“We waren eigenlijk best tevreden over onze huidige demokas”, zegt Arthur van Marrewijk van Syngenta. “We hebben daar de afgelopen negen jaar goede ervaringen opgedaan met het demonstreren van nieuwe rassen en het onderhouden van klantcontacten. Maar we moesten gewoon een moderniseringsslag maken. We hadden een plek nodig waar we onze rassen op een praktijkconforme manier kunnen telen en tonen aan de klant. Telers kunnen straks alles wat ze hier zien een-op-een vertalen naar hun eigen situatie.”
De nieuwe kas is zeven meter hoog en wordt ingericht voor zowel onbelichte als belichte teelt. Daarvoor was de huidige kas eigenlijk te laag. In de nieuwe kas komt diffuus glas met een zeer hoge lichttransmissie. En met hele uniforme omstandigheden in de kas kunnen de veredelaars in de proeven met minder herhalingen toe en wordt de ruimte efficiënter gebruikt.
Rik Lootens, Remco Roeland, Marie Legendre, Arthur van Marrewijk en Arjan Bassie. Sinds medio 2018 werken zij, vanuit verschillende invalshoeken, alle details uit die er voor moeten zorgen dat Syngenta vanaf 2020 de beschikking heeft over een state-of-the-art demokas voor de productgroep Tomaat
De ontvangstruimte wordt drie keer zo groot, met genoeg werkplekken voor de veredelaars. Ze hebben straks al hun spullen en proeven op een plek. “Er komen meer dan 1000 rassen in de demokas te staan”, vertelt Rik Lootens. De inrichting van zowel de proef- en demoafdelingen als de verwerkingsruimte, laboratoria en ontvangstruimte worden uitgevoerd volgens de modernste richtlijnen voor teelt, ergonomie, logistiek en met inachtneming van alle geldende fytosanitaire voorschriften. Zo wordt de kas bijvoorbeeld helemaal afgegaasd en komen er perfecte faciliteiten voor ontsmetting. “We zetten met deze kas echt de stap naar hightech-greenhousing”, glundert Rik.
Meebewegen en samenwerken met de modernste tuinders
Het gemak en het plezier waarmee de projectleden praten over de nieuwe demokas doet bijna vergeten dat het om een zeer complexe operatie gaat. “Dat begint al bij het overtuigen van het management”, bijt Rik het spits af. “Je kunt prachtige plannen maken om de wensen en ideeën van de veredelaars en de marketingmensen te verwezenlijken, maar hoe vertaal je dat naar argumenten die het management aanspreken? Dat heeft best veel lobbywerk gekost. En er zit natuurlijk ook een financiële kant aan het verhaal. Je committeert je voor langere tijd en het gaat om veel geld.” Desondanks waren de voordelen van de nieuwe kas ruimschoots voldoende voor een positief besluit.
Volgens Marie Legendre is de nieuwe demokas meer dan een visitekaartje. “We laten met de nieuwe demokas zien dat Syngenta wil investeren in de ontwikkeling van hoogwaardige rassen die niet alleen agronomisch maar ook qua smaak optimaal presteren.” Remco vult aan: “Betere producten leiden tot meer verkoop. En we laten ook zien dat Syngenta toonaangevend is in deze teelt, dat we kennis hebben van moderne teeltsystemen, dat we kunnen meebewegen en samenwerken met de modernste tuinders. We zijn immers een vooruitstrevend bedrijf.”
Ander concept dan een gewone kas
Bij de opzet van de demokas is gekozen voor een constructie waarbij teler Arjan Bassie de kas voor eigen rekening en risico bouwt en beheert en Syngenta de faciliteiten huurt. Ook wordt Arjan ingeschakeld voor de gewasverzorging en de afzet van het geoogst product. Alle geteelde producten zullen normaal worden verwerkt en afgezet. Arjan runt de kas dus zo veel mogelijk als een normaal bedrijf; hij is niet in dienst bij Syngenta.
Het vinden van een geschikte teler en een geschikte locatie voor deze opzet viel niet mee. “Ik heb zeker meer dan dertig potentiële kandidaten gesproken voordat we twee geschikte personen overhielden”, vertelt Arthur. “Ik heb eerst in mijn eigen netwerk rondgekeken, maar dat leverde uiteindelijk weinig op. Later hebben we er een makelaar bij ingeschakeld. Die kennen toch beter de geschikte mensen en locaties in het gebied.”
Rik: “Het concept dat wij wilden uitwerken is toch anders dan een gewone kas. Het viel niet altijd mee om dat uit te leggen en de mensen daarvoor te motiveren. Bij Arjan ging dat juist heel soepel: hij denkt goed met ons mee. Wat ook meespeelt, is dat hij straks alleen hoeft om te kijken naar de demokas. Hij kan zich dus volledig focussen op wat daar nodig is. Andere potentiële kandidaten hadden er vaak nog andere activiteiten naast.”
Veel positieve energie ondanks tegenvaller
Voordat Arjan werd gekozen moesten hij en een andere kandidaat een offerte uitbrengen en een plan van aanpak uitwerken. Daarbij konden ze terugvallen op een programma van eisen opgesteld door Remco. In april 2019 viel de definitieve beslissing en kon het winnende plan van Arjan worden uitgewerkt. Er was inmiddels heel wat tijd verstreken en toen het projectteam afgelopen voorjaar met de bouw wilde beginnen, kregen ze meteen een forse tegenvaller te verwerken.
“Toen we eenmaal alles tot in detail gingen uitwerken, bleken de kosten fors hoger uit te vallen dan aanvankelijk ingeschat”, vertelt Remco. “Dat was een onaangename verrassing. Ik vond dit een heel vervelend moment.” Rik: “Het is voor geen van ons allen dagelijks werk. Dat heeft zeker een rol gespeeld. Je weet nooit helemaal zeker waar je aan begint.” Ook Arthur herkent zich hierin. “We hebben het ons in het begin misschien iets te eenvoudig voorgesteld. Daarom ben ik ook zo blij dat we toch kunnen bouwen wat we wilden.”
Gelukkig voor Arjan waren in zijn plan van aanpak nog niet alle details vastgelegd: “Ik heb mij in die periode best wel eens zorgen gemaakt over de financiën. Maar nog niet alles was in beton gegoten. We konden nog wat bewegen en aanpassen om de financiële tegenvallers op te vangen. Maar ik heb ook wel wat noodgrepen moeten doen.”
Dat Arjan die veerkracht kon opbrengen komt ook doordat hij naar eigen zeggen heel veel energie krijgt van de klus. “Ik had nooit kunnen denken dat dit op mijn pad zou komen. Ik heb een totale switch gemaakt. Ik was net uit een samenwerkingsverband gestapt en druk aan het nadenken over mijn toekomst. Ik had al vergevorderde plannen voor een nieuwe gerberakas toen dit op mijn pad kwam. Ik vind het prachtig om allerlei dingen uit te zoeken en te bespreken met het projectteam. Het hele proces van de bouw en de inrichting geeft mij heel veel positieve energie.”
Fijne club werkt goed samen
De leden van het projectteam zijn op grond van hun verschillende expertises bij elkaar gebracht. Voor alle vier Syngenta collega’s is het een klus erbij. Maar dat heeft een goede samenwerking nooit in de weg gestaan. “Klopt," zegt Arthur, "we werken prima samen. Dit is een fijne club. Iedereen heeft z’n eigen rol goed ingevuld. Dit soort teamwork motiveert mij, het geeft energie.”
Dat geldt ook voor Remco. Hij heeft altijd scherp voor ogen gehouden dat hij er zit voor de veredelaars. “Het motiveert mij dat ik met deze klus onze veredelaars in staat stel om hun werk straks nog beter te doen. Zij zijn ook steeds nadrukkelijk betrokken geweest bij de belangrijke fasen van de planvorming.”
Volgens Rik heeft ook meegespeeld dat alle teamleden een sterke link met de praktijk hebben. “Sommigen van ons zijn zelf teler geweest, anderen hebben tomatentelers in de familie- of vriendenkring. En we hebben allemaal minstens tien jaar ervaring in ons specialisme.” Marie rolde iets later het team in. “Ik moest even mijn plekje zoeken, maar had snel door dat de teamsfeer goed zit. Zeer pragmatisch en zeer plezierig.”
Klant, vertegenwoordiger en veredelaar onder één dak
Als de demokas straks klaar is, staat er een hypermoderne ruimte waar de veredelaars optimaal gefaciliteerd zijn om nog betere selecties en variaties te ontwikkelen voor het tomatenrassenpakket van Syngenta. Marie: "We hebben straks meer mogelijkheden voor contact tussen de verschillende (keten)partijen. We brengen letterlijk de klant, de vertegenwoordiger en de veredelaar onder één dak. En dit niet alleen voor Nederland, maar op een internationale schaal.”
Volgens Arthur zal de uitstraling van de nieuwe demokas sowieso niet ophouden bij de landsgrenzen. “Er komen nu al retailers en andere bezoekers van uit de hele wereld naar onze huidige demokas. De nieuwe demokas zal onze uitstraling verder versterken.” Rik is het daarmee eens. “Dit wordt meer dan een demokas, het wordt een kenniscentrum. Bezoekers kunnen straks zien dat Syngenta voor elke klant een tomaat heeft en dat we ook met de klant meedenken over nieuwe concepten, bijvoorbeeld met verpakkingen of productinformatie. Dat maakt immers deel uit van ons succes. Dit wordt echt een project waar we Syngenta verder mee helpen.”
Voor meer informatie:
Syngenta
www.syngenta.nl
Marie Legendre
marie.legendre@syngenta.com