Nieuwe landbouwraad
Aanvoerder was mevrouw Homa Ashtari, die vorig jaar augustus is aangesteld als landbouwraad voor Algerije, Marokko en Tunesië. Ze heeft tot taak de handelsmogelijkheden tussen ons land en de Noord-Afrikaanse te bevorderen. Onder meer Alterra, Agro Care, DPA, Frugi Venta, Koppert Biological Systems, Levarht, Rijk Zwaan, Tebarint en TNI waren mee op handelsmissie.Potentiële zakenpartners
Ambassadeurs Jos van Aggelen (Marokko) en Caroline Weijers (Tunesië)ontvingen de delegatie hartelijk op hun residenties, alwaar ook potentiële zakenpartners uit de desbetreffende landen waren uitgenodigd. De heer van Aggelen begeleidde onder meer ook de bezoeken aan het Marokkaanse ministerie van Landbouw en aan de Fytosanitaire Services. In Marokko had de delegaties een bijeenkomst met de Marokkaanse secretaris-generaal van het ministerie van Landbouw. In Tunis bezocht de Tunesische minister van Landbouw de delegatieleden voor een informeel gesprek.Duidelijk
Een ding is duidelijk: Marokko en Tunesië blijken veel mogelijkheden te bieden voor teelt en import van groente en fruit en omgekeerd: Nederland zou kunnen helpen de kennis over productie en duurzame watersystemen over te brengen. Over Marokko berichtten we al afgelopen donderdag.Tunesië verrassing
Tunesië werd een verrassing. "Ik wilde wel eens weten hoe de situatie daar nu is", zo motiveerden veel delegatieleden hun deelname aan deze handelsmissie. "Hoe instabiel is het daar. ‘Valt er nu samen te werken met de Tunesië?"Wat we aantreffen is boven verwachting. De stemming is er opgetogen, ‘eindelijk vrij’, horen we steeds. ‘Eindelijk geen afdrachten meer aan de regering, eindelijk geen geheim agenten meer en 80 procent van de zichtbare politiemacht is naar huis gestuurd. Er zijn nu kansen voor ieder. Wij kunnen een bedrijf beginnen. We zijn op weg naar een open economie. Investeerders zijn welkom. Wij willen graag nieuwe kennis en meer werkgelegenheid."
Ook bij de delegatie slaat de aanvankelijk sceptische stemming om in een verwachtingsvolle. "Een prima land dat een kans verdient er in te investeren. De omstandigheden zijn goed. Logistiek lijkt het interessant, er is een goede infrastructuur, Europa en Midden-Oosten zijn gemakkelijk bereikbaar voor de export. Het klimaat leent zich oor diverse teelten, vooral paprika, tomaten en perziken maken hier goede kansen. In het noorden valt gemiddeld 350mm regen verdeeld over een jaar. Een mooi klimaat en goede grond", zegt Willem Baljeu, directeur van Frugi Venta. Belastingverplichtingen zijn er overigens nauwelijks, vooral als je de producten in het buitenland gaat afzetten.
Of onze waarnemingen kloppen? We vragen het een Nederlandse engineer van irrigatieprojecten die al jaren werkt in Tunesië. Of hij zou kunnen aanbevelen hier te investeren? "Het valt niet te voorspellen hoe het hier gaat lopen’, zegt hij, ‘het kan ook mislukken, maar zoals ik het nu inschat is er een gerede kans dat Tunesië en Nederland elkaar kunnen helpen. Maar doe het dan snel, want ook andere landen zien hier kansen en oriënteren zich."
Bezoeken
De delegatie bezocht de haven van Tunis. Het maakt een efficiënte indruk. Er is dagelijks transport naar België en Nederland. Via Marseille duurt het vier dagen. Ook de veiligheid lijkt goed op orde. Zowel inkomende als uitgaande vracht wordt gescand.Een bezoek aan Sadira, producent van perziken, olijven en amandelen , blijkt ook efficiënt. Heel verzorgd. Met nieuwe technieken wordt hier een hoge productie gehaald. ‘Zonder mechanical farming gaat het tegenwoordig niet’, zegt de bedrijfsleider. ‘Wij produceren zo’n tien keer meer als met de traditionele technieken. En dan is er nog het voordeel van efficiënt watergebruik.’ Vervolgens toont hij ons de pas opgeleverde loods voor opslag en verpakking van de producten. Het ziet er goed uit.
Ook even bij de supermarkt gestopt. De groente komt uit de buurt, en ook het fruit grotendeels, want dat is wettelijk verplicht. De kwaliteit van enkele producten valt echter tegen. "Verre van vers. Je kunt zien dat ze de concurrentie missen", zegt een van de deelnemers.
Dan bezoeken we een buitenlandse investeerder. Hij kocht 150 ha grond en verbouwt kruiden. Hij verkoopt onder meer aan Tesco, Marks&Spencer en Harrods. Hij kocht de grond voor 30.000 euro per hectare. Dat is duur. Maar de prijs varieert enorm. Huur kan ook, de prijzen variëren van 200 tot 2000 euro per hectare.
Voor tomaten is het zuiden geschikter, vindt onze tomatenexpert Philip van Antwerpen.
Oordeel van de delegatie
Wat de delegatie vond van de missie? "Geweldig, veel gezien, de producenten waren erg interessant, maar ook de bezoeken aan de ministeries. Je krijgt immers niet vaak de gelegenheid een minister en een secretaris-generaal van een ministerie van Landbouw een hand te geven en er een praatje mee te maken. Verder hebben we veel contacten gelegd met diverse organisaties tijdens de bijeenkomsten op de ambassades. En dan is er ook nog een ander aspect: je leert informeel ook je Nederlandse concurrenten kennen en wisselt ervaringen uit."‘Homa Ashtari, u hebt een zeer leerzame en nuttige reis voor ons verzorgd. De nieuwe landbouwraad blijkt erg nuttig’, zo zei delegatieleider Hans van Es bij het afscheid.