Nadat het areaal tomaten verschillende jaren achtereen was gestegen in Almeria (inspelend op het teruglopende areaal in Murcia) zal dit jaar in Almeria het areaal licht gaan dalen, in het bijzonder in het traditionele tomatengebied rond Nijar.
De eerste schattingen geven aan dat het om 300 tot 450 hectare minder zou kunnen gaan, al zal dit de komende weken bevestigd moeten worden door de zaadbedrijven. Door deze daling komt Almeria weer onder de 10.000 hectare tomaten, alle seizoensteelten bij elkaar opgeteld.
Het belangrijkste 'uitwijkproduct' voor telers uit Nijar die uit de tomaat stappen is waarschijnlijk de courgette, een product dat de laatste jaren ook voor andere teelten een alternatief is geweest. Enkele zaadbedrijven melden grotere verkopen van courgette in Nijar, zonder dat het totale areaal kas daar is toegenomen. Voor de Spaanse teler is courgette een goedkope en snelle teelt die de afgelopen jaren een redelijk rendement gebracht heeft. Ter illustratie: het zaad voor één vierkante meter tomaten kost € 0,70, terwijl het voor een meter courgettes zo´n € 0,20 kost. Daarbij komt dat courgette geen last heeft van de Tuta Absoluta.
Naast de genoemde plaag speelt ook het tegenvallende rendement van de afgelopen twee jaar een belangrijke rol. Juist het afgelopen seizoen, met een lagere productie vanwege het koude weer en toch ook slechte opbrengstprijzen (vooral dit voorjaar), is voor telers een reden om een andere teelt te proberen. De agrarische vakbond Asaja omschreef het afgelopen seizoen als het slechtste in de afgelopen 25 jaar. Het is nu nog wel te vroeg om de definitieve balans op te maken voor de verkopen van tomatenzaad. Zaadbedrijven geven aan dat deze verkopen tot eind september kunnen doorgaan.
In het gebied rond La Cañada, El Alquian en Viator (waar de grote tomatenafzetorganisaties zoals CASI en Agrupalmeria gevestigd zijn) zal het areaal gelijk blijven. In het gebied El Poniente - traditioneel geen belangrijk tomatengebied – zal het areaal minimaal dalen. Volgens inschattingen hooguit 2% en de daling is daarmee aanzienlijk lager dan in Nijar. Door de Tuta Absoluta hebben de telers een grotere voorkeur voor losse tomaten, omdat trostomaten bij lichte schade moeten worden verkocht als tweede kwaliteit. Trostomaten werden sowieso al vaak los geoogst, maar dit seizoen stemmen telers er hun raskeuze op af.
Het areaal van losse soorten als Daniela of vleestomaten wint terrein dit seizoen. Niet alleen vanwege Tuta Absoluta, maar ook omdat Europese grootwinkelbedrijven hebben aangegeven het komende jaar meer met losse tomaten van groot kaliber te willen adverteren. Dit zou ten koste gaan van de schapruimte voor trostomaten, zo wisten enkele coöperaties uit Almeria te melden. De belangrijkste verkopers van trostomatenrassen geven aan dat de daling groter zal zijn dan 5%.
Het seizoen begint wat eerder
De datum waarop telers beginnen met uitplanten is dit seizoen vroeger dan vorig jaar. In het geval van Nijar is er uitgeplant tussen 5 en 10 augustus, terwijl in El Poniente wordt uitgeplant tussen 15 en 20 augustus. Dat is twee weken eerder dan normaal, in het geval van de pruimtomaat is het zelfs drie weken eerder. De oorzaak van deze opmerkelijke vervroeging is het feit dat telers zo snel mogelijk geld willen gaan verdienen. De voorjaarsteelten zijn catastrofaal verlopen en dit is voor telers – ook van andere producten dan tomaat – reden om zo snel mogelijk aan de slag te gaan met de najaars- en winterteelt. De consequentie hiervan is dat Almeria begin oktober met aanzienlijke hoeveelheden tomaten op de markt zal komen.Kijkend naar het aanbod van de verschillende soorten tomaten blijft de trostomaat nog altijd goed voor een aandeel van ruim 40% in de productie. De rassen voor losse tomaten en vleestomaten zijn eveneens goed voor een aandeel van iets meer dan 40%. Het areaal pruimtomaten is licht gestegen, tot om en nabij de 10% van het totale areaal. Telers die kiezen voor de pruimtomaat doen dit omdat zij verwachten dat exporteurs en buitenlandse importeurs dit als een interessant alternatief voor de losse tomaat beschouwen.
Het is nog te vroeg om iets over het areaal cherrytomaten te zeggen, omdat deze nog niet zijn uitgeplant. Niettemin geven zaadbedrijven aan dat zij rekening houden met een daling, vanwege de zeer slechte uitbetalingen in deze zomerperiode. Verschillende exporteurs uit Almeria hebben hun programma´s met Duitse ketens zelfs opgezegd vanwege de zeer lage prijzen.
Bron: AgriDesk Spanje, via Marktbeeld Tomaat (Productschap Tuinbouw, www.tuinbouw.nl