"Vraag verschuift van luxere naar basic producten"

De agrifoodsector bestaat uit een grote variëteit aan bedrijven. De belangrijkste clusters zijn de groothandel en de industrie. Beide clusters in de agrifood hebben gemeen dat er een sterke noodzaak is tot schaalvergroting. Dit biedt bedrijven de mogelijkheid om efficiencyverbeteringen en kostenreductieprogramma’s door te voeren waardoor rendementsposities kunnen worden verbeterd. Tevens neemt de concurrentiekracht van de bedrijven door schaalvergroting toe. De ondernemingen kunnen een sterker blok vormen tegenover afnemers zoals de grote retailers waar ook een concentratiegolf heeft plaatsgevonden.

In het begin van 2008 hadden de bedrijven in de agrifoodsector te maken met hoge
grondstofprijzen. De wereldwijde voedselcrisis had de prijsniveaus van grondstoffen sterk opgedreven. Goede oogsten, niet alleen in Nederland en de rest van de EU maar ook in andere delen van de wereld, leidden in de tweede helft van 2008 tot sterk lagere prijzen. De prijsdaling werd mede geïnitieerd door de aankomende recessie. De relatief hoge grondstofprijzen konden in veel branches betrekkelijk moeilijk aan de afnemers worden doorberekend, waardoor marges onder druk stonden.

Agrifoodbedrijven zijn sterk afhankelijk van de export. Het belangrijkste deel van de buitenlandse afzet vindt op markten binnen de EU plaats, maar in 2008 is de export naar enkele Midden- en Oost-Europese landen sterk gestegen. De export naar het Verenigd Koninkrijk, onze tweede exportmarkt stond in 2008 bij enkele producten sterk onder druk door economische en valutaire ontwikkelingen. De markten in West-Europa laten voor veel traditionele agrifoodproducten verzadigingsverschijnselen zien.

In 2009 zal de sector er hard aan moeten trekken om de export op peil te houden. De kredietcrisis en de recessie zullen ook in deze sector gevolgen hebben. Exportfinancieringen vooral voor de export naar verre bestemmingen komen moeilijk van de grond. De recessie zal slechts een beperkte invloed hebben op de afzet. "Mensen blijven immers eten." Er treedt wel een verschuiving in het aankoopgedrag van de consument op van duurdere en luxere producten naar basic producten. De export naar enkele landen, zoals het Verenigd Koninkrijk en Rusland, zal negatieve gevolgen ondervinden van economische en valutaire ontwikkelingen. Ondernemingen trachten een impuls aan de afzet te geven door producten te upgraden en in te spelen op voedingstrends die in de samenleving optreden. Gemak, gezond, gevarieerd en duurzaam geproduceerd zijn belangrijke items die de producten meer waarde kunnen geven.

Bron: Visie op Agrifood, ABN Amro