Wat wordt de zelfrijdende auto van de tuinbouw?
Niet de omstandigheden in de kas, die de groei van de plant bepalen, maar de plant die de omstandigheden in de kas bepaalt. Dat is wat Patrick Dankers en Peter Kamp van Priva zien gebeuren. "We hebben vorig jaar de TopCrop Monitor geïntroduceerd", vertelt Kamp. "Daarmee hebben we het gewas in het regelsysteem opgenomen." Dat doen ze door de gewasactiviteit van de plant te meten. Volgens Kamp is deze meting een extra aanvulling op de al beschikbare informatie en kan de teler op basis van deze informatie zijn teelt beter sturen.
Het systeem van de TopCrop Monitor draait om de activiteit van de plant. "We kijken niet naar niveaus, maar naar stromingen. Het gaat niet om de luchtvochtigheid, temperatuur of vocht. Het gaat erom hoe ze zich ontwikkelen." Als verduidelijking wijst Kamp naar een emmer water, die leeggegoten wordt. "Dat daar op een gegeven moment vijf liter water in zit, is het niveau en betekent niet zo veel. Het gaat erom hoe het stroomt in de tijd." Lees hier meer over het systeem.
Geen intuïtie, maar automatisering
Die stabiele gewasactiviteit is ook meteen waar het knelpunt kan liggen. Het voorkomen van schommelingen zorgt er soms voor dat de geadviseerde teelthandelingen totaal anders zijn dan wat de teler het liefste zou doen. "Keuzes in de teelt worden gemaakt op basis van ervaring, kennis en intuïtie. Dat zijn niet altijd keuzes die de stabiliteit in de teelt ten goede komen. Door schommelingen in de gewasactiviteit te voorkomen, kun je de teelt optimaliseren – maar dat betekent wel dat je moet vertrouwen op het systeem", verduidelijkt Dankers. "Dat vertrouwen winnen we. Maar, net als bij de zelfrijdende auto, kan de techniek nog zo betrouwbaar zijn – de vraag blijft wat doe je op het moment dat het systeem anders reageert dan je verwacht op basis van ervaring, kennis en intuïtie. Vertrouw je op dat moment het systeem of kies je toch de bekende route", schetst hij. "En wil je dit überhaupt wel? Of vind je autorijden gewoon te leuk?"
Stuurmogelijkheden
Het huidige TopCrop-systeem is dan ook beter te vergelijken met een parkeer-assistent. Het systeem waarschuwt, de teler kiest ervoor om in te grijpen. "De monitor laat je waardes zien. Het werkt als een controle op je teelt. De teler blijft aan het stuur." Daarbij wordt natuurlijk wel uitgebreid teeltadvies gegeven door een consultant. Want hoe kan het eigenlijk dat de gewasactiviteit soms totaal anders kan reageren dan wat je verwacht als teler? Dat heeft volgens Kamp deels te maken met het feit dat we vaak kijken naar de omgeving van de plant in plaats van naar het gewas zelf. En deels komt dit door de zichtbaarheid van teeltstoringen. "Bij tomaten zie je verstoringen in de gewasactiviteit soms pas twee tot drie weken later. Dan is het vaak moeilijk de storing terug te koppelen naar een bepaalde teeltkeuze." Bovendien zijn er in de kas inmiddels enorm veel mogelijkheden om te sturen en veranderen de omstandigheden in de kas continu. "Dat is telkens een verleiding om in te grijpen," ziet Kamp. "En juist met je reactie op een storing kun je de teelt verder verstoren. Nu laten we telers zien dat sturen op de gewasactiviteit op de lange termijn beter resultaat biedt. Maar het vertrouwen op de automatisering gaat met kleine stapjes."
Assistent
Het werken met de Monitor heeft concrete invloed op de teelstrategie van de bedrijven die ermee werken. "Krijten in de tomaten", geeft Kamp als voorbeeld. "Het verminderen van de lichtinval was vroeger uit den boze. Nu zien steeds meer telers dat de stabiliteit in de teelt enorm belangrijk is. Door het krijten, is het klimaat een stuk stabieler en op de lange termijn kan dat meer opleveren dan het extra licht." Afhankelijk van de teelt en de omstandigheden zijn er nog meer tot voorheen onverwachte keuzes aan te wijzen. "Zoals sturen op de totale etmaaltemperatuur en het gewasontwikkeling in de ochtend", somt Kamp op. "Het draait om het voorkomen van ongewenste verstoringen. Hoe precies, is afhankelijk van de specifieke teelt en de omstandigheden. Daar kun je bewustere keuzes in maken door je bewust te zijn van de activiteit in het gewas."
Automatisering is besparing
Nu wordt automatisering ingezet als waarschuwings- en controlesysteem, maar in de toekomst? Wordt het mogelijk de gehele teelt te automatiseren? Gaat de auto zelf rijden ? Gaat de teler de kas uit? Zover ziet Kamp het nog niet gaan. "Maar je weet het nooit." Voor nu vindt hij de relatie tussen kwaliteit en automatisering belangrijker. Dan gaat het enerzijds om het verbeteren van de teelt, maar ook om het verminderen van verspilling. Minder fouten als het ware. "Door te sturen op de gewasactiviteit, kun je de kwaliteit van de teelt verhogen , plantuitval verminderen en verspilling voorkomen. Daarmee richt je je niet zozeer op de input van gas- en elektriciteit, maar vergroot je de efficiëntie van de totale teelt."
Voor meer informatie:
Priva (e-mail)
Zijlweg 3
2678 LC De Lier
Nederland
T +31 (0)174 522 600
F +31 (0)174 522 700
www.priva.nl