Wat wordt er gebruikt in de glastuinbouw om de teelt te sturen? De omstandigheden waarin een plant zich bevindt. De instraling van de zon, de temperatuur, het vochtdeficiet, de luchstroming – noem maar op. Bij Priva hebben ze besloten om het op een andere manier te doen. Plantenfysioloog en innovator Peter Kamp heeft onderzoek gedaan naar wat de teelt beïnvloedt. Daarop is Priva TopCrop Monitor gebaseerd. Na uitgebreide testen bij twaalf telers is het systeem nu breed beschikbaar.
Belang van water
Water in de plant wordt deels gebruikt voor verdamping en deels gebruikt voor ontwikkeling van de plant en het gewas. Volgens Peter Kamp is de plantontwikkeling kwalitatief optimaal als de wateropname constant is. "Fotosynthese is van enorm belang voor de groei van de plant. De wateropname beïnvloedt de kwaliteit van de groei", zegt hij. "Een verstoring van de wateropname zorgt bijvoorbeeld voor een miszetting, of voor scheuren in de plant. Aan die meting zie je wat je uiteindelijk ook aan de planten ziet. En daarmee kun je ook herleiden waardoor het is ontstaan." Uiteindelijk heeft sturen op wateropname en verdamping dus niet alleen een betere opbrengst, maar ook minder verlies tot gevolg.
Meten met camera
De TopCrop Monitor meet daarom de verdampingsactiviteit. Dat gebeurt met een infraroodcamera. De temperatuur van de plant wordt afgezet tegen de temperatuur van de omgeving. Zo wordt gekeken hoe de plant reageert op de omgevingsomstandigheden: kan de plant de temperatuur van de omgeving volgen? Aan die verhouding is een schaal gekoppeld van 0 tot 100. Bij 0 verdampt de plant nauwelijks, is er sprake van generatieve groei. Bij 100 is de verdamping volop: een actief gewas resulteert in een vegetatievere teelt. Bij 50 gebruikt de plant continu 10% van de watergift voor de plantontwikkelingen en is de plant in balans.
De verdampingsmeting is in die zin onafhankelijk van omstandigheden als temperatuur, instraling of vochtigheid. "Zelfs bij een relatieve luchtvochtigheid van 95% van kan de verdamping nog optimaal zijn. Je wil het niet omdat je zo schimmelgevoelig teelt, maar het kan wel. Het gaat om de verhoudingen", verklaart Kamp. "Bij veel zon heb je wel veel meer verdamping/. Maar omdat wij de meting relatief beoordelen 0-100% schaling is dit effect eruit gehaald en kun je dus altijd het zelfde cijfer nastreven."
Geen schommelingen
De teelt is volgens Kamp optimaal als er zo min mogelijk schommelingen optreden in de verdampingsactiviteit. Daardoor verandert de Priva TopCrop Monitor de verdampingsactiviteit in een teeltdoel. De teeltomstandigheden worden factoren waarmee de verdamping geoptimaliseerd kan worden. Dat levert onorthodoxe maatregelen op. Sterker nog: daaruit blijkt dat de watergift de grootste verstoring is in de verdampingscontinuïteit.
Kamp wijst op hoe water gebruikt wordt in een plant: grotendeels voor verdamping, maar ook om andere processen te realiseren: wortel- stengel- en bladontwikkeling, maar ook bloei en vruchtontwikkeling. Dat gebeurt mede dankzij de celdruk, die door de watergift op een bepaald niveau wordt gebracht. Uit zijn onderzoek blijkt dat de plant gewend raakt aan een schema van watergiften. Het overslaan van een waterbeurt verstoort dat de benodigde celdruk niet gehaald wordt. Daarom adviseert hij telers soms tegen hun gevoel in en op basis van de Monitor om de watergift niet over te slaan, maar te verkleinen. "Je watergift staat niet 1 op 1 gelijk aan de verdamping. Ook als er nog geen verdamping is, kan de watergift nodig zijn om andere plantprocessen op gang te krijgen." Hij wijst op het openen van een bloem: iets dat alleen 's ochtends gebeurt. "En alleen gebeurt als de celdruk hoog genoeg is. Als er daarvoor geen water is gegeven, opent de bloem niet. Daarom is het van belang die beurten niet over te slaan." Om dit soort maatregelen te nemen, wordt het systeem gecombineerd met teeltbegeleiding.
Verwarmingsbuis
Er zijn meer manieren waarop de TopCrop Monitor de keuzes in de teelt verandert. Kamp verwijst naar het openen van het ramen en de buis opstoken. "Als de ramen opengaan, zijn we angstig voor koudeval. Daarom wordt de buis opgestookt. Maar met een hogere buis, gaat de plant juist meer verdampen. Dat heeft uiteindelijk een lagere planttemperatuur tot gevolg." Beter zou het zijn om de temperatuur gelijkmatig te verhogen om de verdamping geleidelijk op gang te laten komen en de planttemperatuur gelijk met de omgevingstemperatuur te laten lopen. "Dan krijg je geen verstoring in je verdamping."
Constant
Het teeltadvies wordt in samenspraak met de teler op basis van de gegevens vastgesteld. Linksom of rechtsom is uiteindelijk een constant percentage verdamping echter niet te realiseren, erkent Kamp. "Als het gaat regenen, moeten je ramen dicht, ook al moet je eigenlijk luchten om je verdamping te optimaliseren." En hoe zit het dan met het op scherp zetten van je planten? Soms moet je ze toch juist pesten – om de teelt weer op gang te krijgen? Dat verschilt ook per teelt, erkent Kamp. "Door het verdampingspercentage te meten, kun je ook dat pesten meten. Als je ziet dat de plant te vegetatief is gegroeid, kun je daarna bewust sturen op een generatievere groei. Maar je moet weten of het gewas het houdt. Dat doe je alleen door het te meten."
Seminar gemist? 12 november wordt opnieuw een bijeenkomst georganiseerd over de Priva TopCrop Monitor. Aanmelden kan hier.
Voor meer informatie:
Priva (e-mail)Zijlweg 3
2678 LC De Lier
Nederland
T +31 (0)174 522 600
F +31 (0)174 522 700
www.priva.nl