Tholen - De ontwikkelingen op verpakkingsgebied lijken razendsnel te gaan, met steeds dunnere folies, een focus op mono materiaal en almaar meer karton in het schap, om maar enkele van de trends op te noemen. "En toch neemt de sector eigenlijk een afwachtende houding aan", stelt Alec van den Heuvel van VDH Concept. "Soms weet je niet of een nieuwe creatie binnen twee jaar nog zal aanslaan. Dan hebben forse investeringen in nieuwe machines ook weinig zin."
Hoe dan ook, beweging is er volop. Neem nu de conveniencemarkt. In het zog van de groei van dit segment kunnen leveranciers van verpakkingsoplossingen het zich niet permitteren de trein te missen. "Mensen willen gemak. Bij aardappelverwerkers zit de grootste groei de afgelopen jaren in de convenienceproducten. "Wij denken mee met onze klanten om die groei adequaat te realiseren", aldus de business developer van deze verpakkingsspecialist uit Antwerpen.
Gemak, ook in het afval sorteren
Schaaltjes voor de magnetron of de oven zijn traditioneel uit plastic vervaardigd, met kartonnen varianten en een plastic inleg als bijkomende optie. "Nu hebben wij een alternatief uit karton met een coating die onder de 5%-drempel blijft in het totale gewicht van de schaal, wat de verpakking volgens de EU-normen integraal recyclebaar maakt," legt Alec uit, die erop wijst dat, om het sorteer- en recycleproces succesvol te laten verlopen, de consument zo lui mogelijk afval moet kunnen sorteren. "Met deze oplossing is dit mogelijk."
"Uiteraard is de kartonnen tray nog afgedicht met topseal, wat het voedsel zichtbaar maakt, maar omdat je als consument de folie sowieso verwijdert voordat je aan de maaltijd begint, zal ook die beschermende laag bij de juiste reststroom terechtkomen. Het karton kan in de oven een temperatuur tot 220 graden aan, wat meteen ook de meerwaarde is van deze oplossing, naast het feit dat je zelf geen schaal meer vuil hoeft te maken, natuurlijk. Er worden ondertussen testen gedaan of het karton ook in de airfryer kan."
Verpakking als marketingtool
Omdat karton nog altijd veel duurder is dan plastic – in sommige verpakkingsoplossingen tot 4-5 keer zo duur volgens Alec – is het weinig waarschijnlijk dat de druk die er in de maatschappij ontstaat om karton boven plastic te verkiezen uitsluitend vanuit de retail komt. "Maar wie als eerste met een nieuwe kartonnen verpakkingsoplossing bij een supermarkt aanklopt, zal wel indruk maken. En zo kan iets nieuws snel de nieuwe standaard worden. Althans, voor even," legt de verpakkingsspecialist uit.
Kijk je naar een foto van een gemiddelde retailer van zo'n vijf jaar geleden, dan zal het opvallen dat er toen veel minder papieren verpakkingen in het schap lagen. "Nu denk ik dat papier en karton al goed zijn voor een aandeel van circa 30%, ook al zijn de wetenschappelijke studies niet eenduidig over de meerwaarde ervan op duurzaamheidsgebied. Bepaalde supermarkten zetten ook meer dan andere in op papier. De verpakking is en blijft nu eenmaal een verkoopargument, een marketingtool. Vaak gaat het om 'look-and-feel'. Bij discounters neemt plastic nog duidelijk een grotere plaats in, want daar is prijs de belangrijkste factor."
Alternatieven voor flowpack
Prijs speelt nog mee, maar het mono verhaal is dominant geworden, want dat betekent minder gedoe bij de afvalsortering. Toch zijn er volgens Alec nog heel veel fans van schaaltjes met flowpack wegens de uitstekende zichtbaarheid van het product. "Het stimuleert ongetwijfeld de verkoop. Al speelt dit argument meer bij tomaat en paprika dan bij aardappel. Dan moet je als consument natuurlijk wel nog altijd de flowpack bij het plastic afval en het schaaltje bij het karton sorteren. En al is dit nu ook niet zo moeilijk, we zijn het voorbije jaar druk doende geweest om mee te denken in het mono verhaal en zijn met drie alternatieven voor de flowpack op de proppen gekomen," legt Alec uit.
Zo biedt VDH Concept nu papieren verpakkingen met diverse opties aan, waaronder gestanste netten, personaliseerbare perforaties, en transparante vensters, gemaakt van cellulose of bio plastics. Daarnaast introduceren ze de 'SQ Paper doypack', die nu naast de premade versie, in samenwerking met een machinefabrikant, meteen vanuit de rol op een verticale machine gevormd kan worden. Deze verpakkingsoplossingen zijn allemaal volledig recyclebaar en voldoen steeds aan de 5%-drempel. Zo streven ze bij VDH altijd naar maximale zichtbaarheid en stevigheid. Ten slotte bieden ze sinds kort een volledig papieren flowpack aan, voorzien van een gestanst vensterpatroon, dat naadloos aansluit bij de SQ Paper, waar ze inmiddels al 6 jaar ervaring mee hebben.
Coating met klei
Ook voor het papier heeft VDH Concept op basis van een vraag uit de markt een oplossing ontwikkeld voor de traditionele variant met een PE-coating van 5%, al blijft Alec overtuigd van de waarde van die laatste. "Het gaat om een papier met een klei-coating, een natuurlijk materiaal dat ook hier aanwezig is in een aandeel van minder dan 5%. De folie is lasbaar én bestand tegen vocht en vet. Er worden nu ook testen gedaan voor de diepvriessector, om te zien of de houdbaarheid van de voedingsproducten niet afneemt en de verpakking zelf het uithoudt in de vriestemperaturen. De kern van onze ontwikkelingen is dat elk van de nieuwe verpakkingsoplossingen zo min mogelijk investeringen van de klant vereist in hun bestaande machinepark."
Plastic blijft belangrijk
Toch blijft de kernactiviteit van VDH Concept folie, zegt Alec. "Al meer dan 20 jaar verpakken we bijvoorbeeld aardappelen in LDPE, een mono-materiaal. Gemiddeld bestaat 30% van het verpakkingsmateriaal uit gerecycled postindustrieel granulaat, met pieken tot 50% of zelfs 70%. Hoewel er ook ontwikkelingen zijn in plastic, gaat dit iets minder snel dan bij papier en karton. Maar folie, vooral wanneer het mono-materiaal is, blijft goed presteren. We zien nauwelijks een afname in de volumes. Bovendien is er nu folie beschikbaar van natuurlijke bronnen, zoals granulaat dat voor 85% uit suikerriet bestaat. Onze 'I'm green'-folie wint nog steeds aan populariteit."
Papier en karton wordt volgens de verpakkingsspecialist vooral gebruikt in kleinverpakkingen. "Denk aan vier kiwi's, bloedsinaasappelen, premium appelen of exoten in een schaaltje. Wil je twee kilo appelen kopen, dan zitten die nog steeds in foliezakken. Voor de grote gewichten is plastic vaak de aangewezen oplossing, ook vanuit economisch oogpunt. De meeste hardfruitverpakkers hebben overigens meerdere verticale of horizontale verpakkingsmachines staan en om dan plotsklaps te veranderen naar karton of papier, dat kan niet elk bedrijf."
De (nabije) toekomst is hoe dan ook aan mono-materiaal, natuurlijke materialen, dunnere folies en karton en ook perforaties in plaats van netjes of vensters uit een ander materiaal, daar is Alec van overtuigd. "Het is een nieuwe wereld en iedereen moet mee. Maar omdat het zo technisch is geworden, is het niet altijd even gemakkelijk. Nog een leuke om mee af te sluiten: vroeger was het bijna niet mogelijk om voedingsgeschikt te inkten. Sinds kort zijn er evenwel inkten op de markt gebracht die gecertificeerd zijn voor rechtstreeks contact met al dan niet vochtige voeding. Er is dus weer een stap gezet, wat onder meer branding aan de binnenkant van de verpakkingen mogelijk maakt."
Dit artikel verscheen eerder in editie 3, 38e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
VDH Concept
Nerviërslei 15
2900 Schoten, België
Tel: +32 3 685 06 33
sales@vdhconcept.com
www.vdhconcept.com