Tholen - "De AGF-sector heeft te maken met het moeilijkste product dat er bestaat. Voordat de groenten en het fruit op tafel staan, heeft het product te maken gehad met wisselende weersomstandigheden en tal van factoren die van invloed kunnen zijn," duidt Peter van der Veeken, Senior Consultant Product Quality bij Normec Foodcare, de uitdagingen waar het gaat om de kwaliteit van groenten en fruit. "Vanaf het moment van oogsten, gaan de kwaliteit en houdbaarheid van het product achteruit. Dat kan heel geleidelijk gaan, maar soms ook heel snel of plotseling. Daarbij ligt het verwachtingspatroon juist heel hoog."
Peter ziet dat de wet- en regelgeving, klanteisen en certificeringseisen steeds strenger worden. "Het lijkt wel of dat ieder jaar wat aangetrokken wordt, terwijl we anderzijds aan de telerskant met veel problemen te maken hebben, die het niet makkelijk maken om de kwaliteit in te vullen." Als voorbeeld noemt de consultant het tomatenvirus ToBRFV of de weersomstandigheden. "Dan is het als teler heel lastig om die hoog gestelde kwaliteitseisen te kunnen blijven invullen."
Productcontroles spelen een belangrijke rol in het kwaliteitsbeleid
Consequenties voor kwaliteit en houdbaarheid
Een ander aspect dat invloed heeft op de kwaliteit van AGF is het teruglopende gewasbeschermingsmiddelenpakket. "De chemische componenten worden naar beneden toe bijgesteld en de chemische stoffen worden minder actief en dat betekent dat de werking van een aantal middelen een heel stuk minder is geworden. En ook dat heeft consequenties die we terugzien in de kwaliteit en de houdbaarheid van de producten."
Omdat beide partijen verschillende interpretaties en verwachtingen hebben, wordt een controleur of productbegeleider tussen teler en afnemer steeds belangrijker, stelt Peter vast. Hij geeft aan dat waar de ene partij een haast perfect product wenst, de andere partij dit niet standaard kan leveren.
Normec QC One zorgt ervoor dat specificaties deelbaar worden door heel de keten heen
Perfectie gewenst
"De teugels worden vanuit de retail steeds strakker aangetrokken dicht tegen perfectie aan, maar perfectie komt niet voor in groenten en fruit. Dat is de reden dat we in het verleden de teler met kwaliteitstoleranties zoals bijvoorbeeld 'in geringe mate toegestaan' een handvat hebben gegeven om goed met de imperfecties te kunnen omgaan."
De consultant verwacht dat data een belangrijke rol kunnen spelen in dit contrast tussen teler en afnemer. "Als we op voorhand richting afnemers kunnen aangeven wat er in de komende periode van een bepaald product wordt verwacht, dan kan een klant daar ook mee aan de slag."
Onder controle
Als voorbeeld noemt Peter de spruiten die eind januari door de vele regen van de afgelopen periode al maanden met hun wortels in het water staan. "De kwaliteit is op zich nu nog goed, maar gaat snel achteruit. Als je dat op voorhand weet en je kunt dat monitoren en heel duidelijk sturen middels datagedreven kwaliteitsregistratie, dan heb je het proces veel beter onder controle."
Een aspect dat collega Stefan Droogendijk, directeur van Normec QC One, beaamt. Hij benadrukt het belang van transparantie in de keten, omdat dit discussie en teleurstellingen voorkomt. "Nu is het vaak moeilijk om op basis van kwaliteitsregistraties te weten wat er van een bepaald product verwacht kan worden."
Normec laat weten dat digitalisering voor uniformiteit zorgt
Proactiever besluiten
Stefan geeft aan dat het belangrijk is om de hele keten in kaart te kunnen brengen, zoals dat bijvoorbeeld met Normec QC One kan. "Als de specifieke resultaten per inspectiepunt goed worden vastgelegd en op één punt verzameld, kan je daardoor pro-actiever worden met besluiten over kwaliteit."
Daarbij gaat het niet alleen om registraties en de interpretatie daarvan, maar ook om de verwachtingen van de eindklant. Stefan merkt op dat kwaliteit meer is dan productcontrole alleen. "Het gaat ook over bijvoorbeeld verpakkingen, markeringen en transportcondities. Er komt veel meer bij kijken. De specificaties daarvoor worden voornamelijk opgesteld door retailers en merkeigenaren. Dit jaar spitsen we toe op het digitaliseren van die specificaties, zodat ze deelbaar worden door de keten heen en zodat er direct keurprotocollen aan kunnen worden gekoppeld. Dat verkleint het informatiegat: de kwaliteitsverwachting versus de daadwerkelijke registratie."
Op voorhand
Daarmee is voor heel de keten duidelijk waaraan een product moet voldoen en Stefan geeft aan dat dit ook met zich brengt dat op voorhand kan worden gecontroleerd of een product aan de specificaties voldoet en zo nodig een andere route gekozen kan worden. "Als een product wordt verstuurd en het komt niet naar verwachting binnen, dan betekent dat dat de economische waarde van de goederen, dramatisch verlaagd wordt."
Dat de eindklant specificaties opstelt rondom een product is niet nieuw, de digitale samenvoeging van het geheel voor de hele keten is dat wel. "Met de digitalisering gaat het om de vertaalslag van de specificaties naar de praktijk. Dat heeft onder meer te maken met de wijze van keuren, versiebeheer, het koppelen van de juiste specificaties aan de juiste partij."
Taalbarrière voorkomen
Een voordeel daarbij is dat het ook uniformiteit brengt, geeft Stefan aan. "Stel dat iemand iets bestempeld als 'rot', terwijl een ander hetzelfde fenomeen een 'progressief gebrek' noemt, dan ontstaat er een taalbarrière. Nu kan de opsteller van de specificaties door heel de keten heen dezelfde terminologie doorvoeren. Zeker voor organisaties die datagedreven zijn of dat willen worden, is de kwaliteit van de data erg belangrijk. Als iedere schakel in de keten over hetzelfde spreekt, hoeven data niet te worden opgeschoond."
Die data kunnen ook helpen om beleid vooraf vorm te geven, laat Stefan weten. "Op basis van het verleden, kunnen we voorspellen wat we kunnen verwachten." Een tool daarbij is het koppelen van risicoprofielen aan meetresultaten. "Zodat je bijvoorbeeld als een leverancier goed presteert, de inspectiefrequentie daarop kunt aanpassen en de producten kan koppelen aan een premium klant. Maar ook het b-product kan automatisch worden gealloceerd aan de desbetreffende klanten. Doordat dit meer rust geeft, kan een deel van het ad-hocbeleid weggenomen worden en bijvoorbeeld verspilling voorkomen."
Kwaliteitsanalyses
Hoewel kwaliteit zich niet beperkt tot productcontroles, zijn ze wel een belangrijk bestanddeel ervan. Michel Witmer, Productmanager AGF bij Normec Food geeft aan dat waar het gaat om analyses de residuen van gewasbeschermingsmiddelen in AGF nog steeds de boventoon voeren. Hij ziet wel dat het managen ervan ingewikkelder wordt. "Er komt steeds wetgeving bij, bijvoorbeeld doordat het Verenigd Koninkrijk geen onderdeel meer is van de EU. Daarnaast vragen klanten steeds vaker om MRL's van andere landen – zelfs op andere continenten – weer te geven. Dat maakt het rapporteren complexer."
Daarnaast zijn er altijd verschillende analyses die vanwege media-aandacht of wetgeving in de schijnwerper staan. "Dat kan voor korte tijd een impuls geven aan ons werk, maar op een gegeven moment neemt dat ook af." Een voorbeeld dat Michel noemt is de ethyleen oxide-analyse die vanwege een recall van sesamzaad in de belangstelling stond, maar nu weer afneemt.
Michel ziet dat de steeds extremere weersomstandigheden in toenemende mate een risico vormen voor de kwaliteit van groenten en fruit, helemaal waar het biologische producten betreft. Waar de gangbare landbouw nog maatregelen kan nemen tegen bijvoorbeeld schimmels, heeft de biologische sector die mogelijkheid niet. Daardoor wegen dergelijke problemen in de bio-landbouw zwaarder door."
Dit artikel verscheen eerder in editie 2, 38e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Normec Groen Agro Control
Distributieweg 1
2645 EG Delfgauw
Tel: +31 (0)15 257 2511
info@normecgroup.com
www.agrocontrol.nl