Tholen - Verticale armaturen met twee belichtingsstanden: roodblauw en verrood. Daarmee zien de mannen van Lohuis belichting nieuwe kansen voor LED-belichting in de tuinbouw. De eerste proeven hangen bij Noordhuys Tomaten en bij komkommerteler Jan Reijm.
Het ziet er eigenlijk heel bizar uit. Tussen de komkommerplanten van Jan Reijm hangen armaturen van een meter lang waar een heel zacht, rood lichtschijnsel vandaan komt. Overdag zou je het nauwelijks zien. Ook 's avonds, wanneer deze belichting aangaat, is het voor een mens nauwelijks zichtbaar. "Het is verrood licht, dat neem je als mens verminderd waar", vertelt het team van Lohuis Lighting, het bedrijf dat de lampen ontwikkelde. "Dat gebruiken we voor de nabelichting. De andere stand geeft een rood-blauw spectrum af."
Met de verrood-belichting een uur nabelichten 
Eigen armaturen ontwikkelen
Lohuis Lighting heeft al een lange geschiedenis in verlichting. Sinds de jaren '70 zijn ze actief met het maken van bijzondere lichtbronnen. "Maar door de opkomst van LED is die vraag eigenlijk verdwenen. LED's zijn algemeen aanvaard als lichtbron in diverse toepassingen", vertelt Anton Lohuis, eigenaar van het bedrijf. Ook in de tuinbouw maakt LED een opmars. "Maar dat het zo snel zou gaan, hadden we ook niet verwacht. Tien jaar geleden werd mij gevraagd of LED de HPS, de standaard assimilatielamp, zou vervangen in de tuinbouw. Toen dacht ik nog dat ik dat niet meer zou meemaken", vertelt hij. Toch is die omschakeling nu gaande. Omdat ze bij Lohuis al zeer bekend waren met de diverse lichtbronnen, was de stap naar de tuinbouw klein. Maar is dat niet een markt waar al veel concurrentie in actief is? "Enerzijds wel", vindt Anton. "Maar er zijn niet veel bedrijven die hun eigen armaturen ontwikkelen. Daar hebben wij wel voor gekozen." Daar ligt aan ten grondslag dat Anton de kostprijs van LED concurrerend wil laten zijn. "We zijn nu op het kantelpunt gekomen: LEDs hoeven niet duurder te zijn dan HPS-belichting."
Horizontaal of verticaal
Na alles wat los en vast zit te hebben gelezen over belichting, constateerden de onderzoekers iets bijzonders. "Een plant neemt optimaal licht op een specifiek plantdeel van ca. 1 meter lang, maar met horizontale armaturen belicht je eigenlijk maar één strook. Er wordt niet optimaal belicht waar de groeipotentie zit." Vanuit die overtuiging ontwikkelden ze verticale armaturen van 1 meter lang die rondom belichten.
De lampen tussen de tomatenplanten bij Noordhuys. In deze proef loopt de bekabeling via onder, maar die gaat in de volgende variant via boven lopen om een snellere teeltwissel mogelijk te maken. 
Op 650 m2 hangen 640 lampen en die worden per 14 aangesloten. De lampen zijn gedurende het seizoen hoger te hangen.
Rood-blauw en verrood
Een tweede punt waardoor de lampen opvallen, zijn dus die twee brandstanden. De ene stand geeft rood-blauw licht, de tweede verrood. "Die twee samen heeft geen zin: je hebt enorm veel verrood licht nodig als je het combineert met rood-blauw", vertelt Lohuis. "Dat zagen we uit onderzoeken van onder andere WUR. Terwijl je juist met een uur nabelichten met verrood licht, de plant in de generatieve stand zet." Deze winter zijn de eerste proeven gestart met de lampen. Bij Noordhuys Tomaten hangt de lamp die aan twee kanten in een hoek van 150 graden licht verspreidt. Bij Jan Reijm hangt in de komkommers op 540 m2 een variant die door de vorm en de techniek het licht bijna 360 graden rond en diffuus verspreidt. De verwachting is dat de inzet van de mMols efficiënter zal zijn. 
Er hangt ca 95,6 mmol/m2 in het proefstuk bij de komkommers, ofwel 9 lampen per 5m. De lampen zijn gedurende het seizoen hoger te hangen.
Tijd voor de oogst!
De tomatenproef loopt sinds eind oktober, de komkommers sinds december. De eerste komkommers bij Jan Reijm zijn deze week geoogst en de kwaliteit is prima. Maar dat niet alleen: de verwachting is in twee hogedraadteelten ruim boven de 300 komkommers te eindigen. "We monitoren dit seizoen alles en dat zou een enorme stap betekenen. Zelfs met de beste, en dus ook prijzigste LED's die beschikbaar zijn op het moment, kunnen we dan een armatuur ontwikkelen dat na 10 jaar concurrerend is op HPS-belichting."
Voor meer informatie:
Anton Lohuis
Lohuis Lighting
info@lohuislighting.nl
www.lohuislighting.nl
proeven bij Noordhuys Tomaten en Jan Reijm