Tholen - De echte aspergefans en gespecialiseerde handelaren wachten er aan het begin van het jaar steevast met smart op: asperges. De allereerste komen uit de verwarmde kas. De start van de oogst is een feestelijk moment, waarbij de opbrengst soms ook voor het goede doel is. Daarna gaan de doorgaans goed betaalde asperges vaak eerst richting foodservice, horeca en groentespeciaalzaken. Later sluit ook de retail aan.
Zover is het begin februari nog niet. Een van de grote aspergespelers is Teboza. Daar is op 23 januari voor het eerst geoogst uit een van de kassen. De Limburgers hebben goede verwachtingen van het kasseizoen. De eerste steek volgde na een periode van winterkou begin januari.
Begin februari is daar weinig meer van te merken. Het is behoorlijk zacht. Op dat moment start ook de aanvoer bij BelOrta op. Teler De Molenkouter uit Sint-Katelijne-Waver heeft de primeur. Daar besloten ze al vroeg de verwarming aan te zetten. Ook de afgelopen jaren was de BelOrta-teler er vroeg bij.
Asperges oogsten bij Asperges van Jut in Koningshooikt
Iedere teler kiest zijn eigen moment. "Drie weken van tevoren beginnen wij met bijverwarmen," legt Ilse Nagels van Asperges van Jut uit. Bij het bedrijf uit Koningshooikt verwachten ze begin maart in productie te gaan. Elders in Vlaanderen, in Lier, hebben telers Bert Vercammen en Charlotte Vanderbeken de eerste oogst ook rond dat moment gepland. Op hun website en via sociale media communiceren ze 16 maart. "Onze eerste oogst gaat naar veiling BelOrta. Op 16 maart gaat ook onze thuisverkoop van start." Vanwege die thuisverkoop kiezen de telers ervoor niet te vroeg in productie te gaan. "Op dat moment is het product vaak erg duur."
Asperges als goed alternatief
De eerste officiële middenprijs bij het Verbond van Belgische Tuinbouw Coöperaties (VBT) in 2024 komt in week 5 uit op 17,74 euro voor 1 kilo onverpakte witte asperges en 24,83 euro voor 1 kilo verpakt. Dat is fors minder dan de gemiddelde prijzen boven de 30 (2022) en soms zelfs 60 euro (2019) die er de afgelopen jaren in de eerste echte productieweek voor verpakte asperges werden betaald bij het VBT.
De prijzen mogen dan, zeker bij de start van het seizoen, 'duur' genoemd worden, dat is de teelt ook, verzekert teler Bert ons. Zomaar starten met de aspergeteelt is er niet bij. "De eerste twee jaar na planten heb je geen opbrengst." Bovendien kost de aanleg van een aspergeteelt in de kas veel tijd en energie, ook vanwege het vele handwerk dat bij de oogst komt kijken. En dan is er nog het verwarmen. Vorig jaar gaf de teler in Het Laatste Nieuws aan dat de teelt van asperges slechts vijf procent vergt van de hoeveelheid energie die nodig is voor de teelt van tomaat, paprika en komkommer. Dat komt omdat enkel de grond wordt verwarmd.
Charlotte en Bert van Lierse Asperges
In Koningshooikt kwam Ilse, destijds nog met haar man die in 2022 overleden is, er als laatste in de regio bij met een kasteelt van asperges. De voormalige tomatenkas van 1 hectare bleek niet meer rendabel voor de tomatenteelt. Asperges telen bleek een goed alternatief. Inmiddels helpt de hele familie mee. "Het was een idee van mijn man. Wij zetten het bedrijf in zijn geest door." Bij Asperges van Jut gaat het merendeel van het product naar veiling BelOrta. Ook schilt en verpakt men asperges zelf. "Liefst in doosjes van een hele of halve kilo."
Bert nam in 2021 samen met zijn vrouw het bedrijf van zijn ouders Paul en Josée over. Zijn ouders teelden een tiental jaren asperges in de kas. Voornamelijk witte asperges, maar in Lier hebben ze beperkt ook groene asperges beschikbaar. Grote veranderingen ziet Bert in de nichteteelt niet. "Er komen niet zomaar nieuwe telers bij. Soms zie je wel jongere telers het overnemen van bestaande, oudere telers."
Bert en Charlotte oogsten asperges. Onder meer het telen in bakken vergt een forse investering.
Gat in productie voorkomen
Bij BelOrta loopt het seizoen voor kasasperges van begin februari tot begin april. Het areaal is zeker in vergelijking met andere kasteelten relatief beperkt met 8,5 hectare. In 2020 was dat nog 12 hectare. De daling verklaart men bij de veiling vooral door individuele keuzes van telers en wijt men niet direct aan de energiecrisis. In Nederland staat het asperge-areaal in zijn totaliteit, dus niet alleen de kasteelt, volgens Teboza wat onder druk. Is het niet in hectares, dan wel omdat de kwaliteit van het areaal in kracht heeft ingeboet. Dat zou te wijten zijn aan 'rare weersomstandigheden'.
Grote volumes uit de kas zijn er in februari nog niet op de markt. "Met een goede afstemming tussen serreteelt en buitenteelt voorkomen we een gat in de productie en dat we 'nee' moeten verkopen aan klanten," verklaart Bert de keuze voor een iets latere productiestart.
Bij BelOrta benadrukken ze dat iedere teler zijn eigen startmoment kiest. De grootste concurrent voor lokale telers is Peru. In de loop van maart komt ook import uit Zuid-Europa hierheen. In de kasteelt hier kunnen telers de start van de productie goed sturen door aan de verwarmingsknop te draaien. Een koude periode begin januari deert de kastelers niet zoveel, weet Bert. "Kou is met een serreteelt niet zo spannend. De zon is veel meer van invloed. Daardoor warmt de grond sneller op." En zo kan het zomaar zijn dat vroeg in het voorjaar overal de witte kopjes van de asperges bovenkomen. Het aspergeseizoen, in de kas, is geopend.
Dit artikel verscheen eerder in editie 3, 38e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Asperges van Jut
info@aspergesvanjut.be
www.aspergesvanjut.be
Lierse Asperges
info@lierseasperges.be
www.lierseasperges.be