"Naast de bezoeken aan deze succesvolle innoverende bedrijven werden ook de belangrijkste conclusies uit het onderzoeksrapport naar het innovatievermogen op de Zuid-Hollandse eilanden gepresenteerd. En er vonden masterclasses plaats over het belang van big data en de mogelijkheid om kennis te verkopen aan het buitenland," meldt de organisatie.
Bio based economy
De groep kreeg een rondleiding bij Duijvestijn Tomaten in Pijnacker, een glastuinbouwbedrijf dat ruim 10 miljoen kilo tomaten per jaar teelt. Hier werken ze vanuit het principe van bio based economy: het idee dat wat je aan de aarde onttrekt, je ook weer hoort terug te geven. Zo verwarmen ze hun kassen voor 95% met aardwarmte dat ze winnen op zo'n 2300 meter diepte en ontwikkelen verpakkingen van de bladeren en stengels van tomatenplanten.
Om reststromen te reduceren, verkopen ze hun overgebleven tomaten aan het no waste-initiatief Kromkommer dat er soepen van maakt. Ook ontwikkelen ze nieuwe productlijnen zoals ovengedroogde tomaten onder het merk Frezta en verkennen ze de teelt van nieuwe gewassen zoals vanille in samenwerking met de Wageningen Universiteit.
"We zijn een tomatenteeltbedrijf, geen kennisbedrijf"
Agrarische ondernemers zien het voeden van de wereldbevolking als een ethische opgave. We telen en vissen hier nu eenmaal erg efficiënt en kunnen zo dus een steentje bijdragen aan de mondiale voedselzekerheid. Maar moet Nederland op lange termijn wel producten blijven telen en exporteren of kunnen we ons geld niet beter verdienen met de export van kennis? Daarover lopen de meningen uiteen, zo bleek in de workshop onder begeleiding van Jan-Willem van der Schans, onderzoeker aan de Wageningen Universiteit.
Want hoewel toeleveranciers van machines en installaties, maar ook onderzoekers en kennisleveranciers er baat bij zullen hebben als er een omslag komt van de export van producten naar kennis, is de primaire sector nog verdeeld over de vraag wie daarvan het meest profiteert. Zo geeft Duijvestijn aan dat hij niet wil dat toeleveranciers kennis met betrekking tot de optimalisering van hun tomatenteelt aan het buitenland verkopen, omdat hij vreest daarmee zijn eigen concurrenten te creëren. 'We zijn een tomatenteeltbedrijf, geen kennisbedrijf. Als we deze waardevolle informatie verkopen in combinatie met hardware maken we onze eigen markt kapot.'
Kennis verkopen aan het buitenland heeft ook nog wel wat voeten in de aarde omdat het vaak gebonden is aan onze Nederlandse context (klimaat, grondsoort). Bovendien gaat deze kennis vaak over het verbeteren van bestaande oplossingen zoals het optimaliseren van de Venlo kas in Bleiswijk en de boomkor van het Visserij Innovatie Centrum. Kansen liggen er wellicht wanneer we onze kennis en ervaring inzetten om oplossingen te bedenken die passen bij de situatie elders in de wereld. Bijvoorbeeld een kas in een droog klimaat of een vistuig dat niet gericht is op platvisserij. Pas dan zetten we kennis in voor exploratie in plaats van exploitatie. Dit soort trajecten lopen vaak meer risico, maar kunnen uiteindelijk meer opleveren ook voor de primaire sector.
Inspiratietour om anders te kijken
Rotterdam Food Cluster organiseerde deze kennisdag in het kader van de uitbreiding van het gebied waar het cluster actief is. "Doel van de dag was om ondernemers van de Zuid-Hollandse eilanden met elkaar te laten kennismaken, maar vooral om hen te stimuleren en inspireren om meer aan innovatie te doen. Enerzijds door te leren van succesvolle praktijkvoorbeelden, maar ook door met elkaar en onder begeleiding van onderzoekers van de WUR e.a. de belangrijkste vraagstukken voor de toekomst te bespreken."
Het Erasmus Centre for Business Innovation deed in opdracht van het Rotterdam Food Cluster onderzoek naar het innovatievermogen op de Zuid-Hollandse eilanden. Daaruit bleek dat de primaire sector (akkerbouw, veeteelt, visserij) dominant is in dit gebied. Veel bedrijven in deze regio zijn bezig met innovatie, maar vaak op het niveau van het verbeteren van bestaande processen in samenwerking met bekende partijen zoals afnemers, toeleveranciers en kennisinstellingen. Grote kansen liggen er wanneer er samenwerkingen worden gezocht met partners die minder vanzelfsprekend zijn, zoals dienstverleners of bedrijven uit een hele andere sector die kunnen zorgen voor een andere kijk op dingen.
Het ECBI wil ondernemers van de Zuid-Hollandse eilanden graag een stap verder helpen door in gesprek te gaan over de onderstaande vragen:
- Welke nieuwe organisatievormen vind jij spannend?
- Met wie zou je weleens een innovatie-date willen?
- Rentmeesterschap: hoe ziet jouw bedrijf en regio eruit in 2030?
Voor meer informatie:
Rotterdam Food Cluster
info@rotterdamfoodcluster.com
www.rotterdamfoodcluster.com