De honingbij als belangrijkste medewerker in groentenveredeling
Bijen spelen een belangrijke rol in de voortplanting van planten en dus ook van voedselgewassen. Om vrucht te dragen of zaad te vormen, moet het (mannelijke) stuifmeel op de (vrouwelijke) stamper van de bloem terechtkomen. Er zijn plantensoorten die bestuiven met de wind, zoals biet of spinazie. Andere hebben helemaal geen hulp nodig; sla is bijvoorbeeld zo'n zelfbestuiver. Heel veel planten die belangrijk zijn voor ons voedsel, zijn voor de bestuiving echter afhankelijk van insecten.
Bestuivers
De natuur levert daarvoor degelijke spelers, zoals hommels en solitaire wilde bijen. Maar honingbijen zijn de kampioenen. Ze zijn zo effectief, omdat ze in grote aantallen gecontroleerd inzetbaar zijn. Een imker plaatst met een bijenkast een volk met 20.000 tot 40.000 bestuivers. Het is dus niet verwonderlijk dat telers van fruit, bepaalde vruchtgroenten en akkerbouwgewassen, intensief samenwerken met professionele imkers.
Imkeren
Vanuit onze kernactiviteit kent Bejo als geen ander het belang van bijen: zonder bestuiving geen zaden. Bejo produceert zaden in kassen en op akkers in verschillende delen van de wereld. In totaal zijn tienduizenden bijenvolken voor Bejo in de weer. "We hebben bij Bejo onze eigen imkers en we doen zelf onderzoek. We willen daarmee meer ervaring opdoen met imkeren en onze kennis van bijen en bestuiving verder vergroten", zegt Youri Draaijer, coördinator international seed production research bij Bejo. "Met ons onderzoek willen we meer te weten komen over typische eigenschappen van bijenvolken, zoals de haaldrift – de neiging om nectar te halen – en zwermdrift – de aandrang van een volk om de kast te verlaten. Maar het belangrijkste thema in ons onderzoek is bijengezondheid."
Bijensterfte
Wereldwijd is de behoefte aan kennis en nieuwe ontwikkelingen op dit terrein groot. In de eerste plaats omdat gezonde bijen de beste bestuiving leveren. Daar komt bij dat in de afgelopen eeuw bijensterfte een behoorlijke impact heeft gehad op de bijenpopulatie. Daarvoor zijn verschillende oorzaken. Zo is de varroamijt een van de grootste problemen voor de Westerse honingbij. Deze parasiet kan veel slachtoffers maken in bijenkasten. Ook komt het voor dat sterfte optreedt door uitputting - de zogenoemde wintersterfte - bij volken die te hard werken. Verder worden ook gewasbeschermingsmiddelen vaak genoemd als oorzaak voor bijensterfte.
Voeding en selectie
Bejo onderzoekt de mogelijkheden om met voeding en betere imkerijtechnieken sterkere bijenvolken te ontwikkelen. "Onze kernactiviteit is het selecteren en vermeerderen van planten en het ontwikkelen van goede rassen. Dezelfde drive hebben we ook met bijen. We vermeerderen bijenvolken en we willen nieuwe, gezonde volken ontwikkelen die optimaal presteren."
Onderzoek
Een groot deel van het onderzoek is geconcentreerd bij Bejo Frankrijk. Daarbij is er een intensieve samenwerking met de imkerij van Bejo Nederland. Daarnaast draaien programma's in andere landen waar Bejo zaden produceert.
In Nieuw Zeeland werkt Bejo samen met Midlands, een grote gespecialiseerde zaadproducent en al vele jaren een partner van Bejo. Voor de zaadproductie alleen al heeft dit bedrijf zo'n 3.500 bijenkasten in bedrijf. In Australië bouwt Bejo ook aan een eigen imkerij. In deze regio is de beschikbaarheid van bijenvolken een uitdaging. "In Australië en Nieuw Zeeland is er veel concurrentie, omdat hier goede prijzen worden betaald voor pure honingsoorten van speciale planten en bomen, zoals Manuka, Leatherwood en andere. We hebben verder concrete plannen om ook in de Verenigde Staten te starten met een eigen imkerij en een onderzoeksprogramma. In de VS werkt Bejo nu nog uitsluitend met externe professionele imkerijen."'
Kruisbestuiving
Bejo heeft activiteiten in verschillende werelddelen. Daarmee zorgt Bejo in meerdere opzichten voor een kruisbestuiving. "We werken samen met bedrijven, universiteiten en instituten. We wisselen kennis uit en delen ervaringen vanuit verschillende werelddelen. Binnen Bejo wordt het onderzoek gecoördineerd in onze eigen internationale Bee group, met oud-directeur Ger Beemsterboer als drijvende kracht."
Cruciale rol
Voor Bejo is investeren in de bijenteelt enerzijds een kwestie van bedrijfsbelang. "We hebben gezonde bijenvolken nodig om de natuurlijke bestuiving op onze productievelden veilig te stellen, nu en in de toekomst", stelt John-Pieter Schipper, CEO bij Bejo. Anderzijds ligt de motivatie om in bijen te investeren voor Bejo ook nadrukkelijk in het bredere maatschappelijke belang. "De cruciale rol van bijen laat ons ook zien hoe de voedselproductie samenhangt met de natuur en onze omgeving. Dat bevestigt ons in de visie die wij als familiebedrijf hebben op duurzaamheid."
Voor meer informatie:
Bejo Zaden
www.bejo.nl/
info@bejo.nl