"Besparing van 10 tot 20% op oogstkosten is zeker mogelijk"

Hij kan haast niet wachten. Over enkele weken gaat aubergineteler Peter Boekestijn de gegevens uit zijn nieuwe managementinformatiesysteem van Priva uitgebreid analyseren en vertalen naar heldere normen voor het nieuwe jaar. Sinds januari 2017 werkt hij met FS Performance. Het eerste jaar stond vooral in het teken van ervaring opdoen en data verzamelen. Kijkend naar de ervaringen en resultaten bij collega-telers durft hij de stelling aan dat hij in 2018 tussen de 10 en 20% bespaart op zijn oogstkosten.

Aan de aankoop van het informatiesysteem ging een roerige periode vooraf. Door hoge kosten in lastige tijden werden bepaalde investeringen in het verleden uitgesteld of afgeblazen. Het verouderde en defecte padregistratiesysteem werd bijvoorbeeld niet vervangen, maar de telers stapten weer over op het ouderwetse handwerk. Een goed systeem voor arbeids- en oogstregistratie is echter altijd hoog op het wensenlijstje blijven staan. Afgelopen jaar ontstond ruimte voor investeringen. Via leverancier Royal Brinkman kwam Peter Boekestijn uit bij FS Performance van Priva.

"Ik zocht vooral naar een eenvoudig systeem, waar iedereen op het bedrijf mee kan werken. Dat is essentieel als je werkt met lager opgeleide en anderstalige medewerkers. Overzichtelijke symbolen en praktische handterminals die zo mee de tuin in kunnen, dat is wat ik wil." 

Begin van dit kalenderjaar is Boekestijn met FS Performance gaan werken. Mede op basis van praktijkadvies van collega's rekent hij zijn personeel dit jaar nog niet af op de geregistreerde resultaten. "Als ondernemer moet je in zo'n eerste jaar zeker niet te streng zijn. Maar we zijn wel direct begonnen met het in beeld brengen van de prestaties." Al snel bleek dat alleen het zichtbaar en openbaar maken van die prestaties - middels een scherm in de kantine - al een positief effect heeft op het gedrag van de medewerkers. "Toen tijdens mijn vakantie de computer uitviel, constateerde de bedrijfsleider direct een afname van de oogstcapaciteit. Dat zegt genoeg: mensen kijken toch naar elkaar en dat houdt iedereen scherp."

Dit eerste jaar ziet Peter Boekestijn als een uitgebreide nulmeting. "Zaak is nu om al die gegevens te vertalen naar nieuwe normen en afspraken. De oogstnormen zijn dit jaar gebaseerd op het gemiddelde kistgewicht. Medewerkers voeren per pad het aantal geoogste kisten in, in het systeem. Dat heeft als nadeel dat de één de kist voller plukt dan de ander. Die correctie moeten we regelmatig aangeven." Verdere automatisering is de wenselijke volgende stap. "We gaan werken met een weegbrug, waarbij de geoogste kisten middels een tag worden gekoppeld aan een medewerker. Dat geeft een veel gedetailleerder en eerlijker beeld van de geleverde oogstprestaties."

Beter inzicht in de werkhouding en snelheid maakt de weg vrij voor een volgende stap: een bonusregeling. "Nu nog kan een medewerker zichzelf het hele jaar bovenaan de prestatielijst zien staan, maar dat niet terug zien in zijn 'loonzakje'. Dat werkt zeer demotiverend. Ook krijgt degene onderaan de lijst geen impuls om aan te haken. Ervaring van collega's leert dat een bonussysteem een impuls geeft aan de productiviteit. Je moet mensen dan eerder afremmen, vooral door scherp te blijven letten op de kwaliteit. Bij aubergines betekent kwaliteit dicht bij het gevraagde vruchtgewicht blijven en dus zeker niet te klein oogsten. Dit kost productie en daarmee zit je bovendien de collega's in de tweede oogstronde in de weg."

Arbeid staat bij Boekestijn Eggplant voor oogsten en inpakken. Ervaring is belangrijk, omdat het een niet alledaags gewas is met bovendien het risico op allergische reacties bij contact met het gewas. Daarom koestert Peter zijn team en wil hij ze stimuleren met goede werkomstandigheden, duidelijke normen en een bonussysteem. "Op ons bedrijf vraagt de instroom van nieuwe medewerkers om extra aandacht. Op maandagmorgen drie nieuwe krachten geeft een probleem. Op een inpakploeg van vier kan er een nieuwe medewerker instromen, bij de oogst is dat 1 op 7."

Het werken met FS Performance heeft de jonge ondernemer in het eerste jaar al een prima beeld gegeven van de mogelijkheden. Komende winter, na de teeltwisseling, buigt hij zich over de gegevens. Dat er veel kan worden verbeterd, staat voor hem al vast. "Mede op basis van ervaringen van collega's durf ik te stellen dat we volgend jaar tussen de 10 en 15% gaan besparen op oogsten en bovendien veel transparanter kunnen werken. Begin februari moet het draaien."