Tholen - In Amsterdam zijn ze eruit: betrek een bestaande fabriekshal op 600 meter van de ArenA en ga hier met geavanceerde klimaatcellen, LED-belichting en gestapelde teeltsystemen kiemgroenten en bladgroenten kweken. Oh ja, en zet ook even een geduchte guerrillamarketingstrategie uit om dit onder de aandacht te brengen bij de crème de la crème van de Amsterdamse gastronomie. Dit is in een notendop GrowX Amsterdam. Met 200m2 aan productie is dit de eerst grote commercieel opererende vertical farm van Nederland. Momenteel beleveren de kwekers een groot aantal Amsterdamse topchefs en restaurants. "We kunnen de vraag niet aan, uitbreiden dus maar".
GrowX Amsterdam's John Apesos in de klimaatcel.
GrowX Amsterdam is het geesteskind van de Amerikaanse ondernemer John Apesos. Samen met zijn Nederlandse counterpartner Jens Ruig, een scheikundig technoloog met verstand van duurzame techniek en biochemie, bracht Apesos de juiste mensen en zelfverklaarde 'andersdenkenden' bij elkaar om nu eens in Nederland te gaan doen wat in er zijn thuisland al een poosje gebeurt: kweken in de stad op een dusdanige manier dat het een geheel nieuwe generatie kwekers en consumenten aanspreekt.
Een demo opstelling in de keuken van GrowX, waar chefs kunnen experimenteren met nieuwe producten.
Na het nodige gespar met investeerders en lokale autoriteiten kwam hun plan van de grond. Apesos was gisteren apetrots om GrowX te tonen aan de social influencers en de haute cuisine van de Amsterdamse groentengordel die met veel bravoure waren komen opdraven. Een rondleiding maakte ons gelukkig ook duidelijk dat GrowX de toenadering heeft gezocht met de reeds bestaande kennis uit de tuinbouw. De indoor farm is een technisch hoogstandje dat grotendeels is gerealiseerd door de ingenieurs van Lek-Habo. Zij integreerden solide teelttechniek van bedrijven als Valoya, HortiMaX en HortiPlan.
Eerste indruk: al met al een spraakmakende investering die past bij de tijdsgeest waarin een geheel nieuwe jongere generatie zich bezighoudt met 'fair future farming'. Ook goed om te horen dat er volgens de initiatiefnemers duurzaam wordt omgegaan met energie. Maar de gemiddelde Nederlandse tuinder zal zich afvragen: hoe reken je het in hemelsnaam rond? Binnen kweken kost met al dat licht natuurlijk meer energie en daarnaast moet men ook jaarrond de temperatuur en luchtvochtigheid goed op orde hebben. Nog maar even los van het feit dat er een behoorlijk prijskaartje hangt aan LED armaturen. En je moet dan nog maar hopen dat je het juiste lichtspectrum in huis haalt.
Teeltechnisch is het voor diezelfde gemiddelde tuinder verder allemaal niet zo spannend. Er wordt in een steriele omgeving gezaaid op NFT goten, de boel ontkiemt vervolgens in een 20 voet reefercontainer om vervolgens te worden opgekweekt in de daadwerkelijke vertical farm: een redelijk geavanceerde klimaatcel met een vierlagensysteem waarin met behulp van LED verlichting de kiemgroenten en bladgroenten verder worden doorgeteeld.
Na de oogst wordt het product verpakt en verscheept in zogenaamde kunststof 'Gastronorm' bakken. En dit is waar het interessant wordt. GrowX is namelijk volledig ingesteld op het op maat beleveren van topchefs en restaurants. Dat is waar ze het verschil willen maken. "We bieden een product aan wat direct wordt aangeleverd in de opslagbakken die al in keukens en de horeca gebruikt worden. Geen verspilling meer van verpakkingsmateriaal, dus duurzaam, en we leveren op de dag van de oogst, dus vers", aldus Apesos.
GrowX zoekt graag de samenwerking op met lokale chefs om 'tailor made' producten te telen.
Duurzaam, dichtbij en vers. Herhaal die drie woorden vaak genoeg en de topchefs staan blijkbaar in de rij voor je in Amsterdam. GrowX kan hierdoor een premiumprijs vragen en boort tevens een heel nieuwe niche aan door samen met haar klanten te experimenteren met nieuwe rassen microgroenten en cressen. Welke chef wil er nu niet aan tafel het verhaal kunnen vertellen over een futuristisch geteelde garnering die in een leegstaande fabriekshal in Zuidoost is opgekweekt door de 'next generation farmer'?
Dat dit met veel bombarie is aangekondigd onder het mom van 'duurzamer dan het huidige aanbod' is wel frappant. Nederlanders zijn immers wereldleiders op het gebied van duurzaam en efficiënte voedselproductie. Een groot aantal knappe koppen in het Westland ontdekten jaren geleden toch al hoe je met behulp van een innovatieve gesloten teeltinrichting en duurzame recirculatie technieken op een zeer verantwoorde wijze een groot aantal van het snelgroeiende aantal monden op onze planeet kan voeden? Ja, maar die traditionele kwekers beschikten toch vaak niet over de nodige creatieve drive om dit te koppelen aan een goedlopend marketing vehikel. Efficiënt produceren is een ding, het als dusdanig vermarkten is een verhaal apart. Knap dus dat het deze jonge Amsterdammers, zonder enige connectie met de gevestigde AGF-orde, wel lukt.
GrowX teelt nu op 200 m2, maar een uitbreiding van 250 m2 is al onderweg.
GrowX Amsterdam zal vanuit de traditionele tuinbouw vast wel weer de discussie doen opladen of vertical en urban farming de toekomst is en of we hier de wereld mee gaan voeden. Nee, nogmaals al die chique microgroenten, cressen en culinaire kruiden gaan de groeiende wereldhonger niet stillen. Maar de drive waarmee deze nieuwe stroming haar markt benadert en weet te bedienen, zal zeker wel een interessante rol gaan spelen in het oplossen van ons voedselvraagstuk. Bedenk ook dat het immers nog niet zo heel lang geleden is dat we spraken van een ongeïnteresseerde patatgeneratie, terwijl er nu een gedreven jongere generatie zich hardmaakt voor efficiënte voedselproductiesystemen. Laat men daar vooral de vruchten van plukken.
Zie ook www.growx.co