De verse groentenconsumptie in Europa is aan het toenemen. In het eerste artikel in deze serie bespreekt de Rabobank hoe veranderingen in de manier waarop westerse Europese consumenten winkelen, groenten klaarmaken en eten telers de kans biedt om zich aan te passen.
Dalende consumptie gaat keren
De afgelopen jaren bleef de groei van de verse groentenconsumptie achter bij de bevolkingsgroei van volwassenen in de West-Europese markt. Maar het tij zal naar verwachting voor de hele verse groentenmarkt gaan keren. Consumenten worden steeds meer gezondheidsbewust, plantaardige voedingsmiddelen worden populairder en restaurants, scholen en ziekenhuizen zetten steeds vaker groenten op het menu. Alhoewel consumenten niet altijd doen wat ze zeggen, tonen verschillende consumentengegevens de echtheid van deze verandering aan (zie figuur 1).
Figuur 1: Verwacht herstel van de trage Europese verse groentemarkt, 2006-2021
Onzekere vooruitzichten voor kasgroenten
Voor tomaten, paprika's en komkommers, de voornaamste groenten die in kassen worden geproduceerd, zijn de marktvooruitzichten gemengd als het gaat om het consumptievolume. De voortzetting van recente trends in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland wijst op een stabiele groei van de marktvolumes voor paprika's en een kleine groei voor komkommers (zie figuur 2). Voor tomaten zijn de volumes aan het afnemen, niet alleen in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland maar in bijna alle West-Europese landen met uitzondering van Frankrijk. Deze daling wordt grotendeels veroorzaakt door een verschuiving in de consumptie van grote tomaten naar kleinere soorten.
In werkelijkheid zal de markt geen rechte lijn op of neer vertonen. De toekomstige consumptie zal met onvoorziene incidenten meedeinen zoals weersomstandigheden, politieke problemen en trends of hypes. Een voorval als Brexit kan de vraag van de consument naar kasgroenten beïnvloeden als de markttoegang en importprijzen worden geaffecteerd. En de zware regenval in Spanje vorige winter heeft laten zien dat weersomstandigheden in lege schappen kan resulteren voor bepaalde groenten of in prijspieken die de consumentenaankopen beïnvloeden.
Figuur 2: Consumptievolumes voor paprika's en komkommers zijn sneller gegroeid dan de tomatenconsumptie in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, 2010-2016
Verschuiving van volume naar waarde
In de komende tien jaar zal de groei van de consumptiewaarde waarschijnlijk groter zijn dan de groei van het consumptievolume, zoals in de verse tomatenmarkt is aangetoond (zie figuur 3). Deze verandering wordt veroorzaakt door een verschuiving van de consumentenvoorkeuren naar gemaksvoedsel en een grotere nadruk op smaak, ervaringen, personalisatie en duurzame productie. Veranderingen in de manier waarop consumenten boodschappen doen - minder kopen in conventionele supermarkten, meer online en in gemakswinkels – zouden ook de verkoopwaarde in plaats van het verkoopvolume kunnen opdrijven.
Figuur 3: De verkoopwaarde van verse tomaten is groter dan het verkoopvolume
Het toenemende belang van 'snackability'
Consumenten houden van voeding die gemak, gezondheid en smaak combineert. Voorbeelden zijn kant-en-klare lunchsalades en snackgroenten. In Nederland zijn bijvoorbeeld snacktomaten - die vooral in cups van 250g en emmertjes van 500g worden verkocht - in winkels al het belangrijkste tomatensegment geworden met een marktaandeel van meer dan 30% boven tros- en losse tomaten. In Duitsland is het marktaandeel van zoete puntpaprika's en snack paprika's toegenomen (zie figuur 4).
Figuur 4: Toegenomen marktaandeel snackpaprika's en zoete puntpaprika's in Duitsland, 2008-2016
Vertellen en verkopen van het verhaal
De algemene vooruitzichten voor de verse groentenmarkt zijn positief. Europese kasgroententelers kunnen gebruik maken van deze trend voor levensmiddelen die duurzaam, biologisch, lokaal geteeld, van superieure smaak, hapklaar en/of vleesvervangers zijn. Ze hebben een verhaal dat verteld en verkocht kan worden. Daarnaast kunnen er andere niches worden uitgeprobeerd voor de teelt in kassen of andere beschermde omgevingen, zoals hoogwaardige slasoorten, Aziatische groenten, kruiden, aromaten zoals saffraan en vanille en gewassen voor medisch gebruik.
Telers van conventionele komkommer-, paprika- en tomatenrassen moeten zich bewust zijn van de voortdurende concurrentie van de markten. Het blijft belangrijk om deze praktisch gestandaardiseerde producten tegen lage kosten te blijven produceren met inachtneming van basisvoorwaarden zoals kwaliteit, veiligheid, consistentie en aanbodsbetrouwbaarheid.
Bron: Rabobank