Telers hebben geen geld voor schoon water

Het lozen van afvalwater met gewasbeschermingsmiddelen is binnenkort niet meer toegestaan, tenzij het afvalwater wordt gezuiverd. In de 2e Nota Duurzame Gewasbescherming staat aangekondigd dat het per 2016 verboden is dit afvalwater ongezuiverd te lozen. Met name kleinere bedrijven hebben moeite de extra investeringen te financieren, mede door reeds bestaande liquiditeitsproblemen. Zuivering is op dit moment betaalbaar voor 30-35% van de bedrijven met substraatteelt (potgrond, steenwol). Deze bedrijven exploiteren 40-50% van het gehele areaal glastuinbouw met substraatteelt. Dat blijkt uit een rapport van Wageningen UR.

Er zijn mogelijkheden om de zuiveringskosten te verlagen, zoals mobiele zuivering, leaseconstructies, collectieve zuivering of ontwikkeling van emissieloze teelt. Daarnaast zal het aantal kleinere bedrijven de komende jaren aanzienlijk (ca. 6% per jaar) afnemen. Het vrijgekomen areaal zal worden overgenomen door financieel sterkere bedrijven die de investeringen wel kunnen opbrengen. Hiermee neemt het areaal met zuivering verder toe.

Zuiveringskosten verlagen
Mede door de slechte liquiditeitspositie van glastuinbouwbedrijven zijn de investeringen voor zuivering voor meer dan de helft van de bedrijven op dit moment niet op te brengen. Vooral bedrijven kleiner dan 2 ha hebben moeite de extra kosten te dragen. Per hectare kost het twee tot vier maal zo veel als voor grotere bedrijven. Door eerder genoemde opties om de zuiveringskosten te verlagen, kunnen kleinere bedrijven met een lagere investering en lagere extra kosten telen met minder of geen emissies van gewasbeschermingsmiddelen.

Waterkring-loopsluiting
De opties om de zuiveringskosten te verlagen zijn volop in ontwikkeling. Zo kan mogelijk via een mobiele installatie op de investeringen worden bespaard. De markt is bezig met het ontwikkelen van leaseconstructies. Er lopen een aantal pilots waarbij in concentratiegebieden met veel glastuinbouw de mogelijkheden van collectieve zuivering worden verkend. Wageningen UR voert onderzoek uit naar waterkring-loopsluiting op bedrijfsniveau. En er loopt een proef om aan te tonen dat jaar-rond emissie-loos telen bij een aantal teelten mogelijk is met toepassing van gangbare technieken zonder verlies van productie of kwaliteit.

2e Nota Duurzame Gewasbescherming
Om de doelstellingen van 50% vermindering van het aantal normoverschrijdingen in 2018 uit de 2e Nota Duurzame Gewasbescherming te halen, is gekeken hoe zuivering van lozingswater kan worden gerealiseerd zonder overschrijding van de criteria voor betaalbaarheid. Er wordt aanbevolen dat de 30-35% financieel sterkere bedrijven de zuivering voor 2018 op orde hebben en te zoeken naar beter betaalbare oplossingen voor het resterende areaal.

Lees het onderzoek hier.

Het onderzoek is uitgevoerd door LEI Wageningen UR en Wageningen UR Glastuinbouw voor het ministerie van Infrastructuur en Milieu.