‘Schoner en beter telen met groenere middelen’
Actieplan Schoner, Groener, Beter
LTO Nederland heeft met steun van Nefyto en Agrodis het Actieplan 'Schoner, Groener, Beter' opgesteld. Het actieplan bevat maatregelen die bijdragen aan de realisatie van de doelen van het rijksbeleid en de wensen van markt en maatschappij. "Schoner door verdere emissiereductie, groener door vergroening van de middelen en maatregelen, en beter door optimaliseren van teeltsystemen en borging van verduurzaming in de keten", zegt Baecke. "We hebben concrete acties op de agenda staan, we starten pilots en we gaan de voorlichting intensiveren. We leggen de lat hoog. Dat doen we in eigen kring, maar vooral ook samen met waterschappen en andere partijen in de sector."
Glastuinbouw
In de glastuinbouw gaan telers ziekten en plagen structureel voorkomen door de aandacht nog meer te verleggen van symptoombestrijding naar preventie. In de glastuinbouw ligt verder de focus op zuiveren van lozingswater, aansluiten op het riool, zodat het water gezuiverd wordt en het oppervlaktewater aanzienlijk aan kwaliteit wint. "100% aansluiting op het riool in 2016 is ons streven." Telers gaan met de waterschappen samen ervaring opdoen met technische- en biologische zuivering van spuiwater. Uiterlijk in januari 2020 wordt spuiwater collectief gezuiverd.
Open teelten
De waterkwaliteit is de afgelopen tien jaar aanzienlijk verbeterd, maar de doelstelling is nog niet gerealiseerd. "Werk aan de winkel", zegt Baecke. "In de open teelten zijn twee teeltsystemen die vragen om actie: grondgebonden teelt en teelt los van de grond. Beide teeltsystemen krijgen in ons actieplan een eigen benadering."
Als het spoelwater, waarmee de spuitapparatuur wordt schoon gespoten, wordt opgevangen en gereinigd, wordt veel verspilling tegengegaan. Telers kunnen het spoelwater afvoeren of zelf reinigen in een biofilter of vergelijkbare installatie. "Vanuit het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer gaan we telers een erfemissiescan laten uitvoeren. Dat levert de teler het inzicht op waar hij zijn aanpak kan verbeteren."
Greppels en grondbewerkingOok afspoeling van percelen kan tot emissies leiden. Er worden komend jaar diverse pilots gestart waar telers van elkaar en in de praktijk kunnen leren van maatregelen zoals het aanleggen van lagune-, buffer- of infiltratiegreppels, aangepaste grondbewerking, drempels in ruggenteelten en aanleggen, betelen en onderhouden van bufferstrips.
Boom- en fruitteelt
In het LTO Nederland actieplan worden nieuwe driftreducerende technieken in snel tempo ontwikkeld voor onder meer de boomkwekerij en de fruitteelt. Ook de huidige lijst van erkende driftreducerende technieken wordt opgeschoond en er wordt gewerkt aan een snelle en goedkope systematiek voor de erkenning van nieuwe technieken. "Boom- en fruittelers kunnen emissies beperken door extra aandacht te geven aan de spuitdrift. Dat heeft ook een positief effect op de omgeving (water en omwonenden)", concludeert Baecke. "We zetten in op de ontwikkeling en implementaire van alternatieve spuittechnieken, die de drift van gewasbeschermingsmiddelen verder verminderen."
Bloembollen
De ambitie van de bloembollen sector is om koploper te zijn op het gebied van duurzaamheid door de milieubelasting van het oppervlaktewater te verminderen met 75% in 2018 en 98% in 2023. Bollentelers denken dat te bereiken door verhoging van de eisen voor drift en nieuwe milieuvriendelijke methode van reiniging van bloembollen. "Maar ook in de bewaring van bollen kan milieuwinst geboekt worden door de bollen met hete lucht te behandelen in een ruimte met een hoog CO2-gehalte en een laag zuurstofgehalte. Verder is met het coaten van bloembollen een sterke reductie in middelen te realiseren."
Vergroening
Telers gaan inspelen op de nieuwste eisen van een steeds kritischer wordende markt en maatschappij en hebben nieuwe instrumenten nodig. Sterke planten door veredeling vormen de basis. De ontwikkeling van alternatieve groene laag risico middelen is het belangrijke sluitstuk van deze innovatieslag. "Voor de fytosanitaire kwaliteit van het Nederlands uitgangsmateriaal is aaltjesbeheersing van groot belang. We gaan biologische grondontsmetting ontwikkelen en optimaliseren", zegt Baecke.
Sierteelt
In de sierteeltsectoren is nog het nodige te winnen. In overleg met certificaathouders, de tuinbranche en handelsorganisaties wordt een programma-aanpak uitgezet voor verdere certificering en verduurzaming van de sierteeltketen. De sierteelt is sterk exportgericht. Via het Floriculture Sustainability Initiative pakt de sierteeltsector deze handschoen ook internationaal op.
Innovatie
Op diverse fronten zal in 2015 en daarna verder gewerkt worden aan de ontwikkeling en stimulering van innovatieve geïntegreerde gewasbescherming. "Voor de lange termijn wordt ingezet op een land- en tuinbouw die nagenoeg emissie- en residuvrij produceert en dus met een sterk verminderde afhankelijkheid van chemische gewasbescherming. Door te kiezen voor een integrale aanpak wordt de slag gemaakt van symptoombestrijding naar preventieve oplossingen", vat Baecke samen. "Voor onze ambities op het terrein innovatie en onderzoek is structureel genoeg geld nodig. Dat moeten we binnen de topsectoren zien te regelen", stelt Baecke.