Gasmarkt: hoe afhankelijk zijn we echt van Rusland?

Lang hebben we er niet over nagedacht hoe afhankelijk we nu eigenlijk van Rusland zijn en of dit gewenst is. De Gasunie sloot deals met Gazprom en dit jaar nog was er sprake van een Nederland-Rusland jaar. Als we het hebben over afhankelijkheid van Rusland dan hebben we het vooral over de afhankelijkheid van gasimport. Die afhankelijkheid valt voor Nederland nog wel mee, maar de EU kent bijna geen eigen productie. Qua fysiek gasaanbod kan Nederland dan ook best zonder Russisch gas, maar het effect van de marktkoppelingen binnen de Europese gasmarkt moet niet onderschat worden. Zonder Russisch gas zal de vraag naar Nederlands gas sterk toenemen, terwijl we ons geconformeerd hebben aan een beperkte productie vanwege aardbevingen in Groningen. Met andere woorden de vraag zal dan het aanbod overstijgen. Fysiek is er dus niets aan de hand voor Nederland, maar de prijsverhoging zal de Nederlandse bedrijven en consumenten wel raken.

Alternatieven voor onafhankelijkheid

Een interessant gegeven is dat de import van Russisch gas in Noordwest-Europa gelijk is aan het gasvolume dat in gascentrales wordt verbrand. We kunnen dus niet alleen onafhankelijkheid bereiken door ons gas van andere bronnen te gaan betrekken, maar ook door onze elektriciteitsmix te veranderen. Voor de landen in het oosten van de EU ligt dit iets anders, aangezien zij 100% van hun gas uit Rusland halen. Alternatieven voor opwekking met gas zijn helaas niet altijd even aantrekkelijk. Allereerst is er duurzame energie, een prima bron maar erg wisselvallig. Dit is dus alleen een serieus alternatief zodra we op grote schaal deze energie kunnen opslaan. Een tweede alternatief is het gebruik van kolencentrales, hiermee wordt onafhankelijkheid bereikt, maar de milieudoelstellingen kunnen de prullenbak in. Alternatief drie is kernenergie, een oneindige bron maar helaas ook niet onomstreden.
Van de bovengenoemde alternatieven lijkt duurzame energie het minst omstreden. Dan is het dus zaak om op EU-niveau werk te maken van de opslag van duurzame energie. Er lopen wel wat proeven, maar deze staan in kinderschoenen. Het is aan de EU om deze opslagmogelijkheden op de kortst mogelijke termijn uit de kinderschoenen te halen. Dat betekent dat men dus niet de vrije markt zijn gang moet laten gaan, maar initiatieven die gericht zijn op opslag financieel moet ondersteunen.

Andere grondstoffen

Door de bekoelde relatie met Rusland staat gas nu op de agenda, er is echter meer. De EU zou ook de afhankelijkheid van andere grondstoffen hoog op de agenda moeten zetten. De lijst met zeldzame of beperkt beschikbare grondstoffen is lang en vaak liggen deze grondstoffen in dubieuze landen. Het bereiken van onafhankelijkheid van zoveel mogelijk van deze grondstoffen is niet alleen belangrijk voor de veiligheid, maar is ook duurzaam verantwoord en goed voor onze economie. Wie voor zichzelf geen alternatieve grondstoffen creëert gaat in de toekomst de hoofdprijs betalen voor de import van grondstoffen.

Bron: Nife