Het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) test als Belgisch onderzoekscentrum energiebesparende innovaties in 2024 en 2025 in jaarronde tomatenteelt. Tomaat is de tweede teelt waar voor onderzoeksproject Energlik deze energiebesparende innovaties in de praktijk gebracht worden.
Energie-balancerend schermsysteem
De Energlik-afdeling werd in de eerste plaats voorzien van een energie-balancerend schermsysteem. In samenspraak met de technische werkgroep werd er gekozen voor een beweegbaar dubbel nachtscherm op het onderste dradenbed en een beweegbare transparante folie met een anticondenslaag op het bovenste dradenbed. De PE-folie kan door zijn goede lichttransmissie-eigenschappen overdag grotendeels gesloten blijven. Het nachtscherm bestaat uit twee geweven aluminium doeken, die ’s nachts door hun isolerende eigenschappen het warmteverlies uit de serre sterk kunnen beperken. De dag- en nachtschermen zorgen zo voor besparingen. Ter vergelijking ligt in de referentieafdeling een nieuwe Luxous 1147, een scherm dat het meeste in de praktijk voorkomt en volgens standaard praktijken zal worden gestuurd.
Installatie nachtschermen op het Proefstation
Warmtemassawisselaar met dampwarmtepomp
In tweede plaats werd al een eerste deel van de ontvochtigingsinstallatie voorzien. Deze energie-efficiënte installatie zal werken op basis van een zoutoplossing die in een warmtemassawisselaar het vocht uit de lucht zal onttrekken. In een volgende fase zal de afdeling ook van een recuperatiesysteem voorzien worden, namelijk de dampwarmtepomp, om deze zoutoplossing terug op te concentreren. In combinatie met dit ontvochtigingssysteem kunnen de schermen meer gesloten blijven zonder extra risico op vocht en de bijbehorende problemen. Omdat de dampwarmtepomp nog in opbouw is, wordt momenteel nog geteeld zonder ontvochtigingssysteem.
Aangepaste klimaat- en schermsturing
Naast sterk isolerende schermen en een efficiënt ontvochtigingssysteem wordt er ook energie bespaard door middel van een aangepaste klimaatsturing. Vanaf de proefopstart op 3 januari 2024 komen de verschillende partners op regelmatige basis samen om de klimaat- en schermsturing te analyseren. Door de energiestromen in detail uit te werken, wordt de klimaatsturing geoptimaliseerd. Zo mag in de Energlik-afdeling het vochtgehalte hoger oplopen en wordt het temperatuurverloop doorheen het etmaal vlakker gehouden. De referentie volgt een teeltsturing die gangbaar is in de praktijk en verbruikt in verhouding meer energie.
Het doel van de proef is om zoveel mogelijk energie te besparen zonder de productie of de kwaliteit van de tomaten te beïnvloeden. Door het opvolgen van teelt-, klimaat- en energieparameters kan PSKW zo het totaal beeld van de innovaties in kaart brengen. Op dit moment is de proef nog niet lang genoeg lopende om verschillen in het gewas waar te nemen, maar qua energie zorgt de combinatie van beide schermen met aangepaste klimaatsturing al voor besparingen.