Tholen - Er zijn een aantal producten waar de gedachte van menigeen gelijk naartoe gaan als er wordt gesproken over Belgische glastuinbouwproducten: tomaten, paprika, kropsla of komkommers. "Het zijn de vier hoofdteelten", zo beschrijft jonge teler Willem Derynck, "Maar daarnaast zijn er nog vele andere mooie teelten die helaas steeds onaantrekkelijker worden."
Willem heeft samen met zijn ouders een glastuinbouwbedrijf in het West-Vlaamse Ardooie. In de zomer worden hier met name komkommers geteeld, maar daarnaast ook snijbonen. In de winter wordt er vervolgens overgestapt op peterselie. "Eigenlijk ben ik van jongs af aan opgegroeid in het tuinbouwvak. Het stroomt door mijn aderen", zo vervolgt hij. "In eerste instantie hadden we op het bedrijf nog tomaten, komkommers en kropsla. Rond 2000 besloten we eigenlijk de tomatenteelt af te zweren, waarna we ons volledig zijn gaan richten op komkommers in hydroteelt."
De reden van de verandering ligt voornamelijk in de ervaringen die de jonge teler had opgedaan in Nederland. "Ik kreeg de kans stage te lopen bij twee Nederlandse komkommertelers. Zij hebben vervolgens de liefde voor de hydroteelt van komkommers aangewakkerd. We teelden namelijk lang in de grond, omdat we altijd het gevoel hadden dat de smaak dan beter was. Doordat er steeds minder herbiciden beschikbaar kwamen en de grond uitgeput raakte, merkte we echter dat er verandering moest komen."
"Uiteindelijk stopte er een teler in West-Vlaanderen, wiens unit voor bemesting over konden nemen. Zo zijn we uiteindelijk vier jaar geleden in de komkommerteelt gestapt. Ieder jaar leren we nog bij en met het advies van de teler heb ik ook het gevoel dat we ieder jaar stappen zetten in de kwaliteit van het product. Het is echt een verademing om te werken met hydroteelt. Met het nieuwe substraat heb je ook gelijk nieuwe grond om te planten, daarmee nieuwe productie en minder last van bodemschimmels of ziektes."
Het teeltbedrijf is hierbij wel gespecialiseerd in de zomerteelt. "In de winterteelt heb je specifieke komkommertelers, waar wij niet in mee willen om de stookkosten zo laag mogelijk te houden. Bovendien zijn onze serres niet ingericht op de winterteelt. In de zomerteelt kunnen we echter wel heel mooi mee in de prijzen. We kweken komkommers van april tot november", zo legt Willem uit. "Hier halen we ook het voordeel uit dat we wat kleinschaliger zijn. Ziektes hebben we snel gezien en kunnen we eruit halen. Zo kun je altijd blijven zorgen voor optimaal product."
Verdwijning kleinere teelten
Daarnaast stapt het bedrijf, dat al haar producten via de REO Veiling vermarkt, vanaf september dus over op de peterselieteelt. "Dat is een hele mooie teelt die mooi overloopt vanuit de komkommers. De productie valt op dit moment wel wat terug, omdat we rond Kerst geoogst hebben. Dan zie je dat je in januari niet veel meer kan oogsten en even moet wachten. Aan de ene kant zouden we meer planten neer kunnen zetten, waarmee je continu kan oogsten. Echter gaan we dan in april/mei niet meer mee kunnen. Nu wisselen we het af en zodra de peterselie klaar is, gaan we ons weer prepareren voor het nieuwe komkommerseizoen. De serres schoonmaken en starten met voorbereiden voor de keuringen voor GlobalGAP. Zo komen we het jaar mooi door."
Wel ziet de teler, die ook voorzitter is van de werkgroep tuinbouw van de Groene Kring, dat het voor jonge telers steeds onaantrekkelijker gemaakt wordt om te starten met de kleinere specifieke teelten. "De hoofdteelten zijn een vast gegeven in de Belgische glastuinbouw, maar het wordt steeds moeilijker om ook in kleinere teelten zoals de peterselie te stappen vanwege gebrek aan kennis." Dit ligt, zo stelt hij, voornamelijk in het feit dat er de komende jaren veel telers van nicheproducten zullen stoppen en er daarmee veel kennis verloren gaat in de sector. "Wij zitten met peterselie en dat is een prachtige teelt. Alleen je moet wel constant volume aan kunnen bieden. Er is namelijk wel degelijk vraag vanuit de handel naar Belgische nicheproducten, maar hij moet zeker zijn van afname. Het aantal ervaren telers die specifieke teeltkennis voor kleinere producten over kunnen dragen, wordt alleen steeds kleiner."
"Er zit in West-Vlaanderen veel verschil tussen grote en kleine bedrijven. Grote bedrijven proberen vaak wel te groeien, maar doen dit sneller in tomaten of komkommers. Voor kleine bedrijven liggen er mooie mogelijkheden om ook eens te kijken naar bijvoorbeeld kruidenteelten, waarmee gecombineerd jaarrond goede omzet gedraaid kan worden. Alles moderniseert en innoveert, maar de basis is al honderden jaren hetzelfde. Dat is kennis waar je kilometers voor moet maken. Het is niet in de schoolbanken te leren, maar je moet het ondervinden. Alleen zijn er in die kleinere teelten weinig adviseurs."
"Het gevolg is dat de kleinere teelten langzaamaan verdwijnen en de marktwerking ook voor bedrijven als ons moeilijker wordt. Uiteindelijk ben ik bang dat het in België alleen nog over de grote vier gaat en de rest verdwijnt. Gelukkig is REO goed in de kleinere teelten. Ze bieden een zeer grote verscheidenheid aan producten aan. De ervaren telers in deze specifieke teelten waar we op de veiling mee in contact komen, kunnen wij als bedrijf van leren en dat is iets wat, in mijn ogen, over het hele spectrum meer gepromoot zou moeten worden. Ik ben ook verliefd op de komkommerteelt, maar heb niet per se de illusie dat ik het over 20 jaar ook nog kan doen bij dit bedrijf tegenover de grote jongens. Dan moet je om je heen kijken, om een mooi toekomstbestendig bedrijf te creëren."
Voor meer informatie:
Willem Derynck
+32491741874