Wanneer aardbeienplanten overbelast raken, neemt in eerste instantie de vruchtmaat af. Ook wordt er gedurende een bepaalde periode geen nieuwe trossen ontwikkeld. Controle over de trosaanleg is dus belangrijk om in balans te telen. Jaarrond telen van een junidrager is een uitdaging en fotoperiodische misleiding kan daarbij helpen. Dat blijkt uit onderzoek van Plant Lighting naar de effecten van fotoperiode en lichtspectrum
op trosinductie en strekking in aardbeienteelt. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Kas als Energiebron, het ministerie van Landbouw, Natuur en voedselkwaliteit en Glastuinbouw Nederland.
Trosinductie beïnvloeden middels belichting
Jaarrond aardbeienteelt is mogelijk door gebruik te maken van belichting tijdens de
winterperiode. LED-belichting is daarin een grote kans aangezien het energiezuiniger is dat SON-t. Ook het kleurenspectrum is daarbij van invloed. Bij specifieke kleuren (golflengten) wordt er namelijk geen lange-dag-signaal afgegeven voor trosinductie terwijl er wel een lange dag is. Het is dus interessant om te onderzoeken of aardbeiplanten te misleiden zijn voor hun daglengtewaarneming voor trosinductie. Hierdoor kan de trosaanleg gecontroleerd worden.
Tijdens drie proefrondes is onderzocht wat het effect van daglengte en dynamische LED-belichting is op trosinductie en gewasstrekking. Wanneer een een lange dag belicht wordt, wordt er voor trosinductie een kortere dag waargenomen. Deze proeven vonden plaats in de klimaatcellen van Plant Lighting. Er werd zowel een doordragend als een junidragend ras onderzocht terwijl de planten zich in nagebootste winterse omstandigheden bevonden.
Favori
Het ras Favori blijkt minder fotoperiodisch te misleiden. Hoe langer de dag, hoe
meer strekking en lichtonderschepping en dus gewasfotosynthese. Het
grote verschil in strekking tussen de verschillende behandelingen beïnvloedt de
resultaten. Alle behandelingen in de proef zorgden voor een piek in de plantbelasting. Daarna werd een afname in plantbelasting waargenomen en een pauze in ontwikkeling. Het aantal trossen verschilde nauwelijks tussen de misleidingsbehandelingen
en de controle. Uiteindelijk ontwikkelden er na de piek wel minder trossen dan onder de
controle. Gemiddeld waren de trossen groter dan onder de controle.
Een doordrager lijkt hoe dan ook uit balans te raken zodra er geen controle is over het aantal vruchten. Dit betekent dat er controle moet zijn over het aantal bladeren onder een tros, aantal neuzen, en de trosgrootte. Als de controle op één of meerdere punten ontbreekt, kan er waarschijnlijk beter worden gestuurd op maximale strekking. De meest gestrekte behandelingen konden namelijk het langst de plantbelasting onderhouden.
Strekking
Tijdens de tweede proefronde werd er gefocust op het verbeteren van de strekking van aardbeienplanten. Dit werd onderzocht bij twee verschillende daglengtes en twee lichtspectra (RBWFR en WFR). Het WFR-spectrum had een lagere berekende fytochroomstatus (PSS), wat mogelijk stuurt op strekking. Ook werd de succesvolle fotoperiodische misleiding door middel van nabelichting met enkel rood licht opnieuw toegepast met en zonder een uur puur verrood (EOD-FR).
Elsanta
Tijdens de eerste proefronde bleek de junidrager Elsanta succesvol fotoperiodisch te misleiden voor trosinductie. Er is dezelfde trosinductie bij een fotoperiode van 18 uur dan een daglengte van 10,5 of 14 uur. Terwijl onder een daglengte van 18 uur met normaal assimilatielicht de trosaanleg volledig stopte.
Favori
Bij het doordragende ras Favori bleek de fotoperiodische misleiding minder succesvol. Hoe langer de dag, hoe meer strekking en lichtonderschepping en dus gewasfotosynthese. Alle behandelingen hadden een piek in plantbelasting gevolgd door een flinke afname in plantbelasting en een pauze in ontwikkeling. Tot de piek in
plantbelasting verschilde het aantal trossen nauwelijks tussen de misleidingsbehandelingen en de controle. Na de piek ontwikkelden er wel minder trossen dan onder controle. Een doordrager lijkt hoe dan ook uit balans te raken zodra er geen controle is over het aantal vruchten.
Dit betekent dat er controle moet zijn over het aantal bladeren onder een tros, aantal neuzen, en de trosgrootte. Als de controle op één of meerdere punten ontbreekt, kan er waarschijnlijk beter worden gestuurd op maximale strekking. De meest gestrekte behandelingen konden namelijk het langst de plantbelasting onderhouden.
Tweede proefronde
Bij zowel Favori als Sonsation werd de strekking bevorderd door het WFR-spectrum. Dit effect was alleen aanwezig bij een fotoperiode van 14 uur en bij een jong, nog niet gesloten gewas. Ook verbetert de strekking bij Sonsation niet ten opzichte van de strekking onder 18 uur daglengte. Het verschil in strekking was gedurende de tweede proefronde minder groot voor Favori dan tijdens de eerste proefronde. Favori liet onder een fotoperiode van 14 uur liet de meest stabiele plantbelasting zien.
Dit kan erop wijzen dat de planten meer in balans waren dan gedurende de eerste proefronde. Daglengte kan dus mogelijk worden gebruikt om een doordrager rustiger en meer in balans te houden. Al met al blijft het een grote uitdaging om een aardbei jaarrond in balans te telen. De wisselwerking tussen trosaanleg, gewasstrekking en de assimilatenbalans (vraag en aanbod van assimilaten) speelt hierin een grote rol.
Er blijken drie grote struikelblokken te zijn in de teelt van een junidrager. Een doorgaande trosinductie (korte dag of misleidingspectrum), voldoende
gewasstrekking / vermijden van dormancy (langere dag of misleidingsspectrum?) en telen
in balans. Voor de eerste twee punten kan fotoperiodische misleiding succes opleveren.
Bekijk hier het hele onderzoeksrapport.