In veel ontwikkelingslanden is de wet- en regelgeving rond teeltmateriaal en pootgoed nog niet goed ontwikkeld. Voor lokale telers is er daardoor vaak onvoldoende toegang tot kwalitatief hoogwaardige zaden. Ook ervaart de Nederlandse zaad- en uitgangsmaterialensector in deze landen problemen bij het op de markt brengen van hun producten. In de halfjaarlijkse uitgave "Binnenste buiten" van Naktuinbouw wordt meer over dit onderwerp toegelicht.
Met de lancering van de Seed Laws Toolbox probeert SeedNL verbetering aan te brengen in deze situatie. “De wet- en regelgeving in ontwikkelingslanden is niet altijd goed toegespitst op het toegang geven tot zaden van nieuwere rassen voor telers,” vertelt Willem Schoustra. Volgens de directeur van SeedNL is dit lastig te verbeteren. “Het duurt nu bijvoorbeeld veel jaren om kwalitatief goede rassen met een betere droogteresistentie geregistreerd te krijgen. Dat treft niet alleen het Nederlandse bedrijfsleven, maar vooral de telers in die landen.” SeedNL zet zich in om verandering aan te brengen in deze situatie. Dit doet de publiek-private organisatie in nauwe samenwerking met de brancheorganisaties Plantum en de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO), het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).
Waarborg voedselvoorziening
“We zetten ons in om te zeker te weten dat mensen in ontwikkelingslanden toegang hebben tot voldoende kwalitatief hoogwaardige voeding.” Met de lancering van de Seed Laws Toolbox in 2022 nodigde SeedNL partijen uit om met voorstellen te komen die bijdragen aan het oplossen van knelpunten in de regelgeving met betrekking tot zaadvoorziening. Partijen konden financiering aanvragen voor nieuwe ideeën die zich richten op de introductie van variëteiten, de kwaliteitsborging van zaden, regelgeving, vergunningen voor zaadbedrijven en im- en export van zaden. Drieëntwintig voorstellen kwamen er. Hieruit selecteerde SeedNL vier projecten, die men in Benin, Mozambique Irak en Tanzania uitvoerde tussen september /december 2022. Schoustra: “Voor de tweede ronde in 2023 kregen we iets minder projectvoorstellen; twaalf in totaal. De kwaliteit van deze voorstellen lag gemiddeld genomen op een hoger niveau dan in 2022.”
Willem Schoustra: “We zetten ons in om zeker te weten dat mensen in
ontwikkelingslanden toegang hebben tot voldoende kwalitatief
hoogwaardige voeding.”
Budget van € 150.000,–
SeedNL financiert de Seed Laws Toolbox met bijdragen van het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van LNV. Er is een jaarlijks budget van € 150.000,- beschikbaar, dat zijn ongeveer drie tot vijf projecten. De projecten moeten binnen zes maanden klaar zijn en een helder afgebakend projectresultaat opleveren. “Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van lokale partnerschappen en netwerken of de concrete aanpak van een zaadregelgevingsprobleem.”
Iraakse afhankelijkheid
Eén van de vier Seed Laws Toolbox-projecten richtte zich vorig jaar op het verbeteren van de situatie in Irak. De export van groentezaden en aardappelpootgoed naar Irak steeg de laatste jaren sterk. Het land is flink afhankelijk van de import van bepaalde zaden. Schoustra: “De oorzaak van deze afhankelijkheid ligt in de wet- en regelgeving, die sterk afwijkt van die in andere landen. De situatie is extra ingewikkeld doordat de wet- en regelgeving in Koerdistan anders is dan die in de regio rond Bagdad.” Door de Seed Laws Toolbox brachten we met literatuuronderzoek de complexe Iraakse zaadwetgeving in kaart. Daarnaast waren er interviews over de lokale situatie met vertegenwoordigers van het Nederlands consulaat in Irak, Plantum, de Nederlandse Aardappel Organisatie en diverse zaadproducenten. “Eind 2022 organiseerden we een validatieworkshop met het Iraakse ministerie van Landbouw en watervoorziening, de Salahaddin University en verschillende publieke en private stakeholders. In totaal consulteerden we meer dan 15 bedrijven en organisaties,” weet Schoustra.
Nieuwe wet- en regelgeving
Eén van de aanbevelingen bij afronding van het project was de ontwikkeling van nieuwe wet- en regelgeving, die de huidige ingewikkelde en verdeelde wetgeving in Irak moet vervangen. Schoustra: “Verlenging van de beschermingsperiode van nieuwe rassen van 10 naar 20 jaar is hierbij een belangrijk aandachtspunt.” Een andere aanbeveling aan het adres van de Iraki’s is om lid te worden van de UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants). Dit geeft buitenlandse investeerders vertrouwen en biedt Irak de mogelijkheid om te leren van de ervaring van andere UPOV-leden. In het eindrapport staat het advies aan Irak om zelf de productie van pootaardappelen ter hand te nemen. Het land moet dan wel eerst het niveau van de testlaboratoria verhogen. Tot slot krijgen de Iraki’s in het eindrapport het advies om een lange termijn samenwerkingsprogramma met de EU op te zetten.
De Seed Laws Toolbox is aanvullend aan de Plant Variety Protection (PVP) Toolbox, die Naktuinbouw eerder samen met LNV ontwikkelde om landen te helpen bij het complexe onderwerp van kwekersrecht. Deze Toolbox bevat 17 verschillende instrumenten die variëren van trainingen op maat in het land, of op afstand via e-learning, tot het assisteren bij het opstellen van testrichtlijnen.
Bron: Naktuinbouw