Tholen – De voorgestelde Brexitdeal van premier Theresa May is gisteren met duidelijke cijfers weggestemd door het parlement. Daarmee is een ding duidelijk: onzekerheid blijft troef.
John Meijer, Bom Group:
"Het blijft koffiedik kijken"
“Als ze het daar niet weten, is het voor ons ook koffiedik kijken”, vat John Meijer van Bom Group de huidige situatie samen. Bom Group levert wereldwijd hightech tuinbouwprojecten. “Momenteel zijn we met een aantal grote deals bezig in Engeland: Dan stel je contracten op met clausules van voor en voor na de Brexit. Zo proberen wij ons als bedrijf voor te bereiden – maar het blijft onzeker wat er precies gaat gebeuren met de kassen die we exporteren.”
Hij vervolgt: “Komt er een handelsovereenkomst, dan zullen de voorwaarden voor export naar een ‘derde land’ duidelijk worden. Dan gaat het erom of onderdelen onder de huidige of vergelijkbare papieren het land in komen. Net als alle kassenbouwers importeren we glas soms van binnen en soms van buiten Europa, maar ook onderdelen als staal en aluminium moeten we in Engeland zien te krijgen. Op zich moet dat geen probleem zijn – we doen zaken met verschillende ‘derde landen’ - maar er speelt natuurlijk meer. We zitten in Hoek van Holland en kijken op de ferry’s. Je vraagt je wel af hoe dat na de 29e zal lopen. Als er urenlange files staan, of we maanden moeten wachten voor je de boot op kunt… Dat soort zaken zijn voor ons relevant, maar ook voor onze klanten in de productie en handel van groenten en fruit. En daarbuiten ook voor de hele BV Nederland.”
Sinds de aankondiging van de Brexit merkt John dat er vanuit Engeland meer interesse is in het opzetten van glastuinbouwprojecten. “Er zijn zeker investeerders en bedrijven die kansen zien om de lokale productie te verhogen. Van een explosieve stijging, als na de Russische boycot, is geen sprake, maar we zien wel dat een aantal grote projecten hier mede door gestimuleerd worden.” Bang voor lokale concurrentie in diezelfde de kassenbouw is hij in ieder geval niet. “De Nederlandse tuinbouwtechniek is wereldwijd bekend en de relaties die we hebben gaan al jaren terug. In onze sector gaan kennis en techniek hand in hand. De techniek is misschien wel door een lokale partij te maken, maar daarmee vergaar je nog geen kennis. De expertise over het hele proces van zaadje tot supermarkt, dat is kennis die de Nederlandse sector uniek maakt.”
Ondanks de onduidelijkheid is John daarom redelijk nuchter over de potentiële gevolgen voor de export van Bom Group - ook al staat het VK in de top 10 exportlanden van het bedrijf. “Dit soort situaties zijn inherent aan het zijn van een exportbedrijf – er is altijd wel wat. Mede daarom proberen we onze projecten geografisch te spreiden: je bent niet afhankelijk van een land. Als kassenbouwers exporteren we al tientallen jaren naar politiek stabiele en instabiele landen. We hebben al andere stormen gehad. Dit is geen kleine, maar dit hoort bij erbij. Wordt het lastig? Ja. Kost het geld? Ja. Maar ook hier komen we uit.”
Jan Schuttrups, Royal Brinkman:
"Transport biologische gewasbescherming kan probleem worden"
O
ok bij Royal Brinkman zijn de voorbereidingen op de Brexit getroffen. “De scenario’s zijn doorgesproken, de risico’s geanalyseerd – maar uiteindelijk weten we nu natuurlijk nog niets”, vat Jan Schuttrups, directeur van de internationale tak van de tuinbouwtoeleverancier, samen. “Als er een harde Brexit komt en we naar het VK moeten exporteren, dan zijn we daar klaar voor. Ook voor de producten die we uit Engeland halen, zien we geen probleem. We weten hoe we moeten exporteren, hoe om te gaan met documentatie. Dat doen we wereldwijd al, dat is de uitdaging niet.”
Mogelijke risico’s hebben vooral te maken met de douane en de fytosanitaire diensten. “Als er ophopingen aan de grens ontstaan, dan wordt het voor ons ook lastiger de materialen binnen te krijgen. We kunnen de lokale voorraden vergroten en zullen in dat geval meer lokaal gaan uitleveren, maar zeker voor biologische gewasbescherming kunnen wachttijden bij de grens een probleem vormen.” Nuttige insecten moeten immers geconditioneerd vervoerd worden en binnen een bepaalde periode afgeleverd zijn. Extra controles of onduidelijkheid kunnen dat traject verstoren. “Sommige moeten binnen een dag geleverd zijn, voor anderen maakt een week niet uit. In het uiterste geval zullen telers weer terug moeten overstappen naar chemie.”
Bovendien is eind maart, wanneer de Brexit doorgang moet vinden, ook de tijd van de bestuiving in de aardbeien. “Tomaten kun je eventueel nog trillen, maar voor de bestuiving van aardbeien zijn hommels nodig. Dat is voor ons het grootste risico: als de douane of de fytosanitaire diensten te maken krijgen met capaciteitsproblemen.” Als tweede uitdaging speelt er nog de mogelijke devaluatie van de pond. “Als alles duur wordt wat in Europa gekocht wordt, krijgen consumenten, maar ook telers daarmee te maken. Er is wat lokale productie van bepaalde tuinbouwbenodigdheden, maar er wordt toch veel geïmporteerd. Dan zullen telers op zoek gaan naar een lokaal alternatief.”
Edwin van Laerhoven, Valstar:
"Meeste zorgen over chaos"
"Veel mensen zeggen dat je je moeilijk kunt voorbereiden. Wij zijn daar toch al bijna twee jaar mee bezig, waarbij we uitgaan van het 'worst case scenario' van een harde Brexit. De laatste tijd wordt daar steeds vaker het woord 'chaotische' harde Brexit aan toegevoegd en dat baart me toch wel het meest zorgen", zegt directeur Edwin Vanlaerhoven van Valstar. "We hebben met Britten te maken, waarvan ik niet het idee heb dat ze goed voorbereid zijn. Het gaat heel veel over politiek, maar niet over concrete oplossingen. Ik zou graag horen hoe men zorg draagt voor zaken als voldoende parkeerplaatsen, douaniers en werkbare controlesystemen. Daarover houd ik mijn hart vast."
"Nog altijd hoop ik van harte dat de Brexit helemaal afgeblazen wordt, maar vooralsnog focussen wij ons op het scenario van een harde Brexit, waarbij het Verenigd Koninkrijk zonder regels uit de EU vertrekt en voor ons een derde land wordt. Nu hebben we wel ervaring met de export naar derde landen, maar over de chaos en de awareness bij onze klanten maak ik me de meeste zorgen. Normaal ben ik erg optimistisch en zie ik overal kansen in, maar in dit geval lijkt het me erg belangrijk dat het realisme de boventoon voert", besluit Edwin.
Gert Mulder (GroentenFruit Huis):
"Gevolgen no-deal Brexit zijn niet te voorzien"
“GroentenFruit Huis betreurt deze ontwikkeling ten zeerste”, zegt Gert Mulder, directeur GroentenFruit Huis in een eerste reactie. “Het is van groot belang dat de voedselvoorziening van consumenten in het Verenigd Koninkrijk op het huidige niveau kan worden gehandhaafd. Als vertegenwoordiger van de groente- en fruitbedrijven roepen wij de betrokken partijen hier in Nederland en in het Verenigd Koninkrijk op om vooral praktische oplossingen te zoeken zodat ondernemers en consumenten geen slachtoffer worden van de politieke beslissingen.”
Bij een harde Brexit zal de status van het Verenigd Koninkrijk als derde land voor Nederlandse groente- en fruitbedrijven op het gebied van de benodigde documentenstroom naar verwachting niet voor grote problemen zorgen. “Veel bedrijven doen al zaken met derde landen en zijn dus goed voorbereid”, licht Mulder toe. “Maar de gevolgen van een no-deal Brexit op het gebied van logistiek en oponthoud aan de grens zijn niet te voorzien. Daar kunnen bedrijven zich niet op voorbereiden.”
Marc Calon, LTO Nederland:
"Voorkomen dat onzekerheid straks omslaat in chaos"
LTO benadrukt het belang van de handel. De zorgen nemen voor Nederlandse boeren en tuinders toe, zo schrijft de brancheorganisatie. Het VK is de derde afzetmarkt, goed voor 8 miljard euro aan land- en tuinbouwproducten. “Het is daarom cruciaal dat de handel ook na 29 maart ongehinderd door kan gaan,” aldus LTO. “LTO Nederland benadrukt bij haar leden het belang van een goede voorbereiding, maar verwacht ook van de Nederlandse regering dat er praktische oplossingen worden geboden.”
Hoewel de sector zich voorbereidt op een Brexit en er afspraken gemaakt worden tussen bedrijven om de pijn over de keten te verspreiden, benadrukt LTO dat de sector dit niet alleen kan. “Een harde Brexit is geen normaal ondernemersrisico.” LTO Nederland roept de overheid op om alles op alles te zetten om vertraging aan de grens te minimaliseren als een no–deal Brexit onverhoopt van kracht wordt.
“We moeten voorkomen dat onzekerheid straks omslaat in chaos. Verse producten als tulpen of tomaten kunnen niet een dag in een truck voor de grens stil staan. De agrarische sector bereidt
zich daarop voor, maar het kabinet moet ook klaar staan. Als alle kosten op individuele boeren en tuinders worden afgewenteld, dan gaan er ondernemers omvallen,” aldus Marc Calon, voorzitter
LTO Nederland.
Om bedrijven, die met grote gevolgen van de Brexit geconfronteerd worden, te helpen, pleit LTO voor het inzetten van het budget dat de overheid gereserveerd heeft ter voorbereiding op de Brexit. Het gaat om 651 miljoen euro die het kabinet in de Voorjaarsnota voor dit doel reserveerde voor de periode 2018-2023.
Lees meer reacties uit de AGF-handel op AGF.nl
"Uitstel het beste"
“
De chaos is wat mij betreft nu helemaal compleet”, reageert Matthijs Mesken, directeur van de VGB. De organisatie is de belangenbehartiger van de Nederlandse groothandel in bloemen en planten. “Het zou allicht het beste zijn als Engeland uitstel kan vragen voor 29 maart. Daarmee is de onzekerheid niet weg, maar is wel tijd gewonnen. Lang niet iedereen heeft zich voorbereid en meer tijd geeft de mogelijkheid ook de achterblijvers en de kleinere bedrijfjes mee te krijgen. Maar hoe dan ook, no deal is voor niemand goed en gaat echt enorme chaos geven.”
Het devies blijft dan ook onveranderd. Ga met je klanten praten; meld je bij de douane, het KCB, de NVWA; weet hoe je zendingen digitaal kunt aanmelden; zorg voor de juiste software en weet hoe je daarmee moet werken; en houdt rekening met allerhande logistieke hobbels.
Praat met je klant
Met name over het eerste punt heeft Mesken zorgen. Zo heeft de overheid in het VK eisen opgesteld, waaraan de import moet voldoen in geval van no-deal. “Jouw klanten moeten zich aanmelden, er kunnen controles plaatsvinden, men moet aan condities voldoen. Maar afgelopen week sprak ik met een Engelse groothandelsmarkt die bloemisten belevert en toen ik ze hierover vertelde, keken ze me glazig aan. Dat is wonderlijk.”
Bij no-deal kunnen zij die zich niet goed voorbereid hebben de boel verstoren voor zij die dat wel gedaan hebben. “Ons ultieme doel is dat als je bij de haven komt en digitaal alles goed hebt ingevuld, dat dan de slagboom direct open gaat. Wat wij de Green Lane of de Fast Lane noemen. Dat kun je nu voor een heel eind nu al regelen. Maar er gaat één weg naar Hoek van Holland en als je in de file staat omdat er zijn die de boel niet op orde hebben, heeft iedereen daar last van.”
Lees meer reacties uit de bloemenhandel op BPnieuws.nl
En nu?
Direct na de uitslag diende oppositieleider Corbyn een motie van wantrouwen in. Daar wordt vandaag over gedebatteerd en gestemd. Als premier May die stemming overleeft, heeft ze drie dagen om met een nieuw Brexitvoorstel te komen. Dat ze een dergelijk voorstel zal kunnen brengen is onwaarschijnlijk, in nieuwe onderhandelingen hebben de Europese onderhandelaars geen trek. Komt die er toch, dan volgt daar een nieuwe stemming over. Als het de premier niet lukt om het vertrouwen van het parlement te houden, valt de regering en volgen nieuwe verkiezingen. In dat geval zou men kunnen besluiten de hele Brexit voor een slechte grap te houden, oftewel, het gaat niet door. Uitstel aanvragen lijkt kortom het enige voorlopige alternatief om de officiële uittreding uit de EU, op 29 maart a.s. onder de huidige non-condities te voorkomen. Dat is vandaag op de kop af 72 dagen.