Met de schijnconstructie werd de winst en de (arbeids)kosten van personeel gedrukt en daardoor betaalden de tuinbouwbedrijven ook minder belasting. Het OM vermoedt dat een 69-jarige directeur van een bemiddelingsbedrijf in groente en fruit het brein achter de constructie is. Hij wordt gedagvaard.
Transactie
De zestien tuinbouwbedrijven hebben een door het OM aangeboden transactie geaccepteerd. Dat betekent dat er geen vervolging meer plaatsvindt als ze een boete of werkstraf voltooien. Negentien telers zullen werkstraffen van 60 tot 120 uur verrichten. Daarnaast zijn er boetes uitgedeeld. Ook moeten de bedrijven ruim 25 miljoen euro terugbetalen - 25.164.664 euro om precies te zijn. Dat is wat ze met de constructie verdienden. Het OM ziet dit als een passende afdoening.
Geen belasting betalen
Uit het onderzoek komt naar voren dat de telers hun oogst 'op stam' (dus voordat het geoogst is) via een Nederlands bedrijf verkochten aan buitenlandse bedrijven.
De producten werden geoogst door buitenlandse arbeiders die in dienst waren van een Pools uitzendbedrijf. De producten werden op een veiling verkocht en de opbrengst ging via allerlei buitenlandse rekeningen naar de directeur van het Nederlandse bedrijf. Die betaalde de telers gewoon wit, maar alleen de eerder afgesproken prijzen. De loonkosten van de buitenlandse arbeiders werden op het bedrag in mindering gebracht.
Het extra geld (het verschil tussen de vooraf vastgestelde prijs en de uiteindelijke opbrengst) werd vervolgens zwart teruggesluisd naar de telers. Dit deel werd niet in de Nederlandse administratie van de tuinders geboekt en volgens het OM op die manier uit het zicht van de fiscus gehouden. "Er werd geen belasting over afgedragen. De schatkist is zo benadeeld voor vele miljoenen euro's."
Het onderzoek Soho
Dit alles is ontdekt in het onderzoek Soho, een groot onderzoek dat is uitgevoerd door de Dienst Opsporing van de ISZW. Het onderzoek richtte zich op de 69-jarige directeur van de buitenlandse bedrijven en daarnaast op de in totaal 16 bedrijven die gebruik maakten van de constructie.
Het OM vermoedt dat de constructie door de 69-jarige hoofdverdachte is bedacht. Hij heeft vermoedelijk het meeste voordeel behaald aan de fraude. Het OM zal hem dagvaarden voor een regiezitting in de rechtbank in Den Bosch. De buitenlandse bedrijven waren onder meer gevestigd in Polen, Luxemburg en Cyprus. Het OM denkt dat de hoofdverdachte de buitenlandse bedrijven gebruikte om geldstromen te verhullen. Hij ontving vermoedelijk steeds een aanzienlijk percentage van de verkoopopbrengst van de geveilde oogst van de tuinders.
Passende afdoening
Het OM verwijt de tuinders die gebruik hebben gemaakt van deze constructie naast witwassen van inkomsten, ook valsheid in geschrifte. Dit omdat de 'oogst-op-stam-contracten' niet de volledige werkelijkheid weergeven, aldus het OM. De ontvangen meeropbrengsten werden op versleutelde Luxemburgse bankrekeningen uitbetaald, waarvoor de tuinders waren gemachtigd. Witwassen is volgens het OM ondermijnende criminaliteit. Door de fraude en de inzet van goedkope arbeidskrachten konden de tuinders een concurrentievoordeel halen ten opzichte van tuinders die wel volgens de regels werkten.
Niet de bedenkers
Het OM ziet de transacties als passende afdoening voor deze tuinders. Het OM vindt de strafbare gedragingen door de tuinders ernstig, maar zij ziet de tuinders niet als de bedenkers van de constructie. De tuinders hebben gebruik gemaakt van de gelegenheid die hen vermoedelijk door de hoofdverdachte werd geboden.
Uiteindelijk zullen twaalf tuinders een werkstraf verrichten van 120 uur, zes tuinders een werkstraf van 110 uur en één tuinder een werkstraf van 60 uur. Daarnaast zijn zij met de Belastingdienst overeengekomen dat zij de gederfde inkomsten voor de schatkist alsnog zullen betalen. Ook zal het voordeel dat zij volgens berekeningen hebben behaald door de frauduleuze manier van werken, worden terugbetaald aan de staat.
Pensioen aangespreken
Sommige tuinders hadden het verdiende geld al uitgegeven, daarom moesten andere reserves zoals het pensioen aangesproken worden. Het OM wil met het ontnemen van alle crimineel verdiende gelden een duidelijk signaal naar de agrarische sector afgeven, dat het gebruik maken van frauduleuze constructies niet loont.
Bij acht tuindersbedrijven betreft het een hoge ontneming:
- Bij de tuinders P.J.T. van Gennip uit Beek en Donk, M.F.T. van Gennip en M.M.J. van Gennip uit Son en Breugel – die voor gezamenlijke rekening een maatschap voeren – is berekend dat zij 8.959.989,96 euro met de fraude hebben verdiend. Dat wordt betaald aan de staat en zij verrichten een werkstraf van 120 uur.
- Tuinder T.J.F. van Gennip uit de gemeente Someren zal 3.502.952,43 worden ontnomen. Ook zal hij een werkstraf van 110 uren verrichten.
- Neef T.G.J. van Gennip uit Nuenen betaalt 1.161.554,90 en doet een werkstraf van 120 uur.
- T.J.W van Gennip uit Aarle Rixtel betaalt 1.141.812,- euro en doet een werkstraf van 120 uur.
- De broers F.C.M. van Gennip en J.T.P. van Gennip uit Gemert, die voor gezamenlijke rekening een maatschap voeren, zal een strafrechtelijke ontneming ter grootte van € 1.912.931,85 worden gerealiseerd. Ook zal J.T.P. van Gennip een werkstraf van 120 uren opgelegd krijgen.
- Wegens bijzondere omstandigheden in de persoon gelegen (ziekte en ouderdom) wordt in het geval van F.C.M. van Gennip volstaan met de ontneming.
- De Broers J.A.M Michels en P.J.M Michels uit Vessem en Horst aan de Maas betalen samen 1.175.002,55 euro en doen werkstraffen van 120 uur en 60 uur.
- Tuinder W.F.M. Geurts uit Milheeze betaalt 4.233.826,30 euro en doet een werkstraf van 110 uur.
- A.W.M van Asseldonk uit Veghel betaalt 1.965.515,55 en doet een werkstraf van 120 uur.
- Bij de overige acht tuindersbedrijven is het wederrechtelijk verkregen voordeel berekend op in totaal circa 1.100.000. Alles bij elkaar opgeteld gaat het om 25.164.664 euro. Dat wordt aan de staat betaald.