St. Patrick's Day doet vraag Amerika stijgen
Met St. Patrick's Day in aantocht (17 maart) stijgt de vraag naar kool in de Verenigde Staten. Met de toenemende vraag stappen ook de prijzen in de lift. De supermarkten leggen veel product vast, waardoor op de vrije markt de prijzen stijgen. Voor groene kool kwam de prijs deze week boven de 12 dollar per doos, nadat de kool een stabiele periode had rond de 8 tot 10 dollar. Volgens een handelaar kunnen de prijzen nog verder oplopen. De prijzen voor groene kool uit Mexico stond bij de grensovergang in Californië en Arizona tussen de 10 en 13 dollar. Voor rode kool ligt de prijs tussen de 11,45 dollar en 18,45 dollar.
Hoewel kool een goedkoop product was, worden tegenwoordig goede prijzen gemaakt. Mede doordat er minder telers zijn en daardoor het aanbod daalt, stijgen de prijzen met de vraag mee.
Nederland goede prijs rode kool
Hoewel de oogst van de kool in augustus begint, ligt de piek voor de handel in de eerste maanden van het nieuwe jaar. Het gros van de kolenteelt is gevestigd in Noord-Holland, de vollegrondsgroentenstreek bij uitstek. Kool is jaarrond leverbaar. De nieuwe oogst arriveert in augustus op de markt, vaak is de oude voorraad dan ook zo goed als verkocht. De Hollandse productie van 2015 is alles meegevallen. Na de droge zomer waren de verwachtingen niet al te best, maar door een groeizaam najaar is het toch nog goed gekomen.
Tussen maart en juni krijgt de handel veel vraag uit Oost-Europa, omdat daar een gebrek is aan lokaal product. De Nederlandse kool heeft een goede bewaarbaarheid. Omdat kool een exportproduct bij uitstek is, worden de prijzen in grote mate beïnvloed door de oogsten in andere landen. De rode en witte kool vinden hun weg naar landen in Oost-Europa, Israël, Dubai, Maleisië en Cuba. Groeimarkten zijn Azië en de Verenigde Staten. Prijstechnisch is de markt al weken stabiel. De prijs van de Deense (witte) kool ligt rond de 20 cent. De rode kool is met 50 cent zelfs erg duur.
Belgische supermarkten vragen kleinere kool
De vraag van supermarkten naar kolen in de categorie 7 (1,8 kg – 2,2 kg per stuk) en 8 (1,3 kg-1-8 kg per stuk) neemt de laatste jaren toe. Waar in 2008 nog 500.000 stuks van deze kolen door een grote handelaar werden afgezet aan de supermarkten, staat de teller dit seizoen op 2,5 miljoen stuks (. (1,6 miljoen witte en 900.000 rode). In de afzet is de laatste jaren ook een verschuiving te zien naar de industrie, die steeds meer kool vraagt. Daardoor leeft de markt de laatste jaren op en krijgt de kool een nieuw elan, aldus een handelaar. Daarnaast valt op dat de productie verschuift naar Frankrijk. Vorig jaar ging het om 8 hectare, dit jaar is dat areaal verdubbeld en voor volgend jaar wordt gerekend op 25 hectare Franse kool.
Hoge prijzen Britse rode koolmarkt
De koolteelt in het Verenigd Koninkrijk is stabiel, het areaal verandert nauwelijks en de meeste teelt is op contractbasis voor supermarkten of industrie. Het seizoen voor de witte en rode kool loopt van juli tot november, in de overige maanden is er aanvoer uit de opslag. Hoewel telers een kleinere oogst verwachtten door het droge en koele voorjaar van 2015, viel de oogst normaal uit. Dit is te danken aan de warmere november en december. Het volume witte kool kwam op normale volumes uit, voor de rode werd wel een daling geregistreerd van 30 procent. "Dat resulteert in hoge prijzen door heel Europa," vertelt een handelaar. De Britten exporteren weinig kool, mede omdat het gros van de teelt op contractbasis is. Voor de Kerst werd een overschot aan kool over de grens verhandeld. Dit overschot kon niet worden opgeslagen. Voor de zomermaanden, als de vraag naar kool stijgt en er meer koolsalade geconsumeerd wordt, is de stemming positief.
Kool nicheproduct in Italië
Het aandeel kool in Italië is gering, broccoli en bloemkool zijn grote producten, maar andere koolsoorten als savooiekool horen tot de nicheproducten. Dit seizoen is slecht voor de kool. De warme winter versneld het groeiproces met 30 dagen en de Italiaanse consumptie blijft achter. Kool wordt in vrijwel alle regio's van het land geteeld, met een concentratie in Centraal- en Zuid-Italië. De belangrijkste teeltgebieden zijn Apulia, Campania, Lazio, Calabria, Sicilië en Veneto. Savooiekool wordt vooral verkocht in het noorden van het land. Daarnaast is er export naar Oostenrijk en is Turkije geïnteresseerd. De savooiekool die geteeld wordt in Basilicata is bestemd voor de Duitse markt. De prijzen op de groothandelsmarkten lopen uiteen. In Turijn brengen de Italiaanse witte kolen 27 cent op (6 stuks, 30x50), Italiaanse savooiekool 15 cent (6 stuks, 30x50). In Verona brengen de lokaal geteelde kolen 25 cent per kilo op. Nederlandse rode kool brengt 65 cent per kilo op. Voor savooiekool staat de prijs tussen de 20 en 50 cent.
Frankrijk vraagt kleine kalibers
De Franse regio's Rhône-Alpes, Sud-Ouest Roussillon en Bretagne brengen momenteel kool op de markt. Zowel de rode, witte en groene kool als spitskool. De prijzen schommelen tussen de 50 en 90 cent per stuk. Op de Franse markt komt steeds meer vraag naar de kleinere sorteringen, mede ingegeven door de kleinere huishoudens.
Spaanse spitskoolteelt onder druk
Het seizoen is "dramatisch" aldus de Spaanse sector. Vooral voor de spitskool, die het meest geteeld wordt in Spanje, zijn de prijzen laag. Telers zagen zich genoodzaakt om product uit de markt te nemen. Door de milde herfst en winter was er een overschot op de markt. De productie viel hoger uit en de consumptie stond juist onder druk. Daarnaast speelden de grote voorraden in Nederland en het Verenigd Koninkrijk de markt parten. De vraag uit deze landen neemt iets toe en door de lagere temperaturen in Spanje wordt de aanvoer verkleind.
Nederland en het Verenigd Koninkrijk zijn de belangrijkste markten voor de Spaanse teelt. Deze landen verlengen echter hun eigen seizoen door goede opslagfaciliteiten. Doordat het Spaanse exportseizoen door deze ontwikkelingen verkort wordt, groeit het areaal niet meer. Als er geen nieuwe bestemmingen gevonden worden, houdt men rekening met een krimp van het areaal. De koolteelt neemt ongeveer 5 tot 10 procent in van de bladgroenteteelt in Murcia.
Tekorten op Poolse markt
Poolse handelaren verwachten in april te kunnen beginnen met oogsten. Er worden geen grote veranderingen in areaal of volume verwacht. Door tekorten op de Poolse markt is de prijs opgelopen, witte kool brengt gemiddeld 1,30 zloty (0,30 euro) per kilo op. Voor rode kool schommelt de prijs tussen de 1,50 en 1,90 zloty (0,34-0,43 euro). Naar verwachting zal de prijs voor de rode kool nog verder stijgen. De grootste leverancier van de kool is Duitsland, aangezien er geen binnenlands product beschikbaar is. Daarnaast wordt er geïmporteerd uit Wit-Rusland, Italië en Macedonië. Op exportgebied was Rusland altijd de grootste afzetmarkt, maar daar is door de boycot verandering ingekomen. Nu voeren Oekraïne en Tsjechië de lijst aan.
Koolgigant Rusland kan vraag niet bijbenen
Hoewel Rusland tot de grootste koolproducenten ter wereld hoort, is de vraag zo groot dat er ook kool geïmporteerd wordt uit Macedonië, Iran en Servië. De komende maand is er naar verwachting ook Russisch product beschikbaar. Voor de boycot werd veel kool ingevoerd uit Nederland en Duitsland, sinds de gesloten grenzen is die stroom verlegt naar Macedonië, Iran en Servië. Volgens een Russische handelaar is die overgang geruisloos verlopen, met alleen een prijsstijging tot gevolg. Deze stijging werd veroorzaakt doordat betalingen in dollars gebeuren in plaats van in euro's.
Israëlische teelt voorziet in binnenlandse vraag
De Israëlische markt voor kool heeft de onrust die in enkele andere sectoren speelt weten te ontlopen. Mede door de relatief kleine vraag en het feit dat de binnenlandse productie aan de vraag kan voldoen. Ondanks enkele periodes met onstuimig weer zijn de prijzen voor de rode, witte en groene kool stabiel tussen de 80 cent en 1,50 euro per kilo in de supermarkten. Jaarlijks wordt er 60.000 ton kool geteeld in het land, waarvan het grootste deel naar de industrie gaat. Export is er nauwelijks, in een gunstige periode worden enkele honderden tonnen over de grens verhandeld. Ondanks de stabiele prijs van de kool wil de Israëlische regering deze productgroep wel opnemen op de lijst producten waarvan de importheffingen bijgesteld kunnen worden om extreme prijsstijgingen op te vangen.
Australische consument ontdekt kool
Uit cijfers van de Australische overheid blijkt dat in het land in 2013-2014 75.592 ton kool geteeld werd, goed voor 57 miljoen dollar. Australië exporteerde voor 1,53 miljoen dollar aan kool, voornamelijk naar Singapore, Indonesië en Hong Kong. Exacte data per koolsoort op de Australische markt is niet voor handen. Wel lijkt het er op dat de consumptie van kool toeneemt. In een onderzoek geven consumenten aan 3,5 keer per maand kool te kopen, dat is meer dan in 2014.
China vreest verliezen door vorst
De Chinese koolteelt is te vinden in de provincies Hebei, Shandong en Shanxi, met name de witte kool is populair. Het land kent twee oogstperiodes, een in maart en april en een tweede in oktober. Voor de oogst van maart wordt gevreesd dat er veel schade is door de kou en vorst in december en januari. Hoe groot de schade is, is moeilijk te voorspellen. Voor bijvoorbeeld knoflook, een product groter in volume en met meer exportpotentieel, is meer data beschikbaar. Voor de knoflook wordt rekening gehouden met een krimp van 30 procent in volume in de provincie Shandong. De koolteelt in China is versnipperd over veel kleine telers, zonder planning, waardoor er weinig data beschikbaar is. Kool is nog altijd een belangrijk product, maar de laatste jaren heeft de groente steeds meer concurrentie van kasgroenten.
Mexico teelt kleinschalig voor VS
Het Noord-Amerikaanse land is een kleine speler in de kool. De volumes zijn erg klein en de teelt is vooral gericht op het vullen van gaten in de markt in de Verenigde Staten.
Elke week publiceren FreshPlaza en AGF.nl een overzicht van de marktsituatie van een product in een wereldwijde context. Met deze artikelen willen we een beeld geven van een wereldmarkt, die steeds kleiner wordt door de globalisering. Volgende week staan tomaten centraal.