Hans Kristian Westrum, oprichter en Chief Growth Officer van Soil Steam, leidt zijn bedrijf in een veelbelovende verandering in hoe telers omgaan met en het hergebruik van substraten.
Jarenlang specialiseerde Soil Steam zich in hoge temperatuurbehandelingen om ziekteverwekkers uit de bodem te verwijderen. De afgelopen maanden onderzochten Hans en zijn team of deze technologie ook toepasbaar is op substraten – een essentieel groeimedium. "We hebben de technologie en we hebben bewezen dat we substraten kunnen steriliseren tot een niveau waarop ze veilig en effectief hergebruikt kunnen worden," legt Hans uit.
Proeven bij Hoogstraten
Om dit idee te testen, werkte Soil Steam samen met Peter Melis en het team van Proefcentrum Hoogstraten, een onderzoekscentrum voor aardbeien in België. Gezamenlijk startten ze een proef waarin vers substraat werd vergeleken met gestoomd, gerecycled substraat in verschillende mengverhoudingen.
"We hebben ongeveer 10 kubieke meter gebruikt substraat gestoomd. Vervolgens stelde Hoogstraten verschillende mengsels samen – van 100% gerecycled tot 100% vers en combinaties daartussen, zoals 40/60 – en plantten ze aardbeien," vertelt Hans. "Natuurlijk hoopten we dat het gerecyclede substraat even goed zou presteren, maar het team bij Hoogstraten vond dat eerlijk gezegd te mooi om waar te zijn."
De eerste resultaten gaven echter een ander beeld. "Voorlopige gegevens laten zien dat het gerecyclede substraat net zo goed presteert," zegt Hans voorzichtig optimistisch. "Aardbeientelers die de proeflocatie bezochten, zijn enthousiast. We verwachten het eindrapport aan het einde van deze maand."
Uitbreiding van het onderzoek: een meerjarig programma
Door de bemoedigende resultaten bij Hoogstraten plant Soil Steam nu een uitgebreider meerjarig onderzoeksprogramma. Proefcentrum Hoogstraten blijft een belangrijke partner in deze volgende fase. "We willen dit groter aanpakken en dieper in de wetenschap duiken," zegt Hans. "Hoogstraten blijft betrokken, maar we werken nu ook samen met NIBIO in Noorwegen en Wageningen Universiteit in Nederland om het onderzoek breder en geloofwaardiger te maken."
Het programma zal onder meer kijken naar de prestaties van het substraat op lange termijn, de terugkeer van ziekteverwekkers en hoe vaak substraat hergebruikt kan worden zonder kwaliteitsverlies.
Brug tussen wetenschap en praktijk
"Onze bedrijfscultuur is gericht op het combineren van onderzoek en productontwikkeling. Dit is niet zomaar een proef," benadrukt Hans. "De samenwerking met toonaangevende onderzoeksinstellingen is essentieel om ons proces te verfijnen en de sector te helpen substraat op grote schaal te recyclen."
Ondanks dat het onderzoek nog loopt, is de commerciële uitrol al gestart. "Sommige telers willen niet wachten – ze willen de machines nu," merkt hij op. "We nemen bestellingen aan en bereiden ons voor om vanaf volgend jaar machines te leveren die specifiek zijn afgestemd op aardbeienproductie."
Oplossingen op maat voor een diverse markt
Omdat niet elke teler dezelfde behoeften heeft, biedt Soil Steam drie machinematen aan, geschikt voor bedrijven van verschillende omvang. "We hebben een kleine unit die 1–2 m³ per uur verwerkt, een middelgrote voor 5–7 m³ en een grote unit tot 30 m³ per uur," legt Hans uit. "Sommige telers willen een eigen machine, maar voor anderen is het logischer dat substraatleveranciers een gecentraliseerde stoomservice aanbieden."
Hij schetst een toekomstbeeld: "Je rijdt met gebruikt substraat naar binnen en vertrekt met een gerecycled mengsel, klaar voor gebruik. Leveranciers weten al hoe ze substraten moeten mengen – waarom zouden ze stomen daar niet aan toevoegen?"
Ken Roar Rils en Hans Kristian Westrum, Soil Steam op Greentech Amsterdam 2025
Praktische toepassingen wereldwijd
Het drogen van het substraat vóór het stomen is belangrijk voor de energie-efficiëntie. "We vragen telers om een week voor het stomen te stoppen met irrigeren. Tegen de tijd dat we arriveren, is het substraat droog. Dat maakt het proces sneller en goedkoper," legt hij uit.
En de toepassingen gaan verder dan alleen aardbeien. "We hebben ook goede resultaten gezien met komkommers, tomaten, paprika's en zelfs blauwe bessen," zegt hij. "We denken dat ons systeem werkt voor elk droog, versnipperd substraat."
Deze veelzijdigheid maakt het systeem aantrekkelijk voor telers wereldwijd, zeker gezien recente verstoringen in de toeleveringsketen. "Tijdens de pandemie konden telers in de VS en Canada geen vers substraat krijgen. Nu willen ze zelfvoorzienend zijn. Als ze substraat lokaal kunnen behandelen, zijn ze niet langer afhankelijk van externe leveringen."
Schaalbare duurzaamheid
Met strengere regelgeving en groeiende zorgen over afval en grondstoffengebruik komt de oplossing van Soil Steam op een cruciaal moment. "Substraatleveranciers staan onder druk om hun impact op de levenscyclus te verbeteren," stelt Hans. "Er is steeds meer bewustzijn dat je gebruikte materialen niet zomaar kunt dumpen."
Zelfs vers substraat is niet zonder risico's. "Het kan ongewenste zaden of ziekten bevatten. Stel je voor dat je vers substraat koopt, en het is al besmet. Met onze technologie kun je alles steriliseren – of het nu hergebruikt of gloednieuw is."
Hij kijkt vooruit: "Wij zien een toekomst met substraten die voor 70% gerecycled zijn en 30% nieuw. Een veilige, hoogwaardige en duurzame mix."
Naar een circulaire tuinbouw
Hans is optimistisch over de adoptie van het systeem. "We krijgen sterke signalen van grote substraatleveranciers. Ze zien niet alleen de kwaliteitsvoordelen, maar ook die van service. Stel je voor: ze leveren nieuw substraat en nemen het oude mee terug. Dat is een volledig circulair systeem."
Het is een visie die perfect aansluit bij de behoeften van moderne telers, zeker in een tijd van milieudruk en economische onzekerheid.
Voor meer informatie:
Hans Kristian Westrum
SoilSteam
[email protected]
Tel.: +47 4040 2090
Peter Melis
Aardbeienonderzoek bij Proefcentrum Hoogstraten
[email protected]
Tel.: +32 3315 7052