Komkommer is een belangrijk gewas binnen de biologische serreteelt, zowel in verwarmde als in koude kassen en plastiek tunnelteelten. De teelt biedt een goede afwisseling met andere vruchtgroenten zoals tomaat, paprika en aubergine, die tot dezelfde plantenfamilie behoren. Helaas worden komkommerplanten vaak vroegtijdig aangetast door ziekten en plagen, met witziekte (echte meeldauw) als voornaamste probleem. Biologische telers geven aan dat de bestrijding hiervan bijzonder uitdagend is, mede door het beperkte aanbod toegelaten gewasbeschermingsmiddelen.
Aanplanting van komkommerplanten Dee lite en Blue Heaven, beide op onderstam Prodito bij Viaverda Kruisem.
Witziekte: een hardnekkige uitdaging
Witziekte wordt veroorzaakt door de biotrofe schimmels Golovinomyces cichoracearum en Podosphaera xanthii. Deze pathogenen vormen een witte sporenlaag op het bladoppervlak, verminderen de fotosynthese en onttrekken voedingsstoffen aan de plant. De gevolgen zijn aanzienlijk: groeiremming, lagere opbrengsten, vervormde of onverkoopbare vruchten en een verhoogde gevoeligheid voor andere ziekten.
In de biologische teelt zijn de bestrijdingsopties beperkt. Veel gebruikte middelen, zoals zwavel, hebben neveneffecten: ze zijn schadelijk voor natuurlijke vijanden én kunnen fytotoxisch werken bij komkommer, wat leidt tot bladvervorming en vruchtabortie. Dit maakt de zoektocht naar alternatieve strategieën cruciaal.
Naar duurzame beheersing: resistentie en plantversterking
Biotelers zetten in op preventieve maatregelen, zoals klimaatregeling in de kas en het gebruik van tolerantere rassen. Daarnaast groeit de interesse in biostimulanten en bladmeststoffen die de plantweerbaarheid verhogen. Deze middelen kunnen de opname van voedingsstoffen bevorderen en de algemene plantgezondheid verbeteren. Toch is de praktische effectiviteit van deze middelen tegen witziekte in komkommer nog onvoldoende onderbouwd.
Onderzoeksopzet nieuw CCBT-project
Binnen het CCBT onderzoeksproject Resculeaf (Weerbaarheid van komkommerplanten verhogen tegen witziekte via bladtoepassingen), gecoördineerd door Viaverda, wordt in twee fasen gewerkt.
In het eerste jaar startte op 4 juni 2025 een serreproef bij Viaverda in een verwarmde serre van 360 m², met twee komkommerrassen geënt op dezelfde onderstam (Prodito):
- Dee Lite – een gangbaar ras, eerder gevoelig gebleken voor witziekte.
- Blue Heaven – een nieuw ras met veronderstelde resistentie tegen witziekte.
Op beide rassen worden vijf verschillende bladversterkende middelen getest (naast een controlebehandeling met enkel water). De middelen omvatten: Fytosave, Salicyl Puur, SilicaPower, Crop Protect en HarmonyO.
In het tweede jaar volgt een praktijktoets in een tunnel (ca. 250 m²). Parallel worden telers betrokken via studiedagen en persoonlijke contacten. Geïnteresseerde telers kunnen een middel uittesten in hun eigen serre of tunnel. Ze kunnen hiervoor contact opnemen met Viaverda. Hun praktische ervaringen worden geregistreerd als indicatie van gebruiksgemak en effectiviteit in de praktijk.
De resultaten moeten duidelijkheid bieden over de weerbaarheid van nieuwe rassen én de rol van plantversterkende middelen in de biologische strijd tegen witziekte. Indien succesvolle strategieën worden geïdentificeerd, kunnen deze bijdragen tot een duurzamer en rendabeler komkommerteeltsysteem.
Voor meer informatie over het project of deelname aan de praktijkproef, neem contact op via www.viaverda.be of met An Van de Walle: [email protected]
Bron: CCBT