Post-Brexit grenscontroles op AGF zijn afgeschaft en met nieuwe SPS-overeenkomsten lijkt het importeren van tomatenplanten eenvoudiger te worden. Als je had gewild, had je de afgelopen jaren dagelijks een epistel kunnen schrijven over de bureaucratie, de steeds veranderende regels, de administratieve rompslomp en het papierwerk waar telers in het VK mee te maken hebben gehad. Maar het is veel leuker om met hen te praten over het seizoen 2025, de oogst en - natuurlijk - de British Tomato Fortnight, die deze week van start is gegaan.
"De timing voor het seizoen is perfect", zegt Roly Holt van R&L Holt, een familiebedrijf dat al meer dan 45 jaar tomaten teelt. "Na een bijzonder saaie winter, toen eerder geplante gewassen meer licht nodig hadden, explodeerde alles in april. We hebben de afgelopen maand recordoogsten gezien."
Tomatenteler Roly Holt
British Tomato Fortnight 2025 loopt van 2 tot 15 juni, precies op het hoogtepunt van het Britse tomatenseizoen. Het is een tijd waarin Britse telers hun producten en alle heerlijke manieren waarop ze gegeten kunnen worden onder de aandacht brengen en de waarde van lokale productie benadrukken. "Ik denk dat de British Tomato Fortnight en de bijbehorende promoties echt helpen om het seizoen op gang te brengen en consumenten eraan te herinneren dat vruchtgroenten van eigen bodem beschikbaar is," zegt Roly. "Na een lange winter met weinig groente en fruit uit het VK helpt het om een evenement te hebben dat het bewustzijn vergroot."
R&L Holt is momenteel actief op drie locaties in de Midlands en helpt bij het beheer van La Serra in Throckmorton in samenwerking met Evesham Vale Growers. Als teeltmanager heeft Roly een aanzienlijke verschuiving gezien in zowel de markt als het eigen aanbod van het bedrijf: van klassieke variëteiten eind jaren '90 naar een brede mix van cherrytomaten, cocktailtomaten, trostomaten en pruimtomaten in verschillende kleuren.
Hij legt uit dat telers in het VK de consument iets unieks willen bieden. Daarom blijft de sector zich richten op kleinere, smaakvollere variëteiten, met een sterke focus op het premium trosassortiment. "We moeten de markt van eigen bodem een punt van verschil bieden. Door vers geplukte tomaten te kunnen leveren die dezelfde dag nog zijn verpakt, kunnen we een vers, volledig rijp en smakelijk product leveren."
Het seizoen wordt gesteund door de hele Britse tomatensector via de British Tomato Growers' Association. Het behouden van een sterke positie op de premiummarkt is belangrijk voor hen, wat natuurlijk ook een financiële kant heeft. Hoewel de energiemarkt stabieler is dan een paar jaar geleden, dankzij investeringen in hernieuwbare energie, blijven de kosten voor het telen van tomaten in het VK stijgen.
"Alle kosten stijgen en arbeid staat bovenaan, dus we moeten voortdurend efficiënt zijn. Personeel behouden helpt daarbij", zegt Roly. "Arbeid is oké voor ons omdat we jaarrond werk kunnen bieden. Seizoensgebonden personeel is een grotere uitdaging, maar we hebben een hoog percentage terugkerende werknemers. Het is belangrijk om goede accommodatie te bieden voor personeel dat dat nodig heeft, afhankelijk van hoe afgelegen je bedrijf is."
Dus ja, er valt genoeg te bespreken zonder zelfs maar te spreken over de SPS-overeenkomst en sanitaire en fytosanitaire controles. Maar toch moesten we het vragen. Zal SPS de langverwachte rust brengen in een markt die de afgelopen jaren veel turbulentie heeft gekend?
"De SPS-overeenkomst klinkt goed op papier," zegt Roly. "In de praktijk hopen we dat telers die tomatenplanten importeren snel kunnen leveren en dat eventuele vertragingen geen risico's opleveren voor de bioveiligheid en de gezondheid van het gewas."
Voor meer informatie:
British Tomato Growers Association
www.britishtomatoes.co.uk