Tholen - In de kassen van LGV Sonnengemüse, een van de voornaamste teeltcoöperaties van Oostenrijk, begon de oogst dit jaar wat later dan normaal. "In januari en februari was er aanzienlijk minder zon dan normaal, wat ons zeker een week heeft achtergesteld. Ook vorig jaar begonnen we relatief laat, maar dat lag minder aan het weer en meer aan de energiecrisis. Veel tuinders zagen zich genoodzaakt de aanplant uit te stellen om zo energiekosten te besparen. Dit jaar zouden we normaal gesproken weer wat eerder op de markt zijn geweest, als het weer ons beter gezind was geweest," zegt Josef Peck, voorzitter van het bedrijf, in dit eerder in vakblad Primeur verschenen artikel.
Josef Peck, voorzitter van LGV Sonnengemüse
Naar goede gewoonte trapt men het vruchtgroenteseizoen af met komkommers. "In week 7-8 konden we de eerste mini- en reguliere komkommers oogsten en uitleveren. Ondanks de beperkte zon hebben we tot nu toe geen klachten over de kwaliteit van onze producten; qua aanbod zien we in dat opzicht geen problemen."
Ook de afzet van de kasgroenten is volgens Peck goed op gang gekomen. "Reclamecampagnes in de binnenlandse retail starten dit seizoen vanaf het begin al goed en lijken zelfs toe te nemen. We merken de laatste jaren dat deze winkelacties steeds vroeger plaatsvinden. Het seizoen is nauwelijks begonnen of de eerste retailers zetten al acties op. Dit brengt logistiek gezien de nodige uitdagingen met zich mee, vooral omdat de benodigde volumes voor dergelijke acties zo vroeg in het seizoen nog nauwelijks beschikbaar zijn. Begin april zitten we nog in een situatie waarin alles wat geoogst wordt, meteen weer wordt uitgeleverd, waardoor we geen mogelijkheid hebben om reserves op te bouwen. In de week voor Pasen zien we bovendien bovenop de al hoge vraag nog eens extra reclameacties."
Ondertussen kwam het door extreme neerslag in het Spaanse tuinbouwgebied Almeria tot een penibele aanbodsituatie. Peck: "Al tijdens de Fruit Logistica kregen we meermaals de vraag vanuit de retail of we vroeg konden starten met paprika, aangezien het noodweer in Spanje tot grote gaten in de aanvoer leidden. Los van deze uitzonderlijke situatie stellen we vast, dat de Oostenrijkse retail direct overschakelt op binnenlands product, zodra er noemenswaardige volumes beschikbaar zijn. Niemand wil vandaag de dag langer dan strikt noodzakelijk importeren, waardoor de vraag vanaf de start van het seizoen al goed op niveau is. Niettemin moet er in de eerste fase van het seizoen product geïmporteerd worden om de benodigde volumes te kunnen leveren. Dit doen de retailers in de meeste gevallen zelf."
Focus op standaardsortiment
De huidige prijzen zijn over het algemeen acceptabel en vergeleken met vorig jaar licht gestegen. "Met deze prijzen kunnen we fatsoenlijk telen en onze kosten enigszins dekken. Wat de prijzen betreft, zien we momenteel geen uitschieters naar boven noch naar beneden. We stellen tegelijkertijd vast, dat de focus met name op het standaardsortiment ligt, wat alles te maken heeft met de inflatie en een zeker prijsbewustzijn bij de consument. Dit weerhoudt ons er niet van na enkele jaren weer nieuwe rassen in onze kassen te testen. De opzet is dan ook om ons portfolio de komende jaren weer wat meer uit te breiden."
Komkommers worden met name in de regio Wenen geteeld
Duurzame teelt en virusresistente tomaten
LGV Sonnengemüse ontstond in haar huidige vorm in 2019 na een grootschalige fusie tussen de beide coöperaties LGV en SSG. Het bedrijf houdt zich voornamelijk bezig met de afzet van de totale oogst die door de circa 130 teeltbedrijven in Wenen, Neder-Oostenrijk en Burgenland wordt geproduceerd. "Om en nabij 75% van onze totale omzet bestaat inmiddels uit vruchtgroente en we zien hier nog altijd een stijgende lijn. Concreet is de komkommer met afstand ons grootste artikel, gevolgd door tomaten en paprika," aldus Peck, die sinds ruim vijf jaar als voorzitter aan het roer staat.
Noemenswaardige areaaluitbreidingen waren de voorbije jaren niet aan de orde in de kasteelt, wat met name te wijten is aan de opeenvolgende crises. Niettemin vond onlangs de aftrap van een ambitieus bouwplan bij het Weense tomatenbedrijf Merschl plaats. "Het gaat hierbij om de allereerste biomassaketel met Carbon Capture and Use Funktion, ofwel CO2-afvang. Met dit systeem wordt CO₂ hergebruikt, wat uiteindelijk bijdraagt aan een duurzaam teeltsysteem." Voor het einde van het jaar moet de installatie in gebruik worden genomen, evenals een nieuw, aanpalend kascomplex. Met het oog op de toekomst streeft LGV Sonenngemüse ernaar meerdere, gelijkaardige installaties te bouwen om onafhankelijker van gas te worden en duurzamer te kunnen telen.
In de productgroep tomaten leidde het gevreesde ToBRFV al in meerdere teeltgebieden tot grote verliezen. "Gelukkig is het virus tot nog toe bij ons niet opgetreden. Onze tomatentelers zijn inmiddels al ver gevorderd in de omstelling naar virusresistente (HR) rassen, waardoor we alarmfase rood nu achter de rug hebben. Voor wat betreft de meest geteelde en verkochte tomatenrassen zijn er inmiddels deugdelijke HR-alternatieven op de markt en we zijn over het algemeen zeer te spreken over de huidige teeltresultaten."
Ondanks de voortschrijdende technologie in de glastuinbouw is elk seizoen weer goed voor de nodige verrassingen. "In de zomervakantie zien we over het algemeen een lichte verzadiging optreden. Dit proberen we tegen te gaan door op eigen verzoek reclames te plannen, zodat we onze oogstvolumes toch op de markt kunnen brengen. We beëindigen ons seizoen meestal pas laat in de herfst, hoewel we door de watersnood afgelopen jaar een zeer abrupt einde van het seizoen kenden. Dit had verschillende effecten op onze gewassen; onze komkommeroogst moesten we bijvoorbeeld twee weken eerder dan gebruikelijk beëindigen. We hopen dat we dit jaar gespaard zullen blijven van dit soort ongemakken. In de tomatenteelt zien we in de loop der jaren een geleidelijke verlenging van het seizoen en we hebben inmiddels enkele tuinders die tot in december kleinere volumes oogsten."
Blik in de komkommerkas
Ontbrekende oogstgarantie nekt gemberteelt
Hoewel de teelt van speciale gewassen momenteel wat minder op de voorgrond staat, behoorde LGV Sonnengemüse hier in het recente verleden tot de pioniers. "We waren in 2018 een van de eersten die zich waagden aan de overdekte gemberteelt. Een groot nadeel van dit gewas is echter, dat de bodemtemperatuur eigenlijk gedurende zes maanden boven de 15 graden moet blijven, wat in de praktijk helaas niet altijd lukt. We kunnen onze capaciteiten weliswaar opschalen, mits er een zekere oogstgarantie zou zijn geweest. Ondanks de goede jaren, die er zeker waren, kenden we echter ook jaren met zeer zwakke oogsten die in de verste verten niet kostendekkend waren. Niettemin blijft verse gember een interessant product, dat ook in de retail en – niet in de laatste plaats – bij de consument gretig aftrek vindt."
Over de gehele linie kijkt het management van de coöperatie positief naar de toekomst. "De vraag naar onze groente is hoog en stijgt lineair. Wat betreft de afzet hoeven we ons in dat opzicht geen zorgen te maken. Onze opdracht de komende jaren is eerst en vooral de teelt veilig te stellen en uit te bouwen. Als we naar de ontwikkelingen binnen de coöperatie kijken, moeten we ervan uitgaan dat het ledenaantal niet zal toenemen, maar eerder zal teruglopen. Bedrijven die stoppen worden in de meeste gevallen overgenomen, en we zien een hoge bereidwilligheid bij onze leden om te investeren. Met name in de tuinbouwregio Simmering (nabij Wenen) zijn er vele jonge telers die het bedrijf van hun ouders willen overnemen, simpelweg omdat ze de voorbije jaren gezien hebben dat ze er goed van kunnen leven. Om die reden ga ik ervan uit, dat er na enkele jaren van consolidatie de komende twee à drie jaar weer wat nieuw elan zal komen," besluit Peck.
Dit artikel verscheen eerder in editie 4, 39e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
LGV Sonnengemüse 
LGV Sonnengemüse eingetragene Genossenschaft
Haidestraße 22, 1110 Wenen, Oostenrijk
Tel: +43 1760 690
[email protected]
www.lgv.at