Een voorstel van de Partij voor de Dieren om een nultarief voor onbewerkte aardappelen, groenten en fruit in te voeren heeft het niet gehaald in de Tweede Kamer. Een meerderheid stemde tegen.
Leden van de Partij voor de Dieren hadden een amendement voorgesteld dat het mogelijk maakt om een nultarief op onbewerkte AGF in te voeren, met ingang van 1 januari 2024. Dekking wordt gevonden door de vliegbelasting met € 55 te verhogen. Op Prinsjesdag werd door het kabinet besloten om de gewenste btw-verlaging op groenten en fruit door te schuiven naar een nieuw kabinet. Het amendement gaat in op een aantal argumenten tegen de invoering van het nultarief.
Het doel van dit voorstel is om gehoor te geven aan een eerdere motie van de Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer, waarin de regering werd verzocht om de btw op groenten en fruit zo snel mogelijk af te schaffen, te beginnen met onbewerkte groenten en fruit.
Consumptiestijging van 4%
Een van de belangrijkste argumenten voor deze wetswijziging is het effect op de volksgezondheid. Een btw-nultarief op groenten en fruit wordt geschat om een consumptiestijging van 4% te genereren. Hoewel dit percentage op het eerste gezicht misschien niet indrukwekkend lijkt, vertaalt het zich in de praktijk naar 76 miljoen kilo extra groente- en fruitconsumptie op basis van het huidige volume. In combinatie met andere initiatieven om de voedselomgeving gezonder te maken, kan het effect op de gezondheid aanzienlijk worden vergroot. Zoals de WHO concludeert, hebben prijsmaatregelen, waaronder prijsverlagingen voor groenten en fruit, daadwerkelijk invloed op de voedingskeuzes van consumenten.
Draagvlak bij ketenpartners
Een belangrijke factor in de overweging van deze wetswijziging is het maatschappelijke akkoord dat onlangs is gesloten. Ketenpartners, waaronder retailers, hebben verklaard geen juridische procedures te zullen aanspannen over de definitie van verse, onbewerkte groente en fruit. Bovendien beloven ze dat het prijsverschil dat ontstaat door de afschaffing van de btw op onbewerkte groente en fruit volledig aan de consument zal worden doorberekend, wat resulteert in een daadwerkelijke prijsverlaging van 9%. Deze verklaringen benadrukken het brede draagvlak voor het afschaffen van de btw op groenten en fruit onder ketenpartners, experts en maatschappelijke organisaties.
Succesvol in andere landen
Bovendien laten ervaringen in andere landen zien dat de uitvoering van een nultarief op groenten en fruit haalbaar is. Landen zoals Letland, Italië en Spanje hanteren al een verlaagd btw-tarief voor bepaalde soorten groenten en fruit. Deze landen laten zien dat het mogelijk is om groenten en fruit toegankelijker te maken voor consumenten zonder dat dit leidt tot onoverkomelijke administratieve problemen.
De wetswijziging heeft aanzienlijke budgettaire gevolgen. De verlaging van het btw-tarief voor onbewerkte groente en fruit resulteert in een structurele budgettaire derving van € 675 miljoen vanaf 2024. Om dit verlies op te vangen, wordt voorgesteld om de vliegbelasting met € 55 te verhogen.
Bron: Tweede Kamer
