De ontwikkeling van de Spaanse tuinbouwsector in de tomatenteelt is een balans tussen bestaande en nieuwe technieken. "Nieuwe technieken zoals teelt op substraat en teelt in modernere kassen kunnen zorgen voor groei," vertelt Pierre Moulin, verantwoordelijk voor de Spaanse markt bij kassenbouwer Richel Greenhouses. Met nieuwe overheidssubsidies kunnen telers stappen maken. "We hopen dat telers zien wat er mogelijk is met de nieuw geïnstalleerde projecten."
Spanje
In Spanje wordt volgens het ministerie van Landbouw iets meer dan 45.000 hectare tomaten geteeld. Dat is goed voor een productie van meer dan 3,5 miljoen ton per jaar. Van deze 45.000 hectare bestaat 29.000 hectare uit vollegrondsteelt en 15.600 hectare uit kassen of tunnels. Andalusië is volgens de cijfers van de overheid de provincie met het grootste areaal tomatenkassen: ongeveer 12.000 hectare.
"Het overgrote deel van het Spaanse kassengebied, ongeveer 80%, bestaat uit de traditionele Almeriaanse kas", zegt Pierre. Deze traditionele Parral of Raspa y Amagado-kas is een eenvoudige laag plastic over een structuur van draad en gegalvaniseerde buizen, of zelfs hout, waardoor het moeilijk is om het klimaat actief te regelen. Het Spaanse klimaat is gunstig voor het geteeld van groenten: de temperatuur is er nooit onder de 10 graden en er is genoeg licht om groenten te telen. Eén van de sterke punten van de Spaanse markt is dat ze in de winter zonder kunstlicht kunnen telen." Aan de andere kant is dat ook een beperking omdat de efficiëntie met kunstlicht verhoogd kan worden.
Multispan foliekassen
Nog eens 20% van de kassen in Spanje bestaat uit zogenaamde multispan foliekassen, die Richel Greenhouses aanbiedt. "Deze kassen zijn hoger en hebben meer volume. Ook kunnen telers het klimaat in de kas regelen. Dankzij de constructie valt er meer licht op het gewas," vertelt Pierre. "De afgelopen jaren zijn er ook twee Venlo kassen gebouwd. Dat is een typisch model uit de Nederlandse tuinbouw. Deze twee kassen zijn speciaal aangepast voor tomatenteelt."
Als voorbeeld noemt hij de kas van Abdera Green Farms in Spanje, een specialist in de teelt van cherrytomaten. "De multispankas met 6,5 meter onder de goot en 10 meter in de nok zorgt voor een betere temperatuur en koele lucht, dankzij de witgeschilderde kolommen." De teler koos in dit geval voor energiebesparende en zonwerende schermen.
Spaanse markt
Ondanks de voordelen van dit soort kassen kiezen telers nog niet vaak voor dit soort technieken. "Op dit moment zien we vooral gespecialiseerde bedrijven, zoals jonge plantentelers of veredelaars, die kiezen voor multispankassen. We zien ook dat telers van tomaten, paprika's en komkommers de overstap maken naar dit kasmodel, maar het gaat langzaam." Volgens Pierre richten veel Spaanse telers zich op de laagste prijs. Dat komt vanwege de concurrentie en door de Spaanse markt. "Op de Spaanse markt ligt de focus op de laagste prijs, meer dan op kwaliteit."
Hydrocultuur
Het team van Hydroponic Systems herkent deze situatie. Het Spaanse bedrijf biedt eenvoudig te installeren systemen om over te stappen op hydrocultuur of om hydrocultuurbedrijven op te starten. Het verkoopteam wijst erop dat de tomatenproductie in 2022 11.000 hectare lager was dan in 2021. "Maar van die 11.000 hectare was ongeveer 90% vollegrondsteelt: kassen blijven de overgrote meerderheid." Te zien is dat de Spaanse tuinbouwsector maar langzaam overschakelt op technische teeltsystemen.
"Onze ervaring leert ons dat er niet veel klanten zijn die overstappen van grond naar hydrocultuur. Meestal waren onze klanten al bezig met teelt op substraat uit de grond en willen ze onze systemen proberen omdat ze efficiënter zijn. Daarom zien we een lichte trend naar hydrocultuur zonder echt grote toenames. Het vereist een aanzienlijke investering en niet iedereen is bereid om die te doen. Spaanse tuinders zijn nog niet zover als Nederlandse tuinders op het gebied van innovatie."
Overheidssteun
De Spaanse tuinbouwsector is van belang voor Spanje zelf en voor Europa, maar staat ook voor nieuwe uitdagingen. Eén van de kritieke uitdagingen voor de sector is de beschikbaarheid van water, vooral in regio's als Murcia. Ook arbeid is een uitdaging en dat zal in de toekomst nog duidelijker worden.
Om dit probleem aan te pakken, heeft de regering stimulerings-maatregelen genomen die het gebruik van water beperken. Er zijn subsidies waarmee telers ondersteuning kunnen krijgen voor een nieuwe kas of technologie. Hiervoor heeft Brussel 120 miljoen euro steun verleend uit herstelfondsen van de Europese Unie. Daarmee wil het de modernisering van kassen voor groenten, snijbloemen en sierplanten ondersteunen.
Subsidies
"De subsidies werden twee jaar geleden ingevoerd en zes maanden geleden zijn de eerste projecten van start gegaan. Ik denk dat mensen andere mensen de sprong moeten zien wagen. Zo kunnen ze zien dat er winst te maken is met nieuwe techniek. Sommige tomatentelers kunnen met goede techniek tot 25 kg/m² telen, terwijl het op dit moment moeilijk is om meer dan 12 kg/m² te telen in een kas van Raspa y Amagado.
Pierre denk dat de meeste opvallende projecten aanjagers van veranderingen zijn. "We zien dat grote partijen zoals Perichan, Paloma en Bonnysa momenteel beide vormen van teelt combineren. De bedrijven kunnen met de nieuwe technieken winst realiseren en daarmee hun collega's motiveren om hun voorbeeld te volgen. "
Voor meer informatie:
Richel Group
Quartier de la gare
13810 Eygalieres, Frankrijk
Tel.: +33 (0) 4 90 95 14 68
info@richel.fr
www.richel-group.com
Hydroponic Systems
info@hydroponicsystems.es
www.hydroponicsystems.eu
