Na een recente doorbraak lijkt het slechts een kwestie van tijd voordat telers over een handzame virussensor beschikken die snel inzicht biedt in de aanwezigheid van pathogene virussen in hun watersysteem. “We zijn nog één hobbel verwijderd van een wereldprimeur”, zegt projectleider André van der Wurff van Normac Groen Agro Control. Samen met Kees Koopal van Sendot Research geeft hij op Glastuinbouw Waterproof een update over het gedurfde project, waarvan de eindstreep in zicht is.
Hoewel een virussensor op zich geen unicum is, zijn de bestaande apparaten veel te groot en te kostbaar om praktisch gebruik op tuinbouwbedrijven überhaupt in overweging te nemen. Daarom is het project "Ontwikkeling virussensor" zeker gedurfd te noemen.
Virussensor
Sensor functioneert
“Handzame en betaalbare sensoren voor dagelijks gebruik op tuinbouwbedrijven zijn er simpelweg niet”, zegt Van der Wurff. “Terwijl er wereldwijd grote behoefte aan is, want watergebonden virussen vormen een groeiend probleem in de professionele tuinbouw en beperken de mogelijkheden om water te recirculeren. Glastuinbouw Nederland en Plantum hebben dat onderkend en dit complexe project mogelijk gemaakt. We zijn zeer verheugd dat we opnieuw een cruciale horde hebben geslecht. De virussensor is gerealiseerd en functioneert. Dat is op zichzelf al een wereldprimeur. Voor herhaald gebruik in de praktijk moeten we nu nog één hobbel nemen: het schoonspoelen van de detector.”
Actief en inactief virulent materiaal
De projectleider doet zijn verhaal samen met Kees Koopal, R&D-manager binnen sensorbouwer Sendot Research. “Het heeft bloed, zweet en tranen gekost om het grote, bestaande laboratoriumconcept te vertalen naar een handzaam, goed functionerend praktijkinstrument dat vrijwel realtime duidelijkheid biedt”, aldus Koopal. “Voor de eerste keer wordt hierbij fiber optica toegepast, waarin ons bedrijf is gespecialiseerd.”
Visusdetectie vindt plaats door de detector te laden met antilichamen en in contact te brengen met water waarin zich virulent materiaal kan bevinden. Deze binden zich aan de antilichamen en met vrij aanwezige secundaire antilichamen met een fluorescente stof zijn behandeld. Dat maakt ze ‘uitleesbaar’ voor de optische sensor. Bijzonder is dat de sensor onderscheid kan maken tussen actief (sterk gebonden) en inactief (zwak gebonden) virulent materiaal. Dat onderscheid is essentieel, zoals in eerdere publicaties op Glastuinbouw Waterproof is toegelicht
Nog één stap nodig
“Op basis van dit principe kan de sensor met specifieke antistoffen komkommerbontvirus, PlamV en Tulpenvirus-X detecteren”, vervolgt Van der Wurff. “Wat nog ontwikkeld moet worden, is een regeneratie-methode. Dat is een spoelmethode waarmee we de detector kunnen ontladen, zodat hij schoon is en klaar voor een volgende meting. Daar is meer voor nodig dan een bakje met water, dus er ligt nog wat werk in het verschiet.”
Vervolgproject aangevraagd
Omdat het oorspronkelijke project nu is afgerond, heeft de projectgroep – wederom met steun van Plantum en Glastuinbouw Nederland – een aanvraag ingediend bij de Topsector voor een vervolgproject. Gezien de enthousiaste reacties vanuit de organisaties en vanwege het enorme potentieel van een handzame virussensor voor de mondiale tuinbouw en efficiënt watergebruik, hebben Koopal en Van der Wurff goede hoop op groen licht.
“Eind dit jaar weten we of we door kunnen pakken”, zegt de onderzoeker van Sendot tot besluit. “Dan zouden we in het voorjaar van ’24 de draad op kunnen pakken.”
Bron: Glastuinbouw Waterproof
