Tholen - De tuinbouw is op het gebied van energie behoorlijk flexibel: met wkk’s en belichting kan binnen een kwartier de energiesituatie veranderen. Maar toen kwam de energiecrisis, in oktober 2021. “Toen had ik geen posities,” vertelt chrysantenkweker Peter van de Werken van River Flowers. “De enige kans die ik zag was om op de onbalansmarkt optimaal te presteren. Dat is een enorm volatiele markt, eigenlijk meer een balanceringsdienst van Tennet.”
Peter van de Werken van River Flowers, hier op het DigitaliseringsEvent een maand of wat geleden bij Delphy
Om als organisatie van die dienst gebruik te maken, moet je heel snel kunnen schakelen. “De markt is dusdanig volatiel geworden, dat je heel snel moet kunnen inspelen op de elektriciteitsvraag en het aanbod van het moment. De onbalansprijs kan makkelijk variëren van +500 tot -500 euro op een dag.”
Zelf programmeren
Peter heeft daar iets op gevonden. Hij vertelt: “Bij Tennet kan je elke minuut een bestand downloaden en daar data uit halen. Daar zijn stuurboxen voor, maar ik heb dat zelf geprogrammeerd, dat vond ik wel leuk. Ook hebben we een systeem waarmee we via een draadloos meshnetwerk elke lamp in de LED-installatie apart kunnen sturen. Wij sturen sneller dan de bestaande stuurboxen en LED sturingen. Als het moet, schakelt onze LED in tien seconden van 0 naar 2 megawatt.”
Vandaar dat Peter het heeft over ‘flexibiliteit is rekbaar’. Waar voorheen gedacht werd dat schakelen binnen enkele kwartieren of zelfs minuten al flexibel was, geeft Peter nu een nieuwe definitie van flexibiliteit: enkele tientallen seconden. “En misschien moet het nog flexibeler, want Tennet schakelt zelf elke 4 seconden naar een nieuw regelsetpoint.“
Bij Tennet hebben ze elke 4 seconden dus een balancerings-actie. “Maar wij krijgen elke minuut de data door van Tennet om onze systemen op aan te sturen. We worden per kwartier afgerekend, en op basis van de minuut info van Tennet kunnen we die kwartierprijs redelijk voorspellen, en daar spelen we op in. Bij de LED is dat een kwestie van seconden, bij e-boilers duurt het 1 tot 2 minuten om te schakelen.”
Slim gebruikmaken van de markt
Inmiddels is het niet meer nodig om voortdurend achter de pc te zitten. Peter heeft de programmatuur zodanig aangepast dat er een soort algoritme in zit. “Op basis van een aantal factoren bepaalt het programma of er geen onbalans mag zijn danwel teruggeleverd of ingekocht moet worden, naar gelang de prijsvoorspelling.” Dat gaat inmiddels zo goed, dat Peter niet meer van plan is om een energiepositie in te nemen. “Alleen nog om belasting te besparen.”
Peter legt uit hoe dat zit. “Als je over de meter inkoopt, betaal je belasting. Maar als je bijvoorbeeld 1 megawatt hebt verkocht op de langetermijnmarkt, en je levert die 1 megawatt niet (lees de WKK blijft aan, maar je zet de e-boiler even aan), heb je 1 megawatt onbalans inkoop die niet over de meter gaat. Sommige perioden is dat handig en daar bespaar je dan belasting op.”
“Uiteindelijk maken de energieprijzen niet eens zo veel uit, als je maar flexibel bent én je op het moment zelf goed handelt. Vóór de crisis hadden we geen posities, dus hebben we geen grote winsten kunnen maken. Maar zo zijn we wel de onbalansmarkt ingerold, en tot nu toe gaat dat eigenlijk best goed. We hebben twee winters vier maanden lang half leeg gelegen, en ook LED-licht en een e-boiler gekocht om onze assets optimaal flexibel in te zetten en gebruik te maken van de energiemarktontwikkelingen.”
Klimaatdoelen
Peter zoomt ook nog even uit om naar het grotere plaatje te kijken. “We moeten met z’n allen de klimaatdoelen halen, daar is ook flink in geïnvesteerd door de overheid. Tegelijkertijd wordt vaak de groene elektriciteitsproductie uitgezet vanwege commerciële doeleinden, en dat vind ik jammer.”
Windmolens en zonnepanelen die uitstaan, vanwege de positie die de eigenaar op dat moment heeft – het is Peter een doorn in het oog. “Wij willen zelf ook wel meer doen met onze e-boiler, zeker op tijden dat er veel groene stroom gemaakt kan worden, maar de elektriciteitsbelasting werkt daar tegenovergesteld aan het klimaatdoel. Als je als overheid wil dat telers meer groene stroom in plaats van fossiel gebruiken, moet je dat aantrekkelijk maken en beter nadenken hoe je dat kan realiseren.”
Groene stroom moet via de prijs de fossiele productie wegdrukken en de elektrificatie ondersteunen, meent Peter. “Individueel zullen ondernemers niet voor klimaatdoelen kiezen als het ze geld kost. Ik zou als overheid kiezen voor gegarandeerde prijzen voor groene stroom, eventueel met een bandbreedte. Dus een potje maken vanuit hoge prijzen en dat uitkeren bij negatieve prijzen, zodat je windmolens en zonnepanelen niet uit hoeft te zetten om geld te besparen. Uiteindelijk dezelfde omzet maar méér bedrijfstijd. Groen mag pas uit als het net het technisch niet aan kan. En de belasting eraf halen bij negatieve prijzen, dan wint groen het van fossiel”, besluit Peter.
Voor meer informatie:
Peter van de Werken 
River Flowers
Tel.: 06 5514 1992
peter@riverflowers.nl
www.riverflowers.nl