Middenin de kredietcrisis van 2007-2008 en de nasleep daarvan wilde een komkommerteler uitbreiden. Financiering werd afgesloten, maar dat pakte niet goed uit. Bijna tien jaar na dato staan de bank en de teler nu tegenover elkaar. De teler werpt de bank acht verwijten voor, onder meer over tekortschieten in de zorgplicht. De teler eist vergoeding van de geleden schade.
De Rechtbank Amsterdam velde op 22 maart nog geen definitief vonnis, maar staat de teler wel toe hard te maken wat de geleden financiële schade is. Daarbij is het belangrijk dat die schade hoger is dat de restschuld van 2,2 miljoen euro die de teler nog bij de bank heeft.
In eerste instantie wijst de teler op een schadestaat. Met de bank is de rechter het eens dat hier geen reden voor is. De teler moet de schade nader specificeren. Tussen de teler en de bank is na het spaaklopen van de financiering wel een overeenkomst gesloten over verrekening van de leningen na het mislopen van de uitbreiding.
Teler neemt risico
De teler klopte in 2007 bij de bank, zijn huisfinancier, aan voor een aankoopfinanciering (€ 2,3 miljoen) en een ontwikkelingsfinanciering (€ 5,4 miljoen) om het grasland gelegen naast de komkommerkwekerij te kopen en zo de kwekerij fors uit te breiden. In 2008 kreeg de teler de aankoopfinanciering, met daarbij als disclaimer dat daaruit niet kon worden opgemaakt dat ook de ontwikkelingsfinanciering er zou komen.
Met het uit elkaar trekken van de aankoop- en ontwikkelingsfinanciering nam de teler een risico. De kans bestond immers dat de ontwikkelingsfinanciering niet verstrekt zou worden. Dat heeft de bank bij het verstrekken van de aankoopfinanciering ook expliciet opgenomen in de documentatie, zo benadrukt de rechter.
EHEC
In 2010 kwam het grasland in handen van de teler, maar was de ontwikkelingsfinanciering nog niet rond. Vier keer deed de teler een aanvraag, die de bank telkens afwees. De EHEC-crisis, funest voor komkommertelers, kwam in 2011 tussendoor en in 2012 werd de teler onder bijzonder beheer geplaatst. In 2014 zegde de bank de financiering op. Tot nieuwbouw op het land kwam het niet en ook slaagde de teler er niet in het land weer te verkopen. De teler werd gevraagd een koper te vinden voor zijn bedrijf en het land.
Renteswap
Met het opzeggen van de financiering zegde de bank ook de afgesproken renteswap op. Daarop gaat de rechter specifiek in. De rechter noemt de afgesloten forward starting semi supercollar een complex financieel product waarvan van een mkb-er niet mag worden verwacht dat hij alle risico's daarvan doorziet. Een dergelijke renteswap, om risico's af te dekken, kan ook verkeerd uitpakken. De teler sloot er met de bank twee af, waaronder ook een forward starting renteswap.
De rechter wijst erop dat de gekozen renteswap, gelet op het doel om het renterisico af te dekken en de wens van de teler om zekerheid te verkrijgen, 'een passend product' zijn geweest. Wel stelt de rechter dat het procesdossier 'verschillende aanwijzingen' bevat dat de bank de teler 'niet voldoende heeft gewaarschuwd voor de risico’s en gevolgen'. De vraag rijst onder meer of de teler de complexiteit van de swaps heeft kunnen doorgronden op basis van de door de bank beschikbaar gestelde voorstellen met daarbij steeds nadere informatie over de swaps.
In een tussenconclusie stelt de rechter dat de bank de zorgplicht niet heeft geschonden en ook niet onrechtmatig heeft gehandeld door wel de aankoopfinanciering maar niet de ontwikkelingsfinanciering te verstrekken.