Tholen – Sinds vorig jaar zomer is er een testkit op de markt waarmee telers planten snel, makkelijk en overal op de aanwezigheid van het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) in een pre-symptomatische fase kunnen detecteren. Het virus duikt echter niet alleen in planten op. Vandaar dat producent Spark Radar werk heeft gemaakt van het uitbreiden van de testmogelijkheden. Naast de bestaande testen op ToBRFV is er ook een test voor het komkommerbontvirus (CGMMV) toegevoegd aan het assortiment.
Voortbordurend op de ToBRFV-test voor bladmateriaal is er inmiddels ook een test om zaden, water en oppervlakten te controleren op de aanwezigheid van het virus. Rogier van der Voort, medeoprichter van het bedrijf, kondigde die testen eind vorig jaar al aan.
De hardware die Spark Radar levert en die de telers gebruiken om de test uit te voeren is voor iedere test-variant hetzelfde. Dit houdt in dat telers geen extra investering hoeven te doen om gebruik te willen maken van een andere testmethode, zoals bijvoorbeeld water of oppervlakten. De eerste handelingen voor de watertest zijn anders (water verzamelen en filteren is anders dan sappen uit bladmateriaal pipetteren), maar voor de rest werkt het principe hetzelfde.
Snel
De standaard hardware om de test mee uit te voeren is ook bij de nieuwe testen hetzelfde. Spark Radar ontwikkelde een magnetisch rack en een detectie rack. Door gebruik te maken van het magnetische rack trekt de tester als het ware het virus uit de sample. “Het zorgt mede voor de hoge gevoeligheid van onze test. Zelfs bij aanwezigheid van een lage viruslading zal de test het virus detecteren.”
Een belangrijke kanttekening bij het gebruik van de snelle PCR-test is wel dat de uitslag van de test geen uitsluitsel geeft over of het aangetroffen virus dood of levend is. “Dat kan tot nu toe geen enkele test. Hiervoor moet je echt een biotoets doen”, weet Rogier. Feit is dat telers snel willen testen en dat juist de test van Spark Radar dit mogelijk maakt, ook sneller dan testen via een laboratorium.
Virus lokaliseren en indammen
De vraag van telers naar de testen is groot. Zij gebruiken de testen om na het schoonmaken van de kas na de teelt met bijvoorbeeld watermonsters te kijken of het virus aanwezig is, maar vooral ook veelvuldig om controle te houden en de schade te beperken, zo is de ervaring van Rogier en zijn compagnon Bas Rutjens. “Zolang het virus nog volop aanwezig is, is er behoefte aan oplossing die het virus in een pre-symptomatische stadium kan detecteren.”
Telers proberen zo goed en zo kwaad als dat gaat met het virus te leren werken. “Daarbij gebruiken zij onze tests om het virus te lokaliseren en met die kennis het virus zo goed mogelijk in te dammen.”
Zaden testen op ToBRFV
Nieuw is ook een test voor zaden. Na een concrete vraag vanuit een veredelaar in Italië ontwikkelde Spark Radar de afgelopen maanden ook een test voor zaden. Daarin kunnen maximaal 500 zaden tegelijk getest worden. “De procedure om zaden te testen is net even anders dan bij bladmateriaal. Om de aanwezigheid van het virus bij zaden te detecteren is namelijk extra tijd nodig om het virus uit de zaden te halen. Het materiaal dient 12 uur in de bufferextractiezak te zitten die wij meeleveren, voordat de test uitgevoerd kan worden”, geeft Rogier aan. “Op die manier kan men daarna met de bestaande hardware het virus als het ware uit de sample trekken.”
Internationaal
De vraag naar ToBRFV-testen is zeker niet alleen Nederlands, al lijkt daar op basis van officiële cijfers het aantal besmettingen het grootst. Nederland telt er volgens de meest recente officiële NVWA-cijfers vijftig. In andere landen is het virus echter ook aanwezig en verspreiding internationaal blijft doorgaan.
Bij Spark Rader leverden ze, naast in Nederland, inmiddels al testen aan de nodige bekende tomatenteeltgebieden in Europa, zoals België, Frankrijk en Italië, maar ook in de Verenigde Staten en Canada. “In Noord-Amerika is de behoefte aan een goedwerkende pre-symptomatische ToBRFV-test zeer groot. Zelfs vanuit de hoek van vertical farming krijgen we hier vragen. We voeren momenteel veel demo’s uit, waarbij we de eerste testkit met de benodigde hardware opsturen en online daarna de test doornemen, zodat de telers de test optimaal kunnen inzetten.”
Rogier geeft aan dat het vroegtijdig detecteren van ToBRFV noodzakelijk is om grote verliezen van de oogst te voorkomen. “Het uitbesteden van testen duurt vaak te lang en is kostbaar. Het inbedden van periodiek testen in het protocol voorkomt grote schade. Naast dat telers hun protocol aanpassen en meer gaan testen met de juiste pre-symptomatische testen zien we dat ze ook meer aan de poort testen.” Zo testen telers binnenkomend plantmateriaal alvorens ze gaan planten. “Zelfs bij jonge planten van zo’n dertig centimeter hoog hebben we gezien dat de test kan laten zien dat het virus aanwezig is.”
Komkommerbontvirus
De nodige tomatentelers zijn vanwege virusdruk ook komkommers gaan telen. Ook hier komen zij virussen tegen. Een bekend virus is het komkommerbontvirus (CGMMV). Zoals aangekondigd eind vorig jaar heeft Spark Radar hier inmiddels ook een test voor beschikbaar. “Wel nog alleen een bladtest op dit moment, omdat we de komende maanden willen kijken hoeveel vraag er naar deze test is. Als die vraag er is, pakken we net als bij ToBRFV door met meer testopties.”
Speld in een hooiberg
“We zetten nu in op deze twee virussen alvorens we nieuwe virussen en pathogen willen toevoegen aan ons testassortiment. Ons doel is nu telers te helpen met het zoeken van een speld in een hooiberg. Met de extra testopties voor ToBRFV hebben we daarin stappen gezet. Telers nemen bijvoorbeeld eerst een watermonster en kunnen daarna met een bladmonster inzoomen. Zo weten ze beter waar ze het virus moeten zoeken.”
Voor meer informatie:
Rogier van der Voort
Spark Radar
Padualaan 8
3584 CH Utrecht
rogier@sparkgenetics.com
info@sparkradar.bio
www.sparkradar.bio