Het meest algemene en gevreesde probleem in de teelt van groene selder is allicht de bladvlekkenziekte Septoria apiicola. Anderzijds zijn er ook enkele plagen die voorkomen op selder, die in sommige situaties ook voor flinke problemen kunnen zorgen.
Bladluizen zijn daarvan de best bekende, maar kunnen in veel gevallen goed onder controle blijven wanneer er voldoende natuurlijke vijanden aanwezig zijn. Wortelvlieg is vooral belangrijk in knolselder, maar kunnen ook aan de wortels van groene selder vreten. De schade hiervan is normaal zeer beperkt. Ook seldervlieg komt al vele jaren veel voor en maakt mineergangen. Een minder bekend probleem zijn wantsen, desondanks kunnen ze in bepaalde omstandigheden erg schadelijk zijn.
De komende twee jaar doet Coördinatiecentrum praktijkgericht onderzoek en voorlichting voor de biologische teelt (CCBT) meer onderzoek naar die laatste twee plagen in een project om er meer over te weten te komen en ze beter te kunnen beheersen.
Mineervlekken door seldervlieg
De selderijvlieg (Euleia heraclei, syn: seldermineervlieg, grote schermboorvlieg) komt veel voor in Vlaanderen en de volwassen vliegen zijn vrij makkelijk te herkennen door hun opvallend gevlekte vleugelpatroon (foto 1). Telers met kersen zullen opmerken dat deze lijkt op de kersenvlieg, ze zijn dan ook van dezelfde familie.
Foto 1: De seldervlieg Euleia heraclei (Bron: PSKW).
De larven van de seldervlieg voeden zich op schermbloemige gewassen zoals selder. De eerste symptomen zijn kleine witte voedingsstippen die de vrouwtjes maken net voor het afleggen van de eitjes in het blad. De larven die uit de eitjes ontluiken eten gangen in het blad, wat uiteindelijk grote, bruinachtige en semitransparante vlekken vormt (foto 2). Per seizoen komen er twee generaties voor, één erg vroeg en één in de late zomer en herfst.
Foto 2: Mineervlekken veroorzaakt door de larven van de seldervlieg (Bron: PSKW).
Zwarte harten of toch wantsenschade?
In andere teelten (vooral vruchtgroenten) is er een toenemende problematiek met wantsen. Dat is niet anders bij groene selder, al is het probleem hier niet altijd even duidelijk. Blindwantsen zijn toch al een hele tijd aanwezig in Vlaanderen. De berichtgeving over deze plaag in groene selder gaat zeker terug tot 2003. Doordat ze vooral actief zijn in warme en droge zomers, nemen de problemen toe.
De volwassen en onvolwassen stadia verschuilen zich in het hart van de plant en steken en zuigen daar de hartbladeren aan. De stoffen in hun speeksel zorgen voor misvorming en bruinverkleuring. Bij oudere planten zorg dit voor bruine littekens in het hart en op de stelen van de planten (foto 3). Bij jonge planten kunnen ze de harten echter vernietigen en kan er door secundaire aantasting ook bacterieel rot ontstaan. Dat zorgt ervoor dat ze makkelijk te verwarren zijn met zwarte harten, en fysiologische afwijking die ook vooral in droge omstandigheden voorkomt.
Foto 3: Beperkte schade door blindwantsen (Bron: PSKW).
De schadeverwekkers zijn blindwantsen binnen het geslacht Orthops. Qua uiterlijk lijken de soorten op elkaar, en ze hebben een hartvormige tekening op hun schild gemeenschappelijk (let op: niet bij nimfen). Vooral aan bomenrijen zouden ze meer actief zijn.
Foto 4: Een Orthops blindwants, let op de hartvormige tekening (Bron: PSKW).
Plagen bestuderen en beheersen
Voorlopig zijn deze plagen eerder beperkt bestudeerd. In Vlaanderen, maar ook daarbuiten is er niet veel informatie te vinden. Daarom zal CCBT de kennis over de biologie en het voorkomen van blindwantsen en seldervlieg verzamelen en verspreiden. Naast het bestuderen van de insecten trachten ze voor selderijvlieg ook oplossingen te vinden om de schade te vermijden.
5 korte vragen
Heb je op jouw (bio of gangbaar) bedrijf deze schade al gezien, of vermoed je dat één van de plagen wel eens aanwezig zouden kunnen zijn? Laat dan HIER snel iets weten door vijf korte vragen in te vullen.
Zo krijgt CCBT een beetje een zicht op de verspreiding van de plagen.
Bron: CCBT