In de TTF-gasprijs zit de laatste tijd relatief weinig beweging, en de beweging die er is, is omlaag. Woensdag is ook de elektriciteitsprijs weer een stuk gezakt. Los van de actuele prijsbewegingen is er ook veel nieuws over de langere termijn. Het Groningergasveld is in het nieuws, Rusland met een nieuwe maatregel én een hele reeks Haagse brieven waarmee de energiekoers bepaald wordt. In deze nieuwe crisisupdate proberen we alles weer op een rijtje te zetten.
De TTF-gasprijs voor maart 2023 t/m 31 januari. Woensdagochtend om 9.00 uur lag de gasprijs op 56,3 euro per megawattuur. Klik hier voor actuele cijfers.
Stevige wind zorgt voor een daling van de elektriciteitsprijs. De APX-day-ahead-prijs voor de basisuren noteert woensdag 109,22 euro per megawattuur. De piekuren doen 125,69 euro. Lagere stroomprijzen maakten het voor telers mogelijk toch even de lampen aan te zetten, zo zagen we op sociale media bij Drenthe Growers.
De BELPEX-elektriciteitsprijzen liggen een stuk hoger dan op de APX-markt. De basisuren dalen slechts heel licht in prijs, tot 146,97 euro. De piekuren stijgen iets in prijs tot 163,53 euro.
Energiehandelsplatform Powerhouse komt met haar wekelijkse energieupdate. In de update over week 5 spreekt men van 'alom optimisme' over de gasprijs. Dat komt door de weersvoorspellingen, goede LNG-aanvoer en weer meer aanvoer uit pijpleidingen uit Noorwegen. Analisten spreken van een gasprijs die tussen de 50 en 100 euro per megawattuur zal blijven bewegen. Dat betekent dat de gasprijs nog altijd 2,5 keer tot 5 hoger ligt dan 'we' voor het uitbreken van de crisis in de zomer van 2021 gewend waren.
Komende zomer moeten de gasvoorraden weer gevuld worden. Bij Powerhouse wijzen ze erop dat, afgaande op de zomer-winter-spread, het nu 'lucratief is om storages te vullen. Afgelopen woensdag was de gasprijs voor het komende zomerseizoen ruim €63,00 per MWh, terwijl het wintercontract een prijs van ruim €70,00 per MWh liet zien.'
Voor de elektriciteitsprijzen, zo stipt men ook bij Powerhouse aan, is vooral de windkracht van belang. Meer wind zorgt doorgaans voor lagere elektriciteitsprijzen. "De spotmarkt zal gestuurd worden door een aantrekkende wind tot bijna 20 GW boven de normale windproductie." Zodra de wind later deze week weer wat gaat liggen, en het buiten ook weer wat meer winters lijkt te worden met temperaturen in ieder geval in de nacht rond het vriespunt, kan de elektriciteitsprijs weer gaan stijgen. Lees hier de hele Powerhouse-update.
Zoals gezegd is het Groninger gasveld weer in het nieuws. Het kabinet wil stoppen met de gaswinning per 1 oktober 2023. Volgens staatssecretaris Vijlbrief van Mijnbouw is aan alle voorwaarden, zoals opgesteld in 2018, voldaan om het veld te sluiten. Belangrijk is wel dat er voldoende importgas voorhanden is. Dat heeft hij dinsdag aan de Tweede Kamer laten weten.
De Gasunie adviseert om vanaf 1 oktober het gasveld nog 1 jaar op de waakvlam te houden, gelet op de onzekere geopolitieke situatie. Het kabinet beslist in juni 'of dat mogelijk is.' Het zou om elf productielocaties gaan die nog even op de waakvlam moeten blijven, goed voor 31 TWh (3,2 miljard kuub). Verder adviseert de Gasunie ook het back-up-volume nog niet onomkeerbaar te stoppen. Daarbij gaat het om 15 TWh, 1,5 miljard kuub. Het uitgebreide advies van de Gasunie aan Den Haag is hier na te lezen.
In de brief aan de Kamer deelt Vijlbrief verder mee dat de gasopslag Grijpskerk succesvol is omgebouwd van hoog- naar laagcalorisch ‘Groningengas’. De export van laagcalorisch gas, zoals uit het Groningerveld komt, is afgebouwd. Belangrijke afnemers zijn België, Duitsland en Frankrijk.
Grafiek uit advies Gasunie Transport Services aan Den Haag, 31 januari 2023
Vijf van de negen grootverbruikers van dit 'Nederlandse gas' zijn omgeschakeld naar hoogcalorisch gas. De ombouw bij vier andere grootverbruikers is lastiger. Zij hebben een tijdelijke ontheffing gekregen op het verbod op gebruik van laagcalorisch gas (dat geldt sinds 1 oktober 2022).
Ook de inwerkingtreding van de stikstoffabriek in Zuidbroek, waar hoogcalorisch gas omgezet kan worden in laagcalorisch gas, is op tijd om per 1 oktober 2023 het gasveld in Groningen te sluiten volgens Vijlbrief.
In een andere brief reageert Vijlbrief op een rapport over gaswinning in de Noordzee. Die mag 'slechts dienen om import van nog meer buitenlands gas zoveel mogelijk te beperken'. Uit het onderzoek komt naar voren dat 'naar alle waarschijnlijkheid tot 2047 de binnenlandse productie onder de binnenlandse vraag blijft'. Dat vindt men belangrijk, onder meer gelet op de klimaatdoelstellingen.
Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat beantwoordde Kamervragen over het 'verdwijnen van Russische olietankers vlak voor het ingaan van de sancties'. De minister erkent dat Nederland buiten haar eigen grondgebied 'sanctieomzeiling' met de huidige manieren van monitoring niet kan tegengaan.
De staatssecretaris van hetzelfde ministerie, Vivianne Heijnen, beantwoordde Kamervragen over decentrale productie van bio-LNG. Het kabinet ziet het als een optie voor verduurzaming, maar de staatssecretaris wijst er ook op dat in 2022 nog een aanvragen voor bio-LNG zijn gedaan, ondanks dat de optie in de SDE++ is opgenomen. "Voor bio-LNG is er groei mogelijk bij ombouw van de bestaande WKK naar bio-LNG-installatie", schrijft Heijnen. "Dit wordt niet gestimuleerd via de SDE++. Momenteel wordt er nog weinig bio-LNG in Nederland geproduceerd." De staatssecretaris zegt wel interesse in decentrale productie van bio-LNG te zien en met de markt hiernaar te willen kijken.
De brandstofprijzen in Nederland stijgen. Inmiddels is de Gemiddelde Landelijke Adviesprijs voor een liter Euro95 weer tot boven de 2 euro gestegen, zo blijkt uit een overzicht van UnitedConsumers. Een liter diesel doet 1,93 euro.
Tot slot een bericht uit Rusland, waarover BNR schrijft. Rusland verbiedt vanaf zondag export van benzine, diesel en stookolie naar landen die het Westerse prijsplafond voor Russische olieproducten aanhouden.
In december is het prijsplafond ingesteld door de G7, de EU en Australië op ruwe olie, het nieuwe prijsplafond gaat over geraffineerde producten als benzine, diesel en stookolie. Op ruwe olie zit een plafond van 60 dollar per vat, op die producten komt een maximale prijs van tussen de 100 en 110 dollar per vat. Maar de Russen zijn het Westen nu voor met het exportembargo, stelt BNR.