De gestegen energiekosten hebben de winterteelt van komkommers op het noordelijk halfrond hard getroffen. Veel Noord-Europese komkommertelers, waaronder die in Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk, hebben ervoor gekozen hun komkommerteelt deze winter niet te verwarmen of te belichten.
In de meer zuidelijke Europese komkommertelende landen, zoals Italië en Spanje, is het tegenovergestelde het geval: door het warme weer aan het begin van het groeiseizoen stegen de volumes tot onverwacht hoge niveaus, waarbij de hoge prijzen de telers in staat stelden de gestegen teeltkosten te dekken.
In Zuid-Afrika zijn de prijzen ook hoog en met een goede oogst dit seizoen tot nu toe zijn de vooruitzichten positief. De Chinese komkommermarkt bevindt zich eveneens in een positieve situatie, met het Chinese Nieuwjaar als stimulans voor de verkoop van groenten, terwijl in de VS en Mexico het aandeel van de Mexicaanse komkommer blijft groeien.
Nederland: Gat in komkommerteelt door energiekosten
Er is niet of nauwelijks belicht in de Nederlandse en Belgische komkommerteelt. Daarmee viel er de afgelopen maanden een gat in de lokale teelt. De afgelopen jaren was er juist door telers, in samenwerking met supermarktketens, gewerkt aan lokale winterteelt. Het areaal belichte komkommers steeg zienderogen, maar afgelopen winter en deze winter hebben die ontwikkeling een halt toegeroepen.
Het resultaat is dat eind januari vrij traditioneel weer de eerste komkommers op de markt komen, een enkele teler die durfde nog eerder te starten daargelaten. De prijzen lagen de afgelopen maanden op hoge niveaus. Slechts weinig telers profiteerden er echt van.
De komende tijd zullen stilaan steeds meer telers in productie gaan, al zal de seizoensopstart wat trager verlopen dan voor alle energieperikelen. 2022 ging de boeken is als een heel goed komkommerjaar. Kritiek was er echter wel op de kwaliteit van de vruchten, zeker aan het eind van het seizoen.
Zuiniger energie inzetten in de kas leek zijn sporen achter te laten. Komend seizoen moet gaan uitwijzen of telers het zuiniger telen nog beter onder de knie hebben gekregen.
Diverse tomatentelers zijn er de afgelopen jaren komkommers (bij) gaan telen en ook voor dit seizoen geldt dat. Problemen met ToBRFV in tomaat zijn hiervoor de oorzaak.
België: Komkommerareaal in de lift door omschakeling tomatentelers
Deze week is het nieuwe komkommerseizoen van traditionele teelt afgetrapt in België. “De vraag naar komkommers blijft onverminderd groot. We merken dat steeds meer consumenten post-corona kiezen voor de gezonde komkommersnack”, vertelt een Belgische handelaar. “Het resulteert op het moment ook weer in goede prijzen, omdat er nog een redelijk beperkt aanbod is. De Belgische komkommers komen net op tijd en het Spaanse aanbod valt de laatste weken ook wat tegen door het koudere weer in Spanje, waardoor de aanvoer wat is verminderd. Bovendien is de situatie voor de belichte teelt in België bekend. Door de hoge energiekosten komen deze volumes een stuk later op de markt. Wel lijkt het komkommerareaal groter te worden, omdat we zien dat tomatentelers steeds meer overstappen op de teelt van komkommers, ook wegens de virusbestrijding.”
Duitsland: Gevarieerde komkommerprijzen op Duitse markt
De beschikbaarheid van overwegend Spaanse komkommers neemt af. Aan de vraag kon echter zonder grote moeilijkheden worden voldaan. De prijzen ontwikkelden zich ongelijkmatig, maar gingen meestal eerder omhoog dan omlaag. Griekse komkommers completeerden het assortiment op kleine schaal. Bij de minikomkommers waren Spaanse en Turkse partijen het populairst, terwijl dure Nederlandse partijen het aanbod completeerden. Ondertussen vertoonden de noteringen geen duidelijke lijn, er waren zowel dalingen als stijgende waarderingen waar te nemen.
Frankrijk: Prijzen zouden vergelijkbaar moeten zijn met vorig jaar
Komkommers zijn het hele seizoen 2022 goed gewaardeerd, met een prijsstijging van meer dan 30% ten opzichte van voorgaande jaren. De prijzen bleven gedurende het hele seizoen hoog en konden de stijging van de teeltkosten van de telers dekken. Deze prijsstijging wordt verklaard door een verminderd aanbod vanaf het begin van het seizoen, aangezien veel telers ervoor kozen om later in de seizoen te planten in een poging om de stijging van de energieprijzen tegen te gaan. Het seizoen van dit jaar zou goed moeten verlopen. De meeste aanplantingen zijn begin januari begonnen en zouden medio februari in productie moeten zijn, waarbij de prijzen naar verwachting vergelijkbaar zullen zijn met die van vorig jaar. De nationale doelstelling die de telers willen bereiken is de behoeften van de Franse markt van april tot eind augustus te dekken.
VK: Energie- en arbeidstekorten vertragen Britse komkommeroogst
Energie- en arbeidsproblemen zijn de belangrijkste problemen voor de komkommerteelt in het VK, vooral in de Lea Valley.
Normaliter planten de telers de komkommers begin januari in de kassen, maar dit jaar zullen de meeste telers pas eind februari of begin maart planten, sommigen wachten tot april. Het seizoen loopt tot september.
Volgens een bron in de sector zijn de energiekosten te hoog om in januari te planten. "Vorig jaar gebruikten de telers de ketels vanaf mei slechts om de dag om de kas te verwarmen om kosten te besparen, maar dit betekende minder CO2 in de kas waardoor de opbrengst daalde."
Vorig jaar lagen de energiekosten tussen £6-8 per therm (ongeveer 29 kilowattuur), dit jaar is het £1,70 en vóór de energiecrisis was het slechts £0,40 per therm. De helft van de Britse telers heeft vorig jaar niet geplant.
Het aantal telers in het VK is gestaag gedaald en vorig jaar is 10% van de telers gestopt. Dit heeft grote gevolgen voor het areaal dat voor de voedselproductie wordt gebruikt en zal de voedselzekerheid van het land ernstig aantasten. In het VK worden steeds meer komkommers ingevoerd, niet alleen uit Spanje en Nederland, maar ook steeds meer uit Turkije, Marokko en Egypte. Het duurt een week voordat de producten uit deze landen over de weg worden aangevoerd.
Italië: Komkommerprijzen blijven sterk, geholpen door warme start seizoen
De Siciliaanse komkommerprijzen houden goed stand. "Dit jaar heeft het klimaat geholpen", meldt een kleine Siciliaanse teler. "Het warme weer tijdens de plantfase (in november) bevorderde de vruchtzetting. Tijdens de eerste oogst na 45 dagen bevorderde een periode van relatieve koude de verkoop. Er werd een prijs van € 0,60/kg bereikt, die zelfs € 1,30/kg bereikte".
"Momenteel zijn de prijzen afgevlakt op 0,90-1,00 euro/kg en we kunnen alleen maar hopen dat ze nog standhouden tot het einde van het seizoen, dat eind mei komt."
Volgens gegevens van het GfK Consumer Panel worden komkommers gekocht door meer dan 40% van de Italiaanse huishoudens. Ze worden vooral per variabel gewicht gekocht, door meer dan 10,2 miljoen huishoudens, tegenover minder dan 700.000 van het vaste gewicht. Biologische komkommers worden, hoofdzakelijk in variabel gewicht, gekocht door meer dan 1,7 miljoen huishoudens; huishoudens die de voorkeur geven aan niet-biologische komkommers zijn met meer dan 9,2 miljoen. De aankoop van komkommers wordt vooral gekenmerkt door seizoens-gebondenheid: van bijna 6,2 miljoen huishoudens in juni, de meest relevante maand van een hoogseizoen dat begint in mei en eindigt in september, tot nog geen miljoen kopende huishoudens tussen december en januari.
Spanje: Onverwacht hoog aanbod van komkommers, maar nog meer vraag
Het Spaanse exportseizoen voor komkommers verloopt in Almería en Granada met zeer goede resultaten en zal naar verwachting een paar weken eerder dan normaal eindigen vanwege de vergevorderde staat van de gewassen. In feite hebben de ongewoon hoge temperaturen tot de eerste helft van januari de rijping versneld en de opbrengst verhoogd. Ondertussen blijft de vraag groot. Het aanbod van Andalusische komkommer domineert grotendeels de schappen van grote Europese retailers, met aanvullende beperkte hoeveelheden van Griekse en Marokkaanse oorsprong.
Ondanks het feit dat tot nu toe in januari meer werd geoogst dan de telers hadden verwacht, ligt de vraag sinds het begin van het seizoen in de herfst boven het aanbod, wat het grootste deel van het seizoen uitzonderlijke prijzen voor dit product oplevert. In week 2 stegen de prijzen zelfs met 7% en nu ligt het gemiddelde op ongeveer 1,20 euro per kilo op de belangrijkste veilingen.
Hoewel het areaal in Almería iets is afgenomen ten opzichte van het afgelopen boekjaar 2021/2022, is het volgens een teler en exporteur in Granada stabiel gebleven. "We begonnen het seizoen al in de herfst met een zeer mooie overgang met de oogst uit Midden- en Noord-Europa. Nederland was eerder klaar vanwege de hoge temperaturen. Bovendien is er dit seizoen geen overlap geweest tussen Almería en Granada, zodat er nauwelijks een productiepiek is geweest."
In de eerste twee weken van januari is het verkochte volume 5 tot 10% hoger dan in het vorig seizoen. "Wij verwachten dat het exportseizoen voor komkommers over ongeveer anderhalve maand zal eindigen, tussen twee en drie weken eerder, omdat de oogst al ver gevorderd is. De herfst is erg bewolkt geweest en de planten zijn eerder uitgeput, naast het feit dat er meer schade door bladluizen is geweest", wijst hij erop.
Zuid-Afrika: Positief seizoen voor Zuid-Afrikaanse komkommers
De komkommerprijzen liggen momenteel nog steeds hoger dan normaal, na een goede decemberperiode waarin de prijzen zeer hoog waren.
"In december trekt de vraag naar komkommers sterk aan en was er niet veel beschikbaar", zegt een komkommerhandelaar op de gemeentelijke markt van Tshwane.
Met Pasen zullen de vraag en de prijs naar verwachting weer aantrekken, maar, zegt een handelaar in Johannesburg, het is een moeilijke kwestie hoe hoog de prijs kan gaan "zonder de vraag te doden" en hoe laag de prijs kan gaan zodat de telers geld kunnen verdienen.
Telers uit de noordwestelijke provincie leveren momenteel komkommers uit tunnels.
Er is "zo goed als niets" op de markt van Tshwane, merkt de handelaar op. Zij verkopen een doos extra grote komkommers van 8 kg voor ongeveer R100 (5,30 euro), R105 en R90 (4,80 euro).
Op de gemeentelijke markt van Johannesburg bedraagt de gemiddelde prijs per kg komkommers in dozen van 8 kg R8,85 (0,47 euro).
Telers in het Lowveld en Tzaneen kunnen in de winter komkommers telen zonder verwarming, maar kunnen de groente in de zomer niet telen vanwege hun subtropische klimaat. De kosten van kolen zijn hoog voor telers in koudere gebieden die in de winter telen.
"Ik denk dat de komkommertelers een goede beurt hebben gemaakt", zegt een komkommerhandelaar op de gemeentelijke markt van Johannesburg.
China: Topverkoopweek voor komkommers
Deze week wordt in heel China het jaarlijkse Lentefeest, Chinees Nieuwjaar, gevierd. Een belangrijk moment voor veel Chinese families om tijd met elkaar door te brengen, na drie jaar van corona- beperkingen. De traditionele oogst en consumptie van groenten en fruit piekt tijdens deze feestweek.
Op dit moment is de oogstperiode voor kasgroenten, waaronder komkommers. In de Donghua Vegetable Cooperative in Shouguang City, provincie Shandong, leidt Pang Dongzheng, het hoofd van de coöperatie, de dorpelingen om groenten in auto's te laden en ze op verschillende plaatsen te verkopen. "De vraag naar groenten tijdens het Lentefeest is toegenomen, dus maken we overuren om ze te plukken en te verpakken voor verzending." De totale groothandelsprijzen voor groenten zijn op jaarbasis met 10% gedaald ten opzichte van de verkoop in de drie voorgaande jaren. Het totale komkommerareaal is gegroeid van 1,1 miljoen hectare in 2010 tot 1,3 miljoen in 2020.
Nu het Lentefeest nadert, doet de Xinfadi-markt, die meer dan 80% van de groenten in Beijing levert, het bijzonder goed. Tijdens het Lentefestival blijft deze markt 24 uur per dag open, net als de groothandelsmarkt voor fruit van Guangzhou.
Noord-Amerika: hoge prijzen temperen de vraag naar komkommers
De aanvoer van komkommers uit Mexico en Honduras is krapper als gevolg van lagere aanplant en ongunstige weersomstandigheden. In Florida werd de late teelt, die soms tot in januari doorsijpelt, ook getroffen door de orkanen van eind 2022.
Zoals een verlader in Mexico opmerkt, komen zijn komkommers uit de noordelijke regio Sonora. "We hebben genoeg aanbod om de winter door te komen," zegt de verlader, die opmerkt dat Sinaloa, Mexico momenteel ook in productie is. "Er is echter minder aanbod van komkommers in het algemeen. We worden beïnvloed door het weer van vorig jaar. Er waren koudere temperaturen met Kerst en zelfs nu hebben de koudere temperaturen de groei belemmerd." De sortering is meer gericht op kleinere maten dan op super- of selectiematen.
De kaskomkommer (ook bekend als Engelse of Europese komkommer) bevindt zich weliswaar op een dieptepunt in het jaar wat de oogst betreft, maar de vraag en de prijzen voor kleinere producten zijn sterker dan normaal.
Toch is de vraag enigszins getemperd door de hoge prijzen in zowel de retail als de horeca, hoewel de expediteur in Mexico zegt dat de prijzen ook stabiel zijn. "De hogere prijzen zijn het gevolg van inflatie en minder aanbod tegelijkertijd. Sommige van deze prijzen zullen een norm worden, hoewel ze door het aanbod wat kunnen dalen," zeggen ze.
Tegelijkertijd heeft de contractprijs, die doorgaans wordt vastgesteld op basis van historische markten met vaak lagere prijzen, ook de prijzen op de open markt opgedreven.
Mexico: Komkommeruitvoer naar VS blijft stijgen
Mexico is wereldwijd de vijfde teler en derde exporteur van komkommer. In 2022 werd in het land ongeveer 18.400 hectare beplant, waarbij meer dan een miljoen ton werd geoogst, die grotendeels naar de belangrijkste commerciële klant, de Verenigde Staten, ging.
De invoer van komkommers uit Mexico door de Amerikaanse markt heeft de afgelopen decennia een opmerkelijke groei doorgemaakt, van 689 miljoen pound in 2000 tot 1,74 miljard pound in 2020, met een groei van ongeveer 250% in die periode, terwijl de teelt in de VS afnam.
In 2000 bedroeg de invoer van Mexico 37% minder dan de opbrengst van de VS, terwijl de invoer van Mexico in 2020 meer dan vijf keer de opbrengst van de VS bedroeg en goed was voor ongeveer 80% van de totale komkommerinvoer, volgens een rapport van de Universiteit van Florida.
En in 2022, "met het weer, plagen, inputprijsstijgingen, concurrerende gewassen en waterbeschikbaarheidsproblemen die de Amerikaanse teelt beïnvloeden", bleef het aandeel van ingevoerde verse groenten stijgen, meldt het USDA.
Met name de verzendingen uit Mexico zijn tussen januari en oktober 2022 met 1% gestegen, ondanks een daling van 2% in het eerste kwartaal, deels veroorzaakt door de gevolgen van het koude weer voor de groei en de opbrengst, en met name de invoer van komkommers is met 5% gestegen. Alleen in de eerste twee weken van januari 2023 bedroeg de invoer uit Mexico respectievelijk 39,9 en 55,2 miljoen pound - bijna 100 miljoen pound -, terwijl de invoer uit Canada tussen die twee weken niet meer dan 9,5 miljoen pound bedroeg.