De TTF-gasprijs voor de korte termijn zakte begin deze week als gevolg van volle gasvoorraden en gunstig weer. De daggasprijzen zakten ook tot lage niveaus. Inmiddels is de gasprijs weer iets opgelopen, terwijl de temperaturen buiten iets dalen. In deze crisisupdate een terugblik op de energieweek en een opsomming met energiegerelateerde berichtgeving.
We beginnen deze update zoals gewoonlijk met een gasgrafiek.
De TTF-gasprijs voor december sloot donderdag net als woensdag af op ruim 125 euro per megawattuur. Vanochtend lag de gasprijs nipt onder dat prijsniveau. Bekijk hier de actuele cijfers.
De gasprijs lijkt zich te hebben gestabiliseerd deze week, op een dip in de prijs halverwege de week na. De gasprijs van vrijdagochtend ligt nagenoeg gelijk aan die van maandag.
AgroEnergy analyseert traditiegetrouw de energieweek. In de update lezen we over lage daggasprijzen, al begon halverwege de week de prijs ook weer te stijgen. De energiespecialisten schrijven: "Het prijseffect was net zo heftig als de daling vorige week: van 30 naar 75 €ct/m3 binnen 1 dag. Dit is een logische beweging want zonder acuut gasoverschot zou de daggasprijs ongeveer gelijk moeten zijn aan de prijs voor de komende wintermaanden."
Een blik op de Haagse vulgraadupdate en ook de Europese vulgraden leert dat de opslagen nog altijd heel vol zitten. In Nederland ging er slechts 0,2% van de vullingsgraad af. Nog altijd zijn 'we' zuinig, met in vergelijking met de afgelopen drie jaar deze week 33,1% minder gasverbruik.
Bekijk hier de hele Haagse gasupdate van 4 november.
Terug naar de update van AgroEnergy dan. Hier wijst men ook op de bovenstaande cijfers, maar merkt men op dat het 'opvallend' is dat woensdag de gasprijs voor de komende wintermaanden en de maanden verderop in 2023 mee opliepen met de daggasprijs. Men legt de LNG-prijs in Azië ernaast. Die lag voor december met 93 eurocent per kuub lager en ook met 1,05 euro per kuub voor het eerste kwartaal van 2023.
De termijngasprijzen tot en met 2025 blijven in de ban van schaarste, vervolgt AgroEnergy in de update. "We zien voor 2024 ook een aanzienlijk prijsverschil tussen TTF en met LNG in Azië, voor 2025 is er ook nog verschil maar minder. Voor 2026 liggen de prijzen in beide gebieden op ruim 40 €ct/m3, wat we als een normale prijs kunnen beschouwen."
De lagere gasprijzen in combinatie met een flink windaanbod deden de EPEX- en onbalansprijzen elektriciteit dag na dag dalen. Ook komende week worden vrij lage EPEX prijzen verwacht door de energiespecialisten. Stevige wind helpt.
De TTF daggasprijs zou met nog altijd geen echte kou en genoeg LNG-aanvoer ervoor moeten kunnen zorgen dat de TTF-prijs in de buurt van de Aziatische LNG prijs, ofwel ca 90 €ct/m3, komt. Voor de prijs van de komende wintermaanden geldt hetzelfde. Opvallend volgens de energiespecialisten is dat TTF voor levering december en de maanden erna nog steeds behoorlijk hoger noteert. Bij AgroEnergy wijzen ze erop dat het EU-maatregelenpakket dat eind november verwacht wordt, hierop ingrijpt. Lees hier de hele update van AgroEnergy.
De Autoriteit Financiële Markten toont zich geen voorstander van het Europese gasplafondvoornemen. De AFM stelt dat, ondanks de uitzonderlijk hoge gasprijzen en volatiliteit, de TTF adequaat is blijven functioneren. "De roep om maatregelen om gasprijzen te verlagen is begrijpelijk, maar technische maatregelen op de gastermijnmarkt zijn geen oplossing voor de ontstane onbalans tussen vraag en aanbod. De gastermijnmarkt is het meest gebaat bij maatregelen die efficiënte prijsvorming en stabiele liquiditeit ondersteunen. Generieke ingrepen, zoals het instellen van een maximale prijs waartegen gas verhandeld mag worden, kunnen het functioneren van deze markt ernstig verstoren en onbedoelde negatieve gevolgen hebben. Effectiever is het aanpakken van het onderliggende probleem door de vraag naar gas te verminderen en een gezamenlijke Europese inkoop van gas te organiseren." Lees hier het hele AFM-bericht.
De hoge TTF-gasprijzen hebben de aandacht getrokken van toezichthouders. De toezichthouders, waaronder de Nederlandse ACM, gaan de marktontwikkelingen scherper in de gaten houden. Handel met voorkennis en marktmanipulatie zijn verboden. Lees hier het bericht bij de ACM, op basis van dit bericht van de ACER, de Europese evenknie van de ACM.
Het Internationaal Energie Agentschap waarschuwt voor een gat in de Europese gasvoorraad van 30 miljard kubieke meters, als Rusland stopt met leveren én China hard aan LNG gaat trekken. Het vullen van de onze opslagen voor de winter van 2023-2024 wordt dan nog moeilijker (en duurder?) dan voor deze winter. Bekijk hier het hele IEA-rapport waarin e.e.a. wordt uitgelegd met grafische weergaves, zoals onderstaande.
Op de waarschuwing van het IEA reageren energiedeskundige Aad Correljé ("Als China zijn gas volgend jaar zelf nodig heeft, zitten we ook met een serieus gastekort in Europa") en energiedeskundige Remco de Boer ("De kans dat het volgende winter fout gaat is heel erg groot") bij BNR. Het IEA adviseert vooral besparing, omdat even ergens extra gas vandaan halen niet eenvoudig is in een wereldmarkt waarin iedereen op gas jaagt én waarin de productie niet zomaar even hard omhoog kan.
Wie nog een uurtje overheeft, kan hier het online spreekuur Energie van Glastuinbouw Nederland van 3 november terugkijken.
BNR haalt een bericht van de Bank of England aan. De bank ziet het somber in voor de Britse economie, verhoogt de rente en waarschuwt voor 2 jaar recessie, 'de langste recessie ooit'. Lees hier meer.