Tholen - Hoge gasprijzen, gestegen arbeidskosten en duurder uitgangsmateriaal, de zorgen van glastuinders in België zijn niet anders dan die van hun collega’s in Nederland. Koen van Hauteghem, die met zijn bedrijf Vitaetom in Zwijndrecht biologische groenten teelt, noemt het een uitdaging. Daarnaast is er hoop, want er is nog altijd meer vraag dan aanbod op de markt van biologische kasgroenten.
“Over het algemeen hebben biologische telers later geplant door de hoge energieprijzen. Bij ons is energie een minder groot probleem, omdat wij dat tot 2025 goed hebben ingedekt. Arbeidskosten zijn een grotere uitdaging. Deze zijn het afgelopen jaar met meer dan 4% gestegen,” zegt Koen. “We weten dat we alle gestegen kosten niet helemaal kunnen doorberekenen in de prijs. We zullen het ergens moeten opvangen, anders worden de producten niet meer betaalbaar. Maar daarin zal de handel mee moeten gaan.”
Binnen drie maanden biologisch
Koen bestiert het bedrijf samen met zijn vader en zus. Voor vader Walter houdt het telen na dit jaar op, hoewel: “Een tuinder gaat eigenlijk nooit met pensioen.” Het familiebedrijf bestaat al sinds halverwege de jaren ’50. Koen is de derde generatie. De aardbeien die de beginjaren werden geteeld, maakten eind jaren ’80 plaats voor tomaten. In 2017 schakelde het bedrijf om naar biologische teelt. “We hadden met twee hectare een relatief klein bedrijf en onze kas was flink verouderd. Als we verder wilden met de tomatenteelt moesten we uitbreiden. Die ruimte hadden we hier niet, waardoor we zouden moeten verhuizen. Biologisch telen sprak ons al langer aan. We wilden graag meer marktgericht gaan telen. Veiling Bel’Orta, waaraan we onze tomaten leverden, gaf aan dat er markt voor was. Ze hadden nog niet veel biologische glasgroenten en ze zagen ons graag komen. Binnen een paar weken hebben we beslist om de stap te nemen.”
Na een omschakelperiode van drie maanden werd het bedrijf biologisch. “Wij zijn de laatsten geweest om het in drie maanden te doen, de omschakelperiode is vlak daarna naar 2 jaar gezet; sinds dit jaar kan er omgeschakeld worden op 6 maanden,” vertelt Koen. Een korte omschakelperiode klinkt voordelig, aangezien het voor telers altijd een lastige tijd is waarin ze wel biologisch telen, maar het product als zodanig nog niet in de markt kunnen zetten. Toch was het voor de familie Van Hauteghem ook een uitdagende periode. “Je hebt te maken met een bodem die twintig, dertig jaar is afgedekt geweest met folie. Het is een hele opgave om daar leven in te krijgen. Uiteindelijk duurde het drie jaar voordat we de productie op een degelijk niveau hadden,” blikt hij terug.
Nieuwe kas
Biologisch telen vraagt een rotatieschema en dus moesten er naast tomaten ook twee andere gewassen geteeld worden. “Het eerste voorstel was aardbeien, maar daarop zei mijn vader: ‘Dat gaan we niet doen’,” lacht Koen. De keuze viel op paprika en courgette. In het tweede jaar maakte de courgette in de kas plaats voor komkommer. “Ondertussen hebben we acht verschillende tomatenrassen, van klein tot groot, cocktail- en vleestomaten. Zo kunnen we heel marktgericht telen.” In de zomer worden er buiten courgettes geteeld. “Daarnaast hebben we dit jaar geprobeerd Galia-meloen te telen, maar dat ging niet zoals we hoopten. We proberen heel veel nieuwe dingen om aan risicospreiding te doen en om een breder palet aan onze klanten te kunnen aanbieden.”
Vorig jaar is de oude kas, die er al zo’n 40 jaar stond, vervangen door een nieuw, modern exemplaar. Behalve de twee hectare onder glas en de 0,75 hectare aan buitenteelt is er ook nog een kleine 2 hectare in omschakeling naar biologisch. Daarop gaat men volgend jaar andere biologische groenten of fruit telen. Wat het wordt, hangt af van waar er vraag naar is.
Stabiele markt
Nog steeds kenmerkt de markt voor biologische kasgroenten zich als een vraagmarkt. “Overal is nog groei mogelijk. Er is bijvoorbeeld jaarrond een goede vraag naar biologische komkommer. Altijd is er meer vraag dan wij kunnen leveren. Wij zijn nu met biologische minikomkommer gestart, dat is wel een moeilijke markt. Het product moet harder gepromoot worden.”
Ieder jaar komt Koen met andere biologische telers binnen Bel’Orta bij elkaar om het areaal te bespreken en de productie te verdelen. Ook worden er dan prijsafspraken gemaakt. “Van 80 tot 85% weten we op jaarbasis al wat de prijzen gaan zijn. De markt is nu redelijk stabiel en er is minder fluctuatie vergeleken bij de gangbare kasgroenten. Natuurlijk hebben we af en toe hoge pieken. Met name bij de paprika kan het weleens een probleem zijn als de prijs teveel wegzakt. De prijzen zakken meestal niet tot die van de gangbare producten, maar zolang we de jaarprijs kunnen behalen, zitten we goed."
Dit artikel verscheen eerder in editie 9, 36e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Koen van Hauteghem
Vitaetom
koen.van.hauteghem@telenet.be