De winter komt eraan en dat voelen vooral de glastuinders. Hoe houd je de belichte teelt op een relatief koude locatie draaiende terwijl de energierekeningen geen tekenen van daling vertonen? "Tot nu toe kunnen we zeggen dat er minder tomaten- en komkommertelers zullen zijn, maar het is nog een beetje onduidelijk hoeveel," zegt Niina Kangas van Kauppapuutarhaliitto, de Finse vereniging van glastuinders. "Alle glastuinbouwbedrijven die in de winter actief zijn zullen met dezelfde problemen te maken krijgen, maar de grootste problemen zullen er zijn voor de tomaten- en komkommertelers, aangezien dit de meest energie-intensieve gewassen zijn."
Geen snelle oplossing
Dit kan een vrij nijpende situatie zijn voor Finse telers, aangezien het land niet veel zon heeft in de winter, dus snelle oplossingen zoals zonnepanelen zouden niet veel helpen. "Zonnepanelen zijn hier niet superefficiënt. In de winter, wanneer de vraag naar elektriciteit het grootst is, hebben we heel weinig zonlicht," zegt Lassi Remes van het Finse nationale tuinbouwinstituut. "En zelfs als je nu investeert, zijn de leverings- en installatietijden vrij lang, zodat je in principe naar volgend voorjaar zou moeten kijken."
"Tegelijkertijd zijn Finse telers de afgelopen decennia gestopt met het gebruik van fossiele brandstoffen om hun kassen te verwarmen," vertelt Niina. In plaats daarvan gebruiken ze lokale, hernieuwbare bronnen zoals houtsnippers voor verwarming. En ook al zijn de prijzen ook daarvoor flink gestegen, uiteindelijk is elektriciteit het echte pijnpunt voor de Finse telers. Finland voorziet in 60% van de lokale vraag met de binnenlandse tomatenteelt en als een deel daarvan wegvalt, zal het land meer op de export moeten rekenen. Maar er is ook een keerzijde van de medaille: de import van tomaten, vooral uit Spanje, is afgenomen als gevolg van bodemaantasting, droogte en vergelijkbare prijsstijgingen van nutsvoorzieningen.
"Bovendien zijn de Finse consumenten heel trouw en hebben ze de neiging om producten van Finse bodem te kopen, dus ik verwacht dat ze dat zullen blijven doen, ook al zal het niet supergemakkelijk zijn," aldus Niina. Hetzelfde geldt voor komkommers, hoewel de Finse binnenlandse teelt bijna 100% van de vraag dekt, dus zal het voor de consument waarschijnlijk niet al te moeilijk zijn om die te kopen.
Minder tomaten
Tegelijkertijd zegt Lassi dat een nieuwe kerncentrale in aanbouw is en naar verwachting in december op volle toeren zal draaien. "Helaas zullen we de gevolgen van de Russische invasie in Oekraïne blijven voelen totdat de elektriciteitscentrales, niet alleen hier maar in heel Europa, zijn opgezet en klaar om te draaien," zegt hij. "Dat zal 5-10 jaar duren en die infrastructuur zal meer dekken dan wat we nodig hebben en als ik het over Finland heb, denk ik vooral aan windenergie. Het toekomstige energiescenario zal zeker anders zijn dan het huidige, aangezien het meer en meer vertrouwen op windenergie kan leiden tot een meer fluctuerende dienstverlening en elektriciteitsprijzen. Telers zouden dus moeten wennen aan een iets minder stabiele energiemarkt dan die van voor de Russische oorlog, maar ik ben er zeker van dat dat geen probleem zal zijn."
Hoewel praten over een toekomst waarin oplossingen al voorhanden zijn helpt om beter met de huidige problemen om te gaan, moeten de gevolgen van de huidige crisis nog volledig worden begrepen. "We weten dat er minder Finse tomaten op de markt zullen zijn," zegt Niina. "Hoeveel precies, weten we nog niet, dus we moeten afwachten."
Voor meer informatie:
Kauppapuutarhaliitto
Veljestentie 16, 00730 Helsinki
info@kauppapuutarhaliitto.fi
kauppapuutarhaliitto.fi