Toenemende zorgen onder Nieuw-Zeelandse tomatentelers hebben TomtoesNZ ertoe aangezet gegevens te verzamelen, belangrijke informatie vrij te geven over de uitdagingen waarmee de telers worden geconfronteerd en mogelijke oplossingen aan te reiken waar de overheid mee aan de slag kan. De organisatie werkt nog steeds aan het verzamelen van meer feedback om dit rapport voortdurend bij te werken.
Verschillende telers, verschillende impact
Een kwart van de kleine en middelgrote teeltbedrijven is de afgelopen 4 jaar al gestopt met het telen van tomaten. Aangezien 82% van de kasteelt bestaat uit middelgrote of grote bedrijven, wijst de organisatie erop dat de stijgende kosten van grondstoffen en de lage opbrengsten onhoudbaar zijn en veel telers zullen dwingen hun activiteit stop te zetten. "Slecht beleid zal de voedselzekerheid van Nieuw-Zeeland in gevaar brengen en het land dwingen te vertrouwen op geïmporteerde producten uit landen die niet dezelfde kwaliteitsnormen als wij hebben", klinkt het.
De eerste grote uitdaging voor tomatentelers is de energiekost, vooral in het licht van de inspanningen om de CO2-uitstoot in te perken. "De sector werkt aan het promoten van energie-efficiëntie en duurzame brandstofalternatieven, maar heeft hulp nodig om telers voor de overstap warm te maken. Een rapport van adviesbureau DETA raamt de kosten voor het volledig CO2-vrij maken van de kasteelt op $ 220 miljoen."
Energiepijnen
Volgens de organisatie kunnen maar weinig telers het zich veroorloven om over te schakelen op duurzame energie. "Het areaal afschalen en/of niet verwarmen zijn de alternatieven, maar beide methoden verminderen natuurlijk de opbrengst. Minder tomaten uit de lokale teelt betekent meer import."
Om dit aan te pakken, is TomatoesNZ van mening dat telers meer moeten worden ondersteund bij de overgang naar CO2-arme verwarming. "Bovendien moet de sector samenwerken met het ministerie van Milieu om de drempel of vrijstellingen voor kastelers te verhogen en het proces voor het aanvragen van de kosteloze toewijzing van het schema voor de handel in uitstootrechten (ETS) te vereenvoudigen. Tomatentelers hebben ook bescherming nodig, aangezien de productiekosten van geïmporteerde Australische tomaten lager liggen door een verschillende CO2-belasting, wat leidt tot oneerlijke concurrentie. Samen met het transport nodig voor de import betekent dit CO2-lekkage."
Stijgende energiekosten betekenen een toename van de teeltkosten, die niet wordt gecompenseerd in de prijs die supermarkten hanteren bij de aankoop van het product. "De overheid moet de sector ondersteunen om de werkelijke kosten van voedselproductie in kaart te brengen en het bewustzijn van de consument te vergroten", zeggen ze.
Arbeid
En ook in Nieuw-Zeeland heeft het tekort aan arbeidskrachten gevolgen voor de tuinbouwsector, die sommige telers ertoe heeft aangezet minder arbeidsintensieve gewassen te planten, dat wil zeggen geen tomaten. "Alle tomatenteeltbedrijven werken met 40-60% van hun normale personeelsbestand als gevolg van Covid. Velen moeten buitensporig veel uren werken om te overleven. Dat is niet duurzaam en moet worden aangepakt", gaf de organisatie deze zomer aan.
Daarom probeert TomatoesNZ de kasteeltsector te promoten als een carrière optie voor middelbare scholieren. "Op de langere termijn moet de tuinbouw centraal staan in een pro-migratiebeleid", zeggen ze. "Alle arbeidsmigranten zijn belangrijk. Een langetermijnaanpak die meer visa biedt, voor meerdere jaren, zou telers de zekerheid geven dat ze personeel zullen hebben op de momenten dat het nodig is. Alleen zo zullen ze tomaten kunnen blijven telen."
Gewasbescherming
Een andere bedreiging voor de Nieuw-Zeelandse tomatensector is gewasbescherming. Cijfers van TomatoesNZ illustreren dat maatregelen op het gebied van gewasbescherming tomatentelers de afgelopen vijf jaar meer dan $ 150.000 aan heffingen hebben gekost. "In 2022 werd er geen enkele tomaat geëxporteerd naar Australië vanwege inbreuken op de bioveiligheid", klinkt het. Maar afgezien van het dwarsbomen van export, hebben plaaguitbraken een directe invloed op de teeltkosten als gevolg van lagere opbrengsten en gewassen van slechte kwaliteit. "Telers verdienen een gepassioneerde en trotse pleitbezorger op het hoogste niveau. Dit zou onze sector in de schijnwerpers zetten om ervoor te zorgen dat ze het respect krijgt dat ze verdient. Telers en de overheid moeten ernaar streven om de doelstellingen van Fit for a Better World te halen. Daar hebben we een minister en een regering voor nodig die de problemen begrijpen en die de sector verdedigen met gepast beleid."
Bron: tomatoesnz.co.nz