Tholen - Momenteel spelen er twee grote vraagstukken in de tuinbouw: aan de ene kant besparing op energie en arbeid, en aan de andere kant de groeiende behoefte aan lokaal geteeld voedsel. Bij Certhon hebben ze nu dé oplossing, zo zegt CBDO Edwin Vanlaerhoven: een volledig geautomatiseerde plant factory die luistert naar de naam Gronos.
Snoeptomaatjes
Het Gronos-concept is in eerste instantie ontwikkeld voor het cherrytomatensegment. “De markt voor snoeptomaatjes wordt steeds populairder en lokaal geteeld wordt belangrijker. Maar bij snoeptomaatjes zien we de productie verschuiven naar Zuid-Spanje en Noord-Afrika, en in Amerika verschuift het naar Mexico, gewoon omdat arbeid daar goedkoper is”, legt Edwin uit.
Speciale tomatenplant
Daarom hebben ze bij Certhon een concept ontwikkeld waarbij van A tot Z cherrytomaten indoor worden geteeld, zonder dat mensen de vruchten hoeven aan te raken. “In ons Certhon Innovation Centre hebben we toen op grote schaal een proof of concept opgezet, om te kijken naar de combinatie tussen klimaat, techniek en genetica: de plant is ook echt een geïntegreerd onderdeel van het concept. We hebben daarom samen met zaadveredelaar HW Seeds een joint venture opgezet in planten voor fabrieksmatige teelt, juist omdat de plant een cruciaal onderdeel is van het proces; al hopen we wel dat uiteindelijk de grote veredelaars ook rassen gaan ontwikkelen speciaal voor de indoor teelt.”
Wat de nieuw ontwikkelde plant uniek maakt, vertelt Edwin, is dat het een zelftoppende tomatenplant is. “Net als de oorspronkelijke tomatenplant zet deze z’n bloemen en vruchten in een hele korte periode, waardoor ze ook allemaal in één keer afrijpen – en wanneer de plant de afkweekfase ingaat, maakt hij geen nieuwe bladeren meer aan, maar steekt alle energie in het rijpen van de vruchten.”
Juist in de teelt zonder daglicht is het belangrijk dat de planten een goede start krijgen. “Ze zetten alle vruchten in een nog kortere tijd en ze zetten ze maximaal, dus die plant zit helemaal vol met vruchtjes in de eerste fase van ons teeltproces. Vervolgens worden de planten automatische verplant naar een mobiel NFT-teeltsysteem.”
Afkweken en oogsten
“Dan volgt, na de 5-weekse opkweekfase, de afkweekfase, die 10 weken duurt. Die afkweekfase kan ook in een hybride kas de nieuwe generatie hightech kas plaatsvinden. “Je kunt dan eigenlijk met 5 ronden per jaar tomaten kweken zonder dat er een hand aan te pas komt,” vult CIO John van der Sande aan.
Of je het nu volledig indoor doet of met een hybride kas, het Gronos-concept is volledig locatie-onafhankelijk, vertelt Edwin. “We hebben teeltrecepten ontwikkeld, waarmee we opbrengsten tussen de 55 en 60 kg per m2 halen. En op basis van de genetica, de nieuwe variëteiten die we testen, in combinatie met finetunen van het systeem, hebben we voor het eind van het jaar een realistische doelstelling van 70 kg per m2. Vergelijk dat maar eens met een hightech kas, waar je maximaal 30 kg haalt, terwijl Gronos zonder arbeid en gewasbescherming gaat, maar mét biologische meststoffen.”
Omdat meer dan 95 procent van de tomaten tegelijkertijd rijp is, wordt ook het oogstproces een stuk makkelijker, legt John uit. “We hebben ook een oogstrobot ontwikkeld die niet de tomaten eraf plukt, maar de tomaten volautomatisch van de planten kan scheiden.” Zo wordt dus de hele plant gebruikt: de tomaten voor de consumptie, en de plantenresten kunnen bijvoorbeeld zo naar de biovergister.
Smaak
Uiteraard is de smaak een belangrijk onderdeel van een tomaat, en ook daar hebben ze bij Certhon aan gedacht. “Wij gingen op zoek naar een kleine tomatenplant met smaakvolle tomaatjes, en dat is uiteindelijk gelukt via de genetica,” zegt John. “De grote tomatentelers die ze hebben geproefd zijn dan ook positief – niet alleen over de nieuwe teeltmethode, maar ook over de smaak van de tomaatjes.”
De bedoeling is dan ook om de met Gronos geteelde tomaatjes als premium product weg te zetten. “Zo krijgen klanten in de keten een nieuw verdienmodel,” vult Edwin aan.
Bewezen concept
Inmiddels is Gronos na 5 jaar research en meer dan 25 teeltronden een bewezen concept, waarmee Certhon telers kant-en-klare teeltrecepten kan gaan bieden. “Dit wordt letterlijk turnkey”, vertelt Edwin daarover. “Met Gronos is eigenlijk iedereen in staat om met een druk op de knop cherrytomaten te telen, met een vruchtgewicht tussen de 11 en 12 gram, en een brixwaarde tussen de 9,5 en 10,5. Met klimaat kan je bijna alles sturen, binnen een bepaalde bandbreedte. Ook op de output is te sturen. Daarom is er nog beter te voldoen aan de vraag van de klant.”
Optimaliseren
Mooi, zou je zeggen, maar daar blijft het niet bij, want John vertelt hoe continu wordt gewerkt om het Gronos-systeem verder te optimaliseren. “We willen de kosten en milieubelasting van de teelt steeds kleiner maken. En dat doen we bijvoorbeeld ook met nieuwe variaties in kleuren en vormen van de tomaten.”
Aardbeien
Tot slot nog een tipje van de sluier van een van de nieuwe gewassen waarmee ze bij Certhon bezig zijn: aardbeien. “In een andere klimaatkamer zijn we bezig de continue productie van beweegbare aardbeien in een plant factory, voor echte jaarrond aardbeienteelt,” licht Edwin toe. “Daar zal nog wel arbeid aan te pas komen, maar een fractie van de arbeid in de conventionele aardbeienteelt.”
En ook hier speelt smaak weer een rol. “Wat veel mensen niet weten: als je een aardbei plukt, dan kleurt ie door, maar hij rijpt niet door. Dus als je aardbeien dicht bij de consument kunt telen met het Gronos-systeem, heb je veel smaakvollere aardbeien.”
De propositie voor het Gronos-concept in de aardbeien, dat nog dit jaar op de markt zal kunnen komen, is om het net zo goed te gaan doen als in de tomaten. Momenteel wordt 45 kg per m2 geplukt, maar nog belangrijker dan de hoeveelheid is de kwaliteit, besluit Edwin: “Jaarrond superlekkere aardbeien, dichtbij de consument – waardoor de klant er ook een merk aan kan koppelen, net als bij de kwaliteitstomaatjes.”
Voor meer informatie:
Certhon
+31 (0)174 225080
Edwin.vanlaerhoven@certhon.com
John.vd.sande@certhon.com
www.certhon.com/gronos-tomatoes/
www.certhon.com