In het geval van elektriciteit moet belichting in vertical farms vooral bekeken worden vanuit het oogpunt van duurzaamheid. In dat opzicht moet het elektriciteitsverbruik drastisch omlaag. Dat stelt Leo Marcelis, professor aan Wageningen University & Research. Hij legt uit dat de meeste energie naar LED's en koeling gaat. De WUR heeft al veel studies gedaan naar de invloed van licht op planten. Maar volgens Leo is er nog veel ruimte voor verbetering.
Daarom is de WUR onlangs een onderzoek gestart om te kijken naar de mogelijkheden om de kosten in vertical farming te verlagen. In het onderzoek wordt gekeken naar de verschillende aspecten van licht en de interactie met verschillende klimaatfactoren. Tijdens het onderzoek wordt gekeken naar de kleur van het licht, de intensiteit, het moment van de dag (intervallen), waar het licht wordt toegediend (tussen of boven de plant) en wat voor gewas er wordt geteeld.
Leo Marcelis
"Onderzoek heeft aangetoond dat verschillende lichtspectra samen met verschillende intervallen toch veel respons geven. Niet elke plant reageert daar echter hetzelfde op, dus moet er meer onderzoek worden gedaan naar die specifieke kenmerken. Door te spelen met de lichtintensiteit veranderen veel parameters in een teeltbedrijf en wanneer de lichtintensiteit wordt gewijzigd, kunnen ook de optima voor temperatuur en CO2-concentratie veranderen," merkt Leo op.
Hij vervolgt dat wanneer licht efficiënter wordt gebruikt, er minder licht in een bedrijf kan worden toegepast. De eerste stap zou moeten zijn: efficiëntere LED's gebruiken; dan het licht door de bladeren te laten absorberen en dit geabsorbeerde licht vervolgens efficiënt door de planten te laten gebruiken.
De verschillende spectra zijn te zien in de bovenste en onderste laag van het experiment
Meer voordelen toevoegen aan gewassen
Leo ziet nog wel wat verbeterpunten. "We weten nu hoe we een opbrengst van hoge kwaliteit kunnen verkrijgen. Maar bij de kwaliteitscontrole van producten kunnen we nog wel wat onopgeloste vragen onderzoeken. Daarnaast moet de sector hard werken aan zijn kostprijs door efficiënter te telen. Als vertical farms elke dag dezelfde kwaliteit kunnen garanderen, kunnen ze een stap verder gaan dan conventionele producten. Bijvoorbeeld door meer vitaminen aan het product toe te voegen."
In Europa is er een markt voor hoogwaardige producten, maar dit segment zal geen massaproduct worden, verwacht Leo. "Op korte termijn zal het echter wel de top van de markt worden. Ik verwacht echter dat de kostprijs na verloop van tijd zal dalen. Als de kostprijs niet zo hoog was, hadden we meer bedrijven op de markt moeten zien komen, bijvoorbeeld in Nederland, aangezien we hier een zeer efficiënte kasteelt hebben. Maar het hangt er ook vanaf waar een verticaal bedrijf geografisch gepositioneerd is, want elke markt heeft een andere kostprijs."
Een ander spectrum wordt hier op de gewassen toegepast
Een balans vinden tussen vegetatieve en generatieve groei
"Wat we heel intrigerend vinden om te zien, is de toename van de kwaliteit. Als we licht efficiënt willen gebruiken, mag er niets op de grond 'vallen'. Op het pad lijkt dat eenvoudig, maar binnen het bedrijf kan het beter. Bijvoorbeeld door te kijken welke plantdichtheden kunnen worden toegepast. Nadat dat in kaart is gebracht, wordt gekeken naar het instellen van de optimale kleur, intensiteit en daglengte", zegt Leo.
Daarom kijkt het onderzoek ook naar hoe de planthoogte in vertical farms kan worden geregeld. Bij een tomatenproef van de WUR wordt bijvoorbeeld verrood licht gebruikt om de vegetatieve en generatieve sturing van het licht in evenwicht te brengen. "Het lastige is dat er een evenwicht moet zijn tussen de groei van het fruit, in dit geval, en de bladeren. Het licht moet alleen branden wanneer dat nodig is", constateert Leo.
Zoals blijkt, kunnen telers veel spelen met inhoud om extra waarde toe te voegen aan hun gewassen voor zowel klanten als eindgebruikers. Leo voegt daaraan toe: "Bij sla kun je kort voor de oogst een hoge lichtintensiteit toepassen, zodat je meer vitamine C binnenkrijgt. Voor supermarkten is dit dus ook een enorm aantrekkelijk verkoopargument zodat ze minder afval hebben."
Een proef met aardbeien
Groeiende nieuwsgierigheid naar vertical farming onder studenten
Voor grotere bedrijven is het makkelijker om te automatiseren. Arbeid is volgens hem een zeer grote kostenpost. Wereldwijd heeft arbeid in de tuinbouw een slechte reputatie. Behalve in de vertical farming zien mensen grote mogelijkheden omdat het hightech en innovatief is.
Dit komt ook terug bij de studenten, want de belangstelling voor vertical farming neemt toe. "Het innovatieve en hightech aspect is ontzettend stimulerend omdat er altijd wel iets te beleven valt. En je houdt je handen schoon, meestal."
Voor meer informatie:
Leo Marcelis, hoofd leerstoelgroep Tuinbouw en Productfysiologie
Wageningen University & Research
leo.marcelis@wur.nl
ww w.wur.nl