Tholen - Veel bedrijven zijn uit economische en ecologische overwegingen al een tijdje op zoek naar een verbeterslag qua energieverbruik. Met de fors stijgende gas- en elektriciteitsprijzen en de wens om onafhankelijk te worden van het Russische gas, richten we als maatschappij onze blik niet alleen naar andere energiebronnen, maar ook naar meer efficiëntie in onze energieconsumptie. Zo ook de voedselverwerkende bedrijven.
Equans Refrigeration houdt zich bezig met het ontwerp, levering en onderhoud van koeltechnische installaties en warmtepompsystemen. Equans heeft onder andere diverse systemen ontwikkeld die grip bieden op de vochtregulatie en condensvorming, zonder gebruik te maken van de buitenlucht om hygiënerisico’s uit te sluiten. Voor de in nieuwe koelinstallaties verboden synthetische koudemiddelen met hoge GWP (Global Warming Potential) biedt het bedrijf ook veilige toepassingen via natuurlijke koudemiddelen.
Efficiency kan veel beter
Daarnaast komt de nadruk steeds meer te liggen op duurzame en energiezuinige processen. “We hebben het best druk,” vertelt Edwin ter Haar in het meinummer van vakblad Primeur. “We krijgen steeds vaker de vraag van klanten of hun installaties wel efficiënt genoeg draaien. Want daar wringt inderdaad de schoen. Er is zeker nog veel efficiency te halen op energiegebied. Wie daar vroeger niet zo mee bezig was, zal nu gedwongen worden met de huidige energieprijzen. Waar bedrijven vroeger 4 cent per kilowattuur betaalden, moeten ze nu 40 cent ophoesten. Als je niet efficiënt bezig bent, dan wordt het niet meer houdbaar.”
Focus op restwarmte
Om energie te besparen kan er gefocust worden op het benutten van de restwarmte van de koelinstallaties. “De klant legt zelf niet gauw de link tussen de koelinstallatie en energiebesparing. Daar moeten technische dienstverleners op wijzen. Vaak is het zo dat de klant met de vraag voor opslag of verwerking komt en wij de koeltechnische oplossing bedenken. Een volledige energiescan van het hele bedrijf is daarbij geen overbodige luxe. Natuurlijk moet er uitgewerkt worden wat de klant primair wil, maar aanvullend kan er aangegeven worden hoe ze op energie kunnen besparen. Zo kunnen afvalwarmtestromen samengebracht worden in een warmtebuffer. Met een extra compressor op de koelinstallatie en de toepassing van een warmtepompsysteem kan deze lage-temperatuur restwarmte opgevoerd worden naar een temperatuurniveau van 60 graden, maar ook naar 80 graden en hoger. Dat kan het bedrijf dan gebruiken voor andere processen zoals het blancheren en pasteuriseren van producten.”
Talrijke toepassingen voor warmteterugwinning
“Het is zonde om de restwarmte zomaar verloren te laten gaan, zowel voor het milieu als voor de portemonnee van het voedselverwerkende bedrijf in kwestie. De restwarmte kan ingezet worden in de voedselverwerkende processen. Zo kan de productkwaliteit gewaarborgd worden en de hygiëne verbeterd worden door de temperatuur constant te houden in de verschillende productieruimtes. Ingevroren producten kunnen gecontroleerd ontdooid worden of het schoonmaakwater kan op de gewenste temperatuur worden gebracht. Maar de restwarmte kan ook dienen om het kantoor te verwarmen of, als het bedrijf de teruggewonnen warmte niet meer zelf kan benutten, te leveren aan andere bedrijven of woongemeenschappen in de buurt. Ook zo’n project hebben wij lopen.”
Steeds meer bedrijven slagen erin volledig van het gas af te komen...
Onlangs heeft Equans een technische installatie opgeleverd bij kaasverwerker Grozette. “Grote blokken kaas worden er onder meer versneden en verwerkt tot kaaspoeder. Daar zijn droogtunnels voor nodig. Het poeder is een halffabricaat voor andere producten, maar je kunt het ook in de winkel in zakjes vinden. Het proces is heel energie-intensief. De technische installatie voor Grozette is zo ingericht dat het bedrijf nu van het gas af is en heel wat geld bespaart op de energiekosten.” Ook andere verwerkers, bijvoorbeeld die van uien, willen hun CO2-footprint verlagen door het gebruik van gas te elimineren. Enkele jaren geleden heeft Equans ook de koelinstallatie opgeleverd in de nieuwbouw bij groentesnijder Heemskerk in Rijnsburg. Voor elke specifieke vraag wordt een passende oplossing bedacht.
… of helemaal energieneutraal te worden
Een aantal grote bedrijven in Nederland is al energieneutraal, onder meer door gebruik te maken van eigen windmolens of zonneparken. “Als Equans zijn wij goed geplaatst om ook op dat vlak een helpende hand te reiken, want onze zusterbedrijven kunnen de molens en de zonnepanelen leveren. Toch is het natuurlijk niet iedereen gegeven om energieneutraal te worden en/of helemaal van het gas af te geraken, althans niet op dit moment. Een algemeen probleem in Nederland is dat de bekabeling van het stroomnet te krap is. Want gasonafhankelijkheid betekent ook meer stroom.”
De weg is evenwel nog lang
Volgens Edwin weten we wat we moeten doen om energie te besparen, maar ontbreekt het in Nederland op dit moment aan tijd, aan capaciteit en aan mankracht om die slag te slaan. “We doen wat we kunnen en we zullen er ook wel komen, maar het is niet meteen voor morgen. Toch kunnen we al vele stappen zetten. We moeten gewoon slim omspringen met de mogelijkheden. Zo is het vaak een kwestie van slim te bufferen. Een bedrijf dat een koelinstallatie heeft staan, kan die ‘s nachts in de daluren op volle toeren laten draaien. De restwarmte van dat proces kan dan worden omgezet in warm water dat overdag gebruikt wordt om de kantoorruimte te verwarmen. En dekt dit niet de totale warmtebehoefte, dan kan de energie ook duurzaam worden opgewekt met bijvoorbeeld een warmtepomp. Bij vele van die systemen is een terugverdientijd al mogelijk binnen drie jaar,” besluit Edwin.
Dit artikel verscheen eerder in editie 5, 36e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Edwin te Haar
Equans
edwin.ter.haar@equans.com