De wereldmarkt voor aardbeien kent momenteel enkele ups en downs, en dit varieert sterk per land. Het uitstekende weer tijdens het groeiseizoen in Noord-Europa heeft geleid tot een overvloedig binnenlands aanbod in landen als Nederland, België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Het Verenigd Koninkrijk verwacht zelfs een 50% grotere oogst in vergelijking met vorig jaar. In de traditioneel warmere Europese landen zoals Italië en Spanje is de oogst echter aangetast door de slechte weersomstandigheden aan het begin van het groeiseizoen. Deze tragere rijping van de vruchten heeft ertoe geleid dat meer velden dan gewoonlijk tegelijk zijn gerijpt, wat in combinatie met een goed binnenlands aanbod op de noordelijke markten de prijzen aanzienlijk heeft doen dalen. Ook in Zuid-Afrika en Noord-Amerika worden grotere voorraden verwacht naarmate het weer warmer wordt.
Benelux: Lagere consumptie en groot aanbod aardbeien zorgen voor prijsdruk
Er zijn momenteel veel aardbeien beschikbaar voor lage prijzen. Onder meer nu er grote vollegrondsproducties uit meerdere landen tegelijk op de markt komen, is de middenprijs gedaald naar een laag niveau. “Spaanse aardbeien hebben langer aangehouden dan de voorbije jaren. Ook in Duitsland is de vollegrondsproductie vroeg op gang gekomen. Daarnaast krijgt men daar veel aardbeien vanuit Oost-Europese landen aangeboden. Zo stuurt Griekenland momenteel veel aardbeien deze kant op, die in andere jaren naar Rusland werden gestuurd. Tegelijkertijd zien we dat in Scandinavië de aanvoer van Spaanse aardbeien langer heeft aangehouden. Dat zorgt voor extra volumes op deze markt in combinatie met de goede volumes die in Nederland en België al beschikbaar zijn omwille van het mooie weer. Tegelijkertijd horen we van onze binnenlandse retailers dat door de huidige economische situatie en de hoge energieprijzen de algehele koopkracht een stuk lager ligt. Zij zien de consumenten teruggrijpen naar de basisproducten in groenten en fruit en dat gaat ten koste van onze aardbeien", vertelt een aardbeienverkoper. "De kwaliteit is goed, maar ook de export hapert een beetje door het grote aanbod van lokaal product overal in Europa. Ik merk dat de exporteurs tamelijk rustig blijven."
Duitsland: Ups en downs in vraag en aanbod van aardbeien
Lokale aardbeien domineerden voor de Nederlandse en Italiaanse producten. Er waren slechts kleine leveringen uit Griekenland, België en Spanje. De voorheen complementaire lossingen uit Portugal zijn verdwenen. In het algemeen was de beschikbaarheid toegenomen, maar de vraag kon niet altijd gelijke tred houden. Vooral in het begin van de week was het niet mogelijk al het product te lossen, ook al was de kwaliteit zeer goed. Er moesten concessies worden gedaan om grotere overschotten te voorkomen. Moederdag bracht dan een nieuwe dynamiek in de handel, de verkoop versnelde en de handelaren waren soms in staat de vraag weer op te voeren. In sommige gevallen konden echter nog steeds niet alle voorraden worden verkocht.
In het algemeen klagen de telers over de hoge teeltkosten en de relatief goedkope invoer uit Zuid-Europa en Nederland in de binnenlandse retailhandel. Intussen hopen zij op betere prijzen in de tweede helft van het seizoen en op een stijging van de vraag naar binnenlands product.
VK: Telers worden geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van arbeid en transport
Het is een zeer moeilijk importseizoen geweest voor Spaanse aardbeien in het VK, aangezien er zich gedurende het seizoen diverse uitdagingen hebben voorgedaan.
Ten eerste was het teeltseizoen zwaar als gevolg van het weer: langdurige regen, zandstormen en weinig zonuren hebben de teelt afgeremd. De teeltkosten stegen als gevolg van hogere kosten voor kunstmest, plastic, karton, brandstof en arbeid. Dit werd nog verergerd door grensproblemen in Dover, met lange rijen en wachttijden, en door stakingen van Spaanse transportbedrijven uit protest tegen de hoge brandstofkosten.
Er is ook minder vraag naar aardbeien, omdat de kosten van levensonderhoud stijgen en consumenten basislevensmiddelen verkiezen boven "duur" zachtfruit. Dit heeft ertoe geleid dat de invoer uit Spanje dit seizoen niet is toegenomen in een categorie die jaar na jaar een snelle groei kende.
Intussen is de teelt in het VK goed op gang gekomen en de volumes in de vroege teeltgebieden nemen mooi toe, met een piekproductie die eind mei wordt verwacht. De telers in het VK worden ook met uitdagingen geconfronteerd en één teler merkte op dat de vraag naar fruit uit het VK werd getemperd door de Spaanse invoer. Bovendien hebben zij te kampen met dezelfde hogere inputkosten en is er niet veel beweging in de prijzen van de retailhandel. De moeilijke arbeidssituatie in het VK houdt aan en de telers zeggen dat ze te weinig personeel hebben en "net rondkomen".
Voorspeld wordt dat de Britse aardbeienoogst dit jaar 50% groter zal zijn dan die van vorig jaar.
Frankrijk: Daling koopkracht consument beïnvloedt verkoop
Het Franse aardbeienseizoen is in maart van start gegaan. Hoewel sommige telers door de vorst verliezen van bijna 20% hebben geleden, zijn de opbrengsten vanaf april over het algemeen gestegen dankzij de zonneschijn. Er zijn dus grote hoeveelheden aardbeien op de markt, in alle Franse teeltlocaties. Maar de telers voelen snel de daling van de koopkracht van de consument op de verkoop. Franse aardbeien hebben te kampen met concurrentie uit Spanje, dat veel goedkoper is; de supermarkten willen hun marges op peil houden en importeren veel uit Spanje. Geconfronteerd met een massale Franse oogst en een lagere vraag, zijn de aankoopprijzen van groothandelaren en supermarkten niet erg gunstig voor de telers.
Italië: Prijzen tot 40% lager in vergelijking met vorig jaar
In het zuiden van Italië werd het aardbeienseizoen van 2022 gekenmerkt door uitgesproken ongunstige weersomstandigheden. Vooral in de eerste drie maanden van het jaar waren de temperaturen niet zacht en was er zeer weinig licht, wat een negatieve invloed had op zowel de opbrengst als de kwaliteit van de aardbeien. In april was er, door de vertraging van de halflate rassen, een meer dan gemiddelde concentratie van het aanbod, wat tot een waardevermindering van het product heeft geleid. Een andere factor die het seizoen bemoeilijkt, is het nijpende tekort aan arbeidskrachten, dat er vooral in Basilicata toe leidt dat de velden geleidelijk worden verlaten, veel eerder dan in voorgaande jaren. Op dit ogenblik is er op de markten geen prijsverschil tussen de rassen. De prijzen blijven laag, met dalingen van -40% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Een handelaar in Emilia Romagna zegt dat het seizoen ongeveer tien dagen te laat is begonnen. Dit heeft tot gevolg dat de verkoop naar voren is geschoven, terwijl de lokale producten op hetzelfde ogenblik ook op de Europese markt aanwezig zijn. De prijzen voor aardbeien zijn de afgelopen dagen gedaald. De handelaar voegt eraan toe dat een van zijn Zwitserse klanten aardbeien uit België kreeg aangeboden tegen een lagere prijs dan Italiaanse aardbeien, wat nog nooit eerder was gebeurd. Dit is een teken dat er een grote oogst is, zelfs in landen die kwantitatief niet belangrijk zijn. Maar er zijn berichten dat er ook in Duitsland een goede productie is en dat de Italiaanse export daarom afneemt. Emilia Romagna (regio Cesena) en Veneto (regio Verona) zijn momenteel in volle productie. Veel telers hebben een oogstoverschot en hebben daarom hun productie aan enkele discountwinkels moeten verkopen. Dit heeft verder bijgedragen tot lagere prijzen.
Een groothandelaar uit Noord-Italië zegt dat de groothandelsprijzen voor aardbeien momenteel tussen 2,50 en 3 euro/kg liggen. Het grootste deel van de productie komt uit Emilia Romagna, maar er is geen tekort aan producten uit het zuiden van Italië, met name uit Basilicata.
Spanje: Moeilijke start van het Spaanse aardbeienseizoen
De prijzen voor aardbeien op de plaats van oorsprong zijn de voorbije weken licht gestegen en zijn gemiddeld voor deze tijd van het jaar. Het aanbod is echter gedaald. Normaal is tegen het einde van week 17 ongeveer 85% van het verwachte volume van het totale seizoen afgezet. De gecumuleerde productie van het huidige seizoen ligt echter ongeveer 6% lager dan die van het vorige seizoen, als gevolg van de verliezen die zijn veroorzaakt door de regen in maart en de eerste helft van april, waardoor de teelt op de plantages is gedaald en meer vruchten zijn weggegooid. Bovendien hebben de lage temperaturen in Europa geleid tot een lagere consumptie van aardbeien in de huishoudens.
Een andere belangrijke factor waarom de aardbeien uit Huelva in maart en april in Europa niet hetzelfde volume hebben bereikt als in voorgaande jaren, is de concurrentie van Griekenland, aldus vertegenwoordigers van de sector uit Huelva, die verklaarden dat Griekenland zijn teelt en het aantal hectaren aardbeien aanzienlijk verhoogt zonder veel informatie te verstrekken, omdat de EU daar niet om vraagt. Zij beweren dat de aardbeien die Griekenland gewoonlijk naar Oost-Europese landen en de landen die het dichtst bij zijn eigen grondgebied liggen, vervoert, nu op de Centraal-Europese markten terechtkomen, omdat Griekenland door de oorlog tussen Oekraïne en Rusland niet naar de traditionele bestemmingen kan exporteren.
Maart was de beste maand tot dusver, omdat de prijs op bepaalde momenten bijna 30% hoger lag dan in het vorige seizoen. Door het lagere volume konden vraag en aanbod gelijk opgaan. In die maand was Spanje het enige land dat fruit naar het Verenigd Koninkrijk uitvoerde, aangezien Marokko dat niet kon doen door de weersinvloeden op zijn teeltbedrijven. "We hadden meer aardbeien kunnen verkopen als we meer te verkopen hadden gehad," zei een exporteur.
Het areaal in Huelva, de provincie die meer dan 95% van de Spaanse productie vertegenwoordigt, bedraagt 6.167 hectare, bijna 1% meer dan de 6.105 hectare die in het vorige seizoen met aardbeien was beplant. De meest voorkomende rassen zijn, net als vorig jaar, de Fortuna en de Rociera; de tendens naar een grotere diversificatie van de rassen zet zich echter voort, vooral bij de vroege rassen die het mogelijk hebben gemaakt vroeger dan gewoonlijk op de markt te komen.
De laatste weken was de vraag goed, maar vanaf nu wordt een daling verwacht als gevolg van de komst van grotere hoeveelheden lokale producten uit de landen van Midden- en Noord-Europa.
Zuid-Afrika: Goede kwaliteit maar vrees voor overaanbod bij warmer weer
Het binnenlandse aardbeiseizoen is net begonnen in de provincies Noordwest en Limpopo, met een aantal nieuwe telers en nieuwe rassen. In de Zuidkaap zijn er telers die het hele jaar door aardbeien telen.
"De kwaliteit ziet er zeer goed uit met mooie nieuwe rassen die dit jaar binnenkomen," zegt een aardbeienhandelaar op de gemeentemarkt van Johannesburg, die voor dit jaar opnieuw een overvloedige oogst verwacht. Er zou een overvloed aan aardbeien kunnen ontstaan wanneer het weer warmer wordt tegen het einde van de winter en het begin van de lente, wanneer de aardbeien tegelijk rijpen.
De invoer van aardbeien uit voornamelijk Egypte is voor dit seizoen stopgezet. Aangezien de volumes nog laag zijn, worden aardbeien nog steeds verpakt in punnets van 250 gram; later zullen de telers overschakelen op grotere punnets van 400 gram en 500 gram wanneer zij meer volumes krijgen.
De prijzen zijn momenteel goed, R22 (1,30 euro) tot R30 (1,76 euro) voor een bakje van 250 g op de gemeentelijke markt van Johannesburg.
Noord-Amerika: Aankomend warm weer zal aardbeiaanvoer stimuleren
"De aardbeienvoorraden zullen deze week behoorlijk oplopen. Het ziet ernaar uit dat we een flinke oogst gaan binnenhalen," zegt een teler-verzender uit Salinas, Californië. "En de kwaliteit is over het algemeen goed en de grootte is ook erg goed in Salinas-Watsonville."
In Watsonville, Californië, merkt een andere teler-verzender op dat het recente koelere en bewolkte weer, met inbegrip van een paar lichte regenbuitjes in de afgelopen twee weken, ervoor heeft gezorgd dat eventuele schade aan de aardbeien van zeer korte duur was. "En op lange termijn heeft het de planten meer gebaat dan het fruit geschaad," zegt deze teler-verzender.
Ze merkt op dat een gebrek aan warm zonlicht het rijpingsproces van aardbeien vertraagt, wat ertoe bijdraagt dat de dagelijkse oogstcijfers lager liggen dan oorspronkelijk geraamd, vooral voor deze tijd van het jaar. "Gelukkig zijn de planten gezond en sterk en zitten ze vol met groen fruit dat klaar is om snel te rijpen wanneer de temperaturen stijgen", zegt ze. "We verwachten eind deze week een opwarmende trend die de geoogste volumes een boost zal geven en het startschot zal geven voor de komende zes tot acht weken met een groot aanbod van aardbeien."
Alle drie belangrijke aardbeienteeltregio's zijn momenteel aan de beurt in de staat, waar dit jaar ook ongeveer 1.800 hectare aardbeienareaal is bijgekomen. In het algemeen heeft dat tot grotere aardbeienvolumes geleid dan vorig jaar rond deze tijd. De teler-verzender in Salinas merkt op dat Santa Maria nu zijn hoogtepunt bereikt wat aardbeien betreft, terwijl Oxnard gewoonlijk na Moederdag fruit naar de verwerkende industrie brengt. In Salinas-Watsonville zal de aanvoer van aardbeien waarschijnlijk in juni zijn hoogtepunt bereiken.
Wat de vraag voor Moederdag betreft, deze lijkt groter dan vorig jaar. "Moederdag is een van de grootste promoties van het jaar voor aardbeien," zegt de teler-verzender uit Salinas. Hij voegt eraan toe dat, met dat grote volume, de prijzen agressief zijn om het fruit te verkopen. "Het is agressiever dan ik in een paar jaar heb gezien. Meestal krijgen ze de prijsstelling dan vrij snel onder controle en kunnen ze de prijs stabiliseren."
China: Binnenlandse aardbeienteelt in de lift
De vraag naar en de teelt van aardbeien neemt gestaag toe in China. In 2019 werd het Chinese teeltgebied geschat op 125.000 hectare, met een gestage groei van 5% per jaar in de jaren daarvoor. De meeste teelt vindt plaats in het oosten van het land, met Shandong, Jiangsu en Liaoning als belangrijkste gebieden. In de eerste drie kwartalen van 2020 hebben 2600 nieuwe bedrijven zich als aardbeienkwekerij geregistreerd, een groei van 5% ten opzichte van het jaar daarvoor. De meeste bedrijven zijn klein: slechts 3% heeft een geregistreerd kapitaal van meer dan 10 miljoen yuan (1,5 miljoen USD). Dit jaar is de verkoop van aardbeien weliswaar getroffen door de epidemie, maar de totale verkoop is niet al te sterk gedaald. Aan het begin van het seizoen waren de prijzen hoog, van 200 Yuan (30 USD) per kg tot 160 Yuan (23 USD) per kg. Net voor en na het Lentefeest stabiliseerden de prijzen zich rond 90-120 Yuan (15-18 USD) per kg.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt asperges