Help glastuinbouw door de crisis door, dan helpt de glastuinbouw Nederland van het gas af. Zo zou je het aanbod dat de Nederlandse glastuinbouw vandaag doet samen kunnen vatten. In deze crisisupdate het hele aanbod dat is aangeboden aan de Tweede Kamer, uiteraard een blik op de energieprijzen en ook berichten over inflatie en prijsverhogingen in de metaalsector.
Aanbod (en wensen) glastuinbouw
Dat er een aanbod aan zat te komen, verklapte voorzitter Adri Bom-Lemstra eind vorige maand al in gesprek met de vakpers. Destijds was men nog druk met de uitwerking en was het nog niet de tijd om het aanbod van de daken te schreeuwen. Inmiddels wel, want vanochtend werd vanuit Zoetermeer via persbureau ANP het aanbod breed verspreid.
De glastuinbouw wil en kan de nationale energietransitie een impuls geven, zo gaat het bericht over het aanbod van start. Er valt te lezen dat 'binnen vijf jaar het jaarlijkse Nederlands aardgasverbruik te reduceren is met in totaal ruim 900 miljoen kuub. Deze snelle reductie, vergelijkbaar met het jaarverbruik van ruim 750.000 huishoudens, is uniek voor Nederland.' De glastuinbouwsector doet het aanbod deze week aan politiek, overheid en maatschappij en stelt dat het alleen kan in samenwerking met de overheid. "De glastuinbouw moet immers door de huidige crisis worden geholpen."
Het plan van de glastuinbouwsector draagt bij aan het minder afhankelijk worden van Russisch gas en vermindert binnen vijf jaar de CO2-uitstoot met ruim 1,6 megaton per jaar. Het brengt realisatie van de Nederlandse bijdrage aan het Parijs-akkoord en de doelen van de Europese Green Deal binnen bereik, zo rekent de sector voor. De sector roept overheid en partners dan ook op om samen met de glastuinbouw te investeren om de versnelling te realiseren. Het plan is aangeboden aan de Tweede Kamer, met daarbij een overzicht van de gewenste concrete beleidsaanpassingen.
'Ontkoppel subsidie van gasprijs'
Het signaal aan politiek en maatschappij is van groot belang, zo valt verder in het bericht te lezen, 'omdat alle operationele duurzame projecten momenteel op het spel staan. Door koppeling aan de gasprijs, stoppen subsidies bij hoge gasprijzen. Blijft die koppeling gehandhaafd, dan staken in 2023 tientallen duurzame projecten, gaan bedrijven terug op het verbruik van gas en neemt het gasverbruik jaarlijks met ruim 340 miljoen kuub toe. Ontkoppeling van gasprijs aan subsidie kan dat voorkomen. De glastuinbouw wil geen stap terug in de energietransitie, maar juist met volle kracht vóóruit.'
Voorwaarden
Voor een versnelde energietransitie is een groslijst aan concrete maatregelen en projecten opgesteld. Die lijst maakt duidelijk dat binnen vijf jaar ruim 900 miljoen kuub gas per jaar is te besparen. De impuls voor de energietransitie omvat drie pijlers. Voorwaarden die essentieel zijn voor de glastuinbouw om het aanbod voor politiek en maatschappij te concretiseren: in de kern gezonde tuinbouwbedrijven overeind houden en versneld verduurzamen; bestaande duurzaamheidsprojecten in stand houden; nieuwe duurzaamheidsprojecten in sneltreinvaart ontwikkelen. De glastuinbouw roept politiek en overheid met klem op samen snelheid te maken. Dan kunnen telers sneller van het aardgas af.
Een greep uit de duurzame energieprojecten in de glastuinbouw die in de pijplijn zitten
Het complete investeringsplan, inclusief berekeningen, is hier in te zien.
Energiemarkt
De gasprijs op de Title Transfer Facility, het Nederlandse gashandelsplatform, ligt op de ochtend van het aanbod onder de 100 euro per megawattuur. Dat is sinds enkele dagen zo. Heel even lag gisteren de daggasprijs zelfs op een vooroorlogs prijsniveau, van onder de 90 euro. De gasprijs vanochtend voor december 2022 ligt op hetzelfde niveau als voor mei 2022. Een prijsniveau waar telers naar de huidige maatstaven geen rendabele teelt mee kunnen draaien.
De gasprijs voor een meicontract 2022 op de Title Transfer Facility, het Nederlandse gashandelsplatform, tot en met 19 april. Klik hier voor de actuele gasprijzen.
Energiehandelsplatform Powerhouse blikt vooruit op week 16 en kijkt naar gas, olie en elektriciteit in deze weekupdate.
Statistiekbureau Eurostat komt met cijfers over de dalende importafhankelijkheid van de Europese Unie als het gaat over aardgas. Het gaat om een daling van 1 procentpunt ten opzichte van 2020. Daarmee komt de afhankelijkheid uit op 83%.
De kleine daling van de invoerafhankelijkheid werd in belangrijke mate beïnvloed door het feit dat de meeste EU-lidstaten voorraden aardgas gebruikten die in de voorgaande jaren waren ingevoerd, geven de statistici als uitleg. In feite was de daling van de aardgasvoorraden in 2021 de grootste sinds het begin van de tijdreeks (2008).
Klik hier voor vergroting
De bovenstaande grafiek geeft de importafhankelijkheid van landen weer. Die is hoog in onder meer Zweden, maar importaardgas maakt daar dan ook maar 3% van de energiemix uit. Anders is dat in onder meer Italië, met een afhankelijkheid van 94% maar ook 40% aandeel van aardgas in de energiemix. In Nederland is dat aandeel aardgas ook hoog, maar 'wij' hebben eigen productie, zo merken de statistici op. Daarbij moet dan wel weer opgemerkt worden dat Nederland die eigen productie aan het terugschroeven is.
Inflatie
De wereldwijde economische groei vertraagt door de oorlog in Oekraïne. Dat stelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in een vooruitzicht op de wereldeconomie. De NOS schrijft erover. Het IMF verwacht ook dat de inflatie langer hoog blijft dan eerder gedacht. Vooral landen met lage inkomens worden daardoor geraakt.
Het IMF verwacht dat de inflatie in de eurozone dit jaar gemiddeld uitkomt op 5,3 procent. Voor Nederland raamt het IMF een inflatie van 5,2 procent. In de maand maart kwam de inflatie volgens de Europese rekenmethode in Nederland uit op 11,9 procent. Voor de eurozone was dat 7,5 procent.
Het IMF verwacht dat centrale banken de rentes verhogen. Hogere rentes kunnen het herstel van de economie in de weg zitten. Wat het beste beleid is, zal per economie verschillen, zegt het IMF.
Grondstoffen - metaal
Als gevolg van de stijgende materiaalprijzen in 2021, verhoogde de helft van de mkb-metaalbedrijven hun verkoopprijzen in de laatste drie kwartalen van 2021. Dat blijkt uit de barometer over kwartaal 1 van de Koninklijke Metaalunie. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne is dit aandeel gestegen tot ruim 80% van de respondenten.
Van de toeleveranciers aan de bouw, de onderhoudsbedrijven en de metaalwarenbedrijven verhoogde bijna alle ondernemers hun verkoopprijzen. Maar deze prijsverhoging is voor 42% van de mkb-metaalbedrijven niet voldoende om de gestegen grondstofprijzen geheel te compenseren. Van de verspanende bedrijven, de machinebouwers en de oppervlaktebehandelaars geeft bijna de helft van de ondernemers aan dat dit de gestegen kosten niet volledig dekt. Lees hier meer over die barometer en de stemming onder metaalbedrijven.
Ambassade
Een klein deel van het Nederlandse ambassadepersoneel, onder leiding van de ambassadeur, is op 16 april teruggekeerd naar Oekraïne. De diplomaten zullen voorlopig hun werk doen vanuit Lviv. De consulaire afdeling van de Nederlandse ambassade in Oekraïne blijft wel gesloten, meldt het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
Oekraïense werknemers
Mag ik de cafetariaregeling toepassen voor Oekraïense werknemers? De Werkgeverslijn land- en tuinbouw geeft op de website van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond antwoord. Werkgevers kunnen de cafetariaregeling toepassen voor Oekraïense werknemers wanneer aan de wettelijke voorwaarden is voldaan. Dat betekent dat werkgevers aannemelijk moeten kunnen maken dat de Oekraïense werknemer een ET-werknemer is én inzake de kosten levensonderhoud een inschatting maakt van de extra kosten levensonderhoud inclusief onderbouwing. Oekraïne behoort niet tot de EU en valt daarom niet onder de afspraak van LTO Nederland met de Belastingdienst over ET-kosten. Werkgevers kunnen eventueel contact opnemen met hun eigen belastinginspecteur. LTO Nederland is nog in overleg met de Belastingdienst om tot praktische en landelijke afspraken te komen.