De oorlog in Oekraïne gaat in alle hevigheid door. In deze update geven we opnieuw een overzicht van de ontwikkelingen die de tuinbouw raken. De hoge gas- en brandstofprijzen komen voorbij, net als nieuws over arbeidsmigranten en hulpkonvooien opgezet door tuinbouwbedrijven.
In de loop van vorige week zijn overal hulpacties opgezet. Ook de tuinbouw doet mee. Zo zamelt kassenbouwer Kubo hulpgoederen in. Het eerste transport stond vanochtend aan de grens van Oekraïne met Roemenië. Lees er hier meer over.
De kassenbouwer heeft een collega in het land wonen. Op die manier zijn veel bedrijven bij de situatie betrokken. De zorgen over mensen blijven groot. Vanochtend opnieuw berichten en beelden over evacuaties van burgers uit oorlogsgebied. Er is een enorme vluchtelingenstroom op gang gekomen.
In het NOS Achtuurjournaal van zondag 6 maart werd ingegaan op de kansen die dit mogelijkheid biedt voor de glastuinbouw. Margriet Looije van Looye Kwekers gaf (vanaf minuut 19.30) in een item met ook diverse uitzendbureaus aan het woord aan dat de sector de komst van Oekraïners naar hier toejuicht.
Oekraïners staan te boek als harde werkers en met de piekproducties die verwacht worden dit voorjaar zijn alle handjes welkom. Omdat vanwege de oorlog de regels zijn aangepast voor inreizende Oekraïners, kunnen zij bovendien makkelijker aan het werk dan voorheen. Tot nu toe werkten slechts weinig Oekraïners in Nederlandse kassen, omdat hun niet-Europese paspoort dat moeilijk maakte. In Vlaanderen werd vorig jaar voor het eerst grootschalig gebruik gemaakt van Oekraïners in de teelt.
Veel aandacht ging opnieuw ook uit naar de brandstof- en aardgasprijzen. Het Dagblad van het Noorden berichtte over een onderzoek waaruit zou blijven dat veel Groningers bereid zijn de gaskraan in Groningen verder te openen om Poetin dwars te zitten. Ondertussen blijft de gasprijs maar oplopen. Vanochtend werd op de daggasmarkt om half tien de astronomisch hoge daggasprijs van 345 euro per megawattuur bereikt. Daarna begon de prijs op een hevig fluctuerende markt weer te zakken. Vrijdag 4 maart sloot de contractprijs voor april nog af op ruim 192 euro.
De Intraday gasprijs vanochtend tussen 8-10 uur. Klik hier voor vergroting en actuele prijzen.
Glastuinbouw Nederland is al geruime tijd in gesprek met Den Haag over de hoge energieprijzen en de gevolgen voor de glastuinbouw. Morgen, dinsdag 8 maart, vindt weer een bestuurlijk overleg plaats, zo deelt de belangenbehartiger. Men verwacht 'concreet resultaat' uit het overleg.
Snel loskomen van Rusland qua gas is lastig voor Europa. LNG, vloeibaar gas, is een optie, maar hiervoor is infrastructuur nodig. In samenwerking met Duitsland legt Nederland in Brunsbüttel in Duitsland een terminal voor LNG aan, zodat de brandstof aan land kan komen. Het ministerie van Financiën deelt het bericht.
Met deze energieprijzen is handelen (vrijwel) onmogelijk. De reden dat energiemaatschappijen ook alleen eigenlijk alleen nog maar flexibele contracten aanbieden, ziet de NOS. De energiemarkt is 'totaal onvoorspelbaar.' Voor sommige consumenten juist reden om nu nog een vast contract te willen vanuit de redenatie 'het wordt alleen maar duurder'.
Wie een auto of vrachtwagen rijdt, ziet dagelijks aan de pomp de prijzen ook stijgen. Voor het Nederlandse kabinet nog geen reden om de accijnzen te verlagen, zo schrijft de NOS, al wil men 'alle opties' bekijken om 'het zo dragelijk mogelijk te maken voor de mensen.' Shell slaagde er wel in nog tegen een 'spotprijs' olie uit Rusland in te kopen. Er geldt internationaal geen ban op olie en gas uit Rusland, maar de afgelopen week waren handelaren terughoudend om de Russische grondstoffen te kopen. De lading die Shell nu koopt van het handelsbedrijf Trafigura daalde de afgelopen dagen daarom in prijs, schrijft de NOS.
De brandstofprijzen blijven ook stijgen. De Gemiddelde Landelijke Adviesprijs (GLA) voor benzine, diesel en LPG wordt in een overzicht bijgehouden door United Consumers. De GLA voor diesel is inmiddels 2,067 euro, voor Euro95 benzine 2,357 euro. Bekijk hier de actuele prijzen.
De economische gevolgen van de oorlog zijn groot. De sierteelt blijft in de media komen als sector die hard getroffen wordt. Dit weekend onder meer in de Provinciale Zeeuwse Courant een verhaal over de 'miljoenenstrop' voor bloemenkwekers, die alternatieve markten zoeken. Columnist Martin Sommer schrijft in De Volkskrant dat minister Klaver de sierteelt als sector ziet die van het gas af kan vanwege de crisis.
Kassenbouwers voelen de gevolgen ook. Volgens brancheorganisatie AVAG waren in Rusland, Oekraïne en Belarus ongeveer tien glastuinbouwprojecten gaande. Vanzelfsprekend liggen die projecten stil. Mensen worden teruggehaald naar veiliger gebieden. Betalingen zijn ook een zorg van kassenbouwers. Kassenbouwer Kubo liet vanochtend weten dat daardoor bijvoorbeeld ook in Kazachstan projecten 'on hold' zijn gezet. De lokale munt is in waarde enorm gekelderd. AVAG schat in Nieuwe Oogst de schade voor kassenbouwers op tientallen miljoenen. Bijkomend gevolg van de oorlog is dat (opnieuw) ook grondstofprijzen stijgen.
Op de productie en aanvoer van meststoffen heeft de oorlog ook al effect. VILT meldt dat Rusland de uitvoer van meststoffen stop wil zetten. Meststoffenproducent Yara geeft ook een update.
Boerenbond organiseert op 16 maart een webinar over de economische en politieke gevolgen van de Oekraïne crisis. Meer hierover in dit ledenbericht van de Vlaamse belangenbehartiger.
In Nederland houdt LTO Nederland een pagina bij met updates. In een update van 4 maart zegt voorzitter Sjaak van der Tak. “De veiligheidssituatie in het land en het aandacht voor de slachtoffers heeft prioriteit. LTO voert intensief overleg met bewindspersonen, overheidsorganisaties, keten- en sectorpartijen en Europese partners over de potentiële impact die deze oorlog in ‘de graanschuur’ van Europa heeft op de voedselvoorziening, energievoorzieningen op boeren en tuinders. De prijzen van energie, veevoer, kunstmest en materialen stijgen. Als export vanuit Oekraïne en Rusland langdurig stilvalt dan kan dat vergaande gevolgen hebben. LTO vraagt haar leden om hun zorgen en verwachtingen met ons te delen. De situatie verandert van dag tot dag en de precieze impact is nog niet te voorspellen. Het spreekt voor zich dat we, als er meer duidelijkheid is, kijken naar de stappen die we als sector, Nederland en Europa moeten nemen in deze nieuwe wereld.”