"In Zambia, net als in veel andere landen, staan vrouwen vooraan bij de voedselvoorziening voor hun gemeenschap. Ze hebben echter zelden veilige rechten om land op hun eigen naam te registreren. Aquaponics zou hen kunnen helpen om voeding te telen ondanks het feit dat ze geen grond hebben," zegt Dorcas Lukwesa, oprichter van Mobile Aquaponics. Tussen haar studies en ambitie door heeft Dorcas een aquaponics-systeem ontworpen met een van de meest beschikbare materialen in haar land: bamboe.
Dorcas hoorde voor het eerst over aquaponics toen ze haar bacheloropleiding deed aan de Earth University in Costa Rica. Tijdens haar studie aan Earth kwam ze in contact met Associate Professor of Horticulture Daniel E. Wells aan de Auburn University, Alabama. Hij bood haar een stage aan in de zomer van 2021. Later sloot ze zich aan bij zijn onderzoeksprogramma Tuinbouw om een Master of Science-graad te behalen. Terwijl Dorcas' onderzoeksproject gericht is op het verfijnen van het ontwerp voor haar Mobile Aquaponics systeem, neemt ze deel aan Wells' algemene onderzoeksprogramma dat zich richt op Controlled Environment Agriculture (CEA).
"In dit programma krijg ik de kans om mijn aquaponics-ontwerp af te ronden met behulp van de feedback van mijn professor. Natuurlijk is mijn curriculum gericht op hightech teelt, vertical farming, enzovoort. Het idee is om te leren van geavanceerde systemen en om die kennis te gebruiken in Zambia om te groeien met de beschikbare middelen. Wanneer ik terugkeer naar mijn gemeenschap kan ik mijn expertise gebruiken om efficiƫnt te telen. De universiteit geeft ons de middelen om iets op te bouwen dat we ook echt gaan gebruiken."
Dorcas Lukwesa met haar begeleider Dr. Wells, Associate Professor of Horticulture aan de Auburn University. Foto: Mollie Smith Outreach van Auburn University Aquaponics Facility
Voor het ontwerpaspect van haar project hebben Dorcas en Wells een beroep gedaan op professor Rusty Lay van de afdeling Industrieel Ontwerpen van Auburn University. Terwijl Wells en Dorcas richten zich op aquaponics in een klein systeem, richt Lay zich op het voor de gebruikers mobiel en ergonomisch maken van het systeem.
Aquaponics introduceren in Zambia
Terug in Zambia is Dorcas bezig met het bouwen van prototypes van haar aquaponics-systeem. "In Zambia wordt aquaponics nauwelijks toegepast, omdat alle telers afhankelijk zijn van regen om hun gewassen te voeden. Maar met de toenemende droogtes, veranderingen in regenpatronen en waterschaarste die we zien, verliezen veel telers hun gewassen. Ik heb mensen zien huilen nadat ze zich realiseerden dat bijna al hun investeringen weg waren door droogte of andere gerelateerde problemen. Daarom zal aquaponics telers meer stabiliteit en een behoorlijk inkomen bieden, omdat het efficiƫnt met water omgaat. Het stelt mensen ook in staat om meer vitaminerijke gewassen te telen, zoals sla, spinazie, boerenkool en tomaten."
Foto: Forbes/Sarah Beth Mullins
Het is heel belangrijk om de haalbaarheid van de teeltsystemen te overwegen. Immers, wanneer er een onbeperkt budget is, is alles gemakkelijker. Maar in de meeste regio's, ook in Zambia, zijn niet alle middelen zo gemakkelijk beschikbaar. Daarom richt Dorcas zich niet op wat technisch mogelijk is, maar op wat beschikbaar is in haar gemeenschap. Dorcas staat voortdurend in contact met haar gemeenschap in Zambia, zodat het, als ze terug is, niet zo moeilijk zal zijn om middelen te vinden en weer te gaan telen."
Een van de beperkende factoren is vaak elektriciteit. "Hightech systemen hebben veel stroom nodig, wat in het land nogal duur en inconsistent is. Maar wat we wel hebben is onbeperkt zonlicht. Daarom proberen we dat zo goed mogelijk te benutten," voegt ze eraan toe.
Gerecyclede materialen
In Auburn maakt Dorcas al gebruik van materialen die meerdere keren gerecycled kunnen worden. "In mijn regio gebruiken telers tanks om cassave in te fermenteren. Maar deze tanks kunnen ook worden gebruikt om vissen in te houden voor een aquaponics-systeem. We gebruiken ook veel bamboe, omdat dat in overvloed groeit. Bovendien is het veel duurzamer dan het gebruik van plastic buizen."
Dorcas is betrokken bij een netwerk dat Camfed heet: Campagne voor Vrouwenonderwijs. "Het is makkelijker om te werken met netwerken die al bestaan en van daaruit mensen te bereiken. We willen vrouwen leren hoe het aquaponicasysteem werkt, zodat ze uiteindelijk in staat zijn om hun eigen systeem te ontwikkelen," legt Dorcas uit.
Volgens haar vergt het bouwen van het systeem enige investering, dus mensen zouden kunnen aarzelen om het te gaan gebruiken zonder te weten hoe het werkt. "Mijn studie in de VS stelt me in staat om te leren hoe ik adequaat kan inspelen op de behoeften die vrouwen in mijn land hebben."
Voor meer informatie:
Dorkas Lukwesa, oprichter
Mobile Aquaponics
dzl0102@auburn.edu
www.resolutionproject.org