Tholen - Het terugdringen van plastic is een hot item. Europese landen gaan gezamenlijk de strijd aan. Zo geldt sinds afgelopen zomer een EU-verbod op verschillende soorten wegwerpplastic. Frankrijk heeft besloten het proces te versnellen en neemt een wet aan, waarin een verbod op plastic verpakkingen van onder andere groenten en fruit is opgenomen. “De wet komt als een verrassing, het wordt er niet gemakkelijker op,” aldus Luc Vanoirbeek van Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties in de decembereditie van vakblad Primeur. Lees hieronder het artikel.
De Europese aanpak tegen plastic verpakkingen lijkt Frankrijk niet snel genoeg te gaan. De EU single use plastic (SUP) richtlijn vraagt de Europese lidstaten om het gebruik van kunststof aanzienlijk te verminderen in 2026. Zo zijn de gratis kassazakjes al verdwenen en geldt er sinds juli van dit jaar een verbod op de productie van verschillende soorten wegwerpplastic. Ook is het gebruik van de zogenaamde hemdtasjes op de AGF-afdeling in de supermarkt in de EU onderwerp van gesprek. Er wordt toegewerkt naar een alternatief, zoals een herbruikbaar nylon of katoenen tasje.
Nieuwe wet komt als een verrassing
Frankrijk gaat de SUP-richtlijn voorbij met het aannemen van een wet ‘contre le gaspillage’ (tegen verspilling) en voor de circulaire economie. Vanaf 1 januari 2022 mogen winkels geen groenten en fruit meer verkopen in plastic verpakkingen. Behalve wanneer producten in partijen van meer dan 1,5 kilogram verpakt zijn. Er gelden uitzonderingen; kwetsbare groenten en fruit, bewerkte AGF en zachtfruit mag nog in plastic verpakkingen verkocht worden. Hiervoor geldt een overgangsperiode tot 2023 of 2026. Voor groenten en fruit wat voor 1 januari 2022 is geproduceerd of geïmporteerd geldt een overgangsperiode van 4 en 6 maanden afhankelijk van het type product. Frankrijk hoopt met deze maatregel elk jaar meer dan een miljard onnodige plastic verpakkingen te vermijden.
De aankondiging van de nieuwe Franse wet komt voor velen als een verrassing. Ook Luc Vanoirbeek van Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT) had dit verbod niet aan zien komen. “Frankrijk is een van onze belangrijkste markten. Wat wij nu zien is een aanpassing van hun wetgeving en dat hebben we vanzelfsprekend na te leven. Het is wel ontzettend jammer dat er voorbij wordt gegaan aan de gezamenlijke EU-maatregelen. Dat Frankrijk met een aparte regeling komt is helaas geen uitzondering. Spanje volgt hoogstwaarschijnlijk en Vlaanderen deed bijvoorbeeld het stickertje op groenten en fruit al in de ban. Het wordt er op deze manier niet gemakkelijker op voor verpakkers en handelaren in de AGF-sector,” laat hij weten.
Flexibiliteit in het gedrang
Luc merkt op dat er jaarlijks in België meer dan een miljard kilogram aan groenten en fruit wordt geproduceerd. Een groot deel daarvan wordt geëxporteerd. “Frankrijk is een van onze belangrijke exportbestemmingen. Het zou aangenaam zijn als alle EU-landen samen de strijd tegen plastic aan blijven gaan met eenduidige afspraken. Nu moeten handelaren per land bekijken wat de regels zijn en daarop hun verpakkingsmateriaal aanpassing. Het wordt steeds lastiger om dat per land bij te gaan houden. Een groot deel van de groenten en fruit wordt gericht ingekocht, maar veel flexibiliteit blijft er straks niet over. Natuurlijk zijn ook wij bekommerd om het gebruik van plastic terug te dringen, pleidooi is om dit in samenspraak te doen. Bovendien is deze Franse wetgeving pas recent afgekondigd.”
Concreet heeft het verbod op plastic verpakkingen vanaf 1 januari 2022 betrekking op de groenten prei, courgette, aubergine, paprika, komkommer, aardappelen, wortelen, ronde tomaten, uien, rapen, kool, bloemkool, pompoen, pastinaak, radijs, aardperen en wortelgroenten. Wat fruit betreft geldt het verbod voor appelen, peren, sinaasappelen, clementines, kiwi’s, mandarijnen, citroenen, grapefruit, pruimen, meloenen, ananas, mango’s, passiefruit en kaki’s.
Uitstel voor aantal productgroepen
Kleine en kwetsbare producten zoals cherrytomaatjes, spruiten, sperziebonen, lente-ui, druiven, perziken, nectarines en abrikozen mogen tot medio 2023 in plastic verkocht worden. Een uitzondering geldt ook voor andijvie, asperges, broccoli, champignons, primeuraardappelen, nieuwe wortelen en babywortelen. Alsmede sla, veldsla, jonge slablaadjes, verse aromatische kruiden, spinazie, zuring, eetbare bloemen en taugé en kleinfruit, zoals kersen, cranberries, blauwe bessen en physalis. Deze producten mogen nog tot 31 december 2024 worden verkocht in plastic verpakkingen. Tot slot mogen tot en met 30 juni 2026 ook rijpe kwetsbare producten in plastic verkocht worden, waaronder gekiemde zaden en frambozen, aardbeien, blauwe bessen, bramen, rode bessen, vlierbessen en hibiscus, zwarte bessen en mini-kiwi's.
De uitzonderingen geven de sector iets meer tijd om naar alternatieven uit te kijken. Luc: “Maar 2023 en zelfs 2026 is dichterbij dan je denkt. Het wordt best een uitdaging, vrees ik. Zelf zetten we vol in op herbruikbaar plastic, in de vorm van de bekende blauwe bakken bijvoorbeeld. Voor producten die een verpakking vereisen zijn vooral recycleerbaar plastic en volledig biologisch afbreekbaar plastic de beste alternatieven. Samen met Europese partners als Copa Cogeka en Freshfel blijven we inzetten op een gemeenschappelijk aanpak. Aan afzonderlijke regels valt echter niets te veranderen. Zaak is nu om onze mensen zo goed mogelijk op de hoogte te houden, informeren en waar nodig ondersteunen. Meer kunnen we niet doen, we hebben ons aan de wet te houden.”
Dit artikel verscheen eerder in editie 12, 35e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
VBT
luc.vanoirbeek@vbt.eu